وقتی فناوری نانوبیوتکنولوژی میکروبی به کمک محققان می‌آید
تولید کیت استخراج DNA بدون استفاده از حلال‌ها و ترکیبات آلی
دکتری تخصصی میکروبیولوژی موفق به تولید و توسعه کیت‌های استخراج DNA و RNA عاری از ترکیبات الکلی و حلال‌های آلی بدون نیاز به ستون‌های استخراج اسید‌های نوکلئیک شد.
گروه استان‌های خبرگزاری آنا، در فرایند استخراج DNA و استحصال DNA باکیفیت و خلوص بالا، عوامل زیادی دخیل هستند. در این راستا محقق و پژوهشگر کشورمان کیت‌های استخراج DNA و RNA فاقد ترکیبات الکلی و حلال‌های آلی و بدون نیاز به ستون‌های استخراج اسید‌های نوکلئیک تولید کرده و برای فرآیند توالی‌یابی‌های نسل بعد (NGS) توسعه داده است.
خبرنگار خبرگزاری آنا به‌عنوان رسانه دیده‌بان پیشرفت علم، فناوری و نوآوری در راستای معرفی اختراعات، نوآوران و فناوران و محصولات آنها با عباس سلیمانی دلفان دکتری تخصصی میکروبیولوژی (ویروس‌شناسی و فاژدرمانی) دانشگاه اصفهان گفت‌وگو کرده که در ادامه می‌خوانیم.
آنا: درباره ایده و تولید کیت‌های استخراج DNA و RNA توضیح دهید.
سلیمانی: جداسازی و خالصسازی ماده ژنتیکی در ارگانیسم‌های مختلف از اصول بنیادی در مطالعات زیستی است. روش‌های متفاوتی وجود دارند که هر کدام مزایا و معایب گوناگونی دارند. استفاده از روش‌های متداول بر پایه حلال‌ها و ترکیبات آلی چه برای کاربر و چه برای محیطزیست خطرناک بوده و کیفیت لازم را دارا نیستند از طرفی استفاده از کیت‌های تجاری بر اساس ستون‌های استخراج اسید‌های نوکلئیک نیازمند صرف هزینه است؛ بنابراین تصمیم گرفتیم با ارائه این محصول بر اساس اصول بنیادی در شیمی و بیوفیزیک، ماده ژنتیکی (DNA,RNA) مورد نظر را در کمترین زمان ممکن و با بالاترین کیفیت مورد قبول و هزینه بسیار پایین استحصال کنیم.
از این رو با تولید و توسعه کیت‌های استخراج DNA و RNA عاری از ترکیبات الکلی و حلال‌های آلی، بدون نیاز به ستون‌های استخراج اسید‌های نوکلئیک و توسعه این کیت‌ها برای فرآیند‌های توالی یابی‌های نسل بعد (NGS) به دستاورد جدیدی دست یافتیم.
آنا: هدف از طرح ایده و تولید کیت چه بود؟
سلیمانی: هدف نهایی، تولید کیت با کارایی بالا، ایمن، سریع و ارزان است تا همه محققان بتوانند نخستین گام در این‌گونه مطالعات را با اطمینان خاطر بردارند. تولید کیت‌های استخراج DNA و RNA قسمت اعظم هزینه‌های محققان را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و سلامت کاربر و محیطزیست را تضمین می‌کند.
آنا: تاکنون چه موفقیت‌هایی در مسیر طی شده حاصل‌شده است و چه دستاورد‌هایی داشته‌اید؟
سلیمانی: کیت‌های استخراج DNA و RNA تاکنون به‌صورت پایلوت به مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی متعددی برای ارزیابی ارائه شده و توانسته به‌خوبی اهدافی را که برای آن تعریف کرده‌ایم به اجرا بگذارد و رضایت محققان را در پی داشته است.
توانایی کیت در استخراج ماده ژنومی با کمیت و کیفیت برای استفاده در توالی‌یابی نسل بعدی به اثبات رسیده و توانسته‌ایم به‌وسیله DNA استخراج شده با کیت‌های استخراج DNA و RNA میکروارگانیسم‌هایی (باکتری و ویروس) را در مجامع جهانی به ثبت برسانیم.
کیت‌های استخراج DNA و RNA در چند رویداد استارت‌آپی در کشور موفق به کسب رتبه در بخش نوآوری شده است.
آنا: زمینه فعالیت و نوع محصول چیست؟
سلیمانی: بی‌نیازی از مواد شیمیایی گرانقیمت، بی‌نیازی به واردات مواد شیمیایی (همه ترکیبات شیمیایی در کشور تولید می‌شود و فناوری تولید مواد شیمیایی موردنظر بومی‌سازی شده است) و عدم استفاده از ستون‌های گرانقیمت (نسبت به مواد واکنش) برای استخراج ماده ژنتیکی نیز هزینه تولید بسیار پایین و رقابتی برای تأمین نیاز‌های مؤسسات، دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، منتج به تولید و توسعه کیت‌های استخراج DNA و RNA عاری از ترکیبات الکلی و حلال‌های آلی بدون نیاز به ستون‌های استخراج اسید‌های نوکلئیک شد.
نمونه اولیه محصول موردنظر و کیت طراحی شده در مراحل ارزیابی عملکرد است که با توجه به اهداف در نظر گرفته شده برای این کیت، آزمون‌های مرتبط با عملکرد کیت در استخراج ماده ژنتیکی از نمونه‌های زیر در حال ارزیابی بوده و باکتری‌های گرم مثبت، باکتری‌های گرم منفی، لاکتوباسیل‌ها و اکتینومیستها، مخمرها، بافت جانوری، بافت گیاهی، پروتوزوآ و ویروس‌ها از فعالیت‌های تحقیقاتی انجام گرفته در این زمینه است.
آنا: محصول موردنظر چه نیازی از نیاز‌های مردم و کشور را برطرف می‌کند و چه مزیت‌هایی دارد؟
سلیمانی: کیفیت و کمیت ماده ژنتیکی استخراج‌شده برابر و حتی بالاتر در مقایسه با کیت‌های ارائه‌شده به‌وسیله شرکت‌های مطرح بین‌المللی با قیمت بسیار رقابتی، بی‌نیازی به ترکیبات مضر و حفظ سلامت کاربر و محقق، نبود ترکیبات مضر برای محیطزیست، سرعت و زمان عملکرد کیت که از همه کیت‌های موجود سریعتر است (۵ دقیقه)، فرمولاسیون اختصاصی تنظیم‌شده بر اساس مواد تولیدشده در کشور، امکان شخصی‌سازی کیت برای پژوهشگران، وجه تمایز و شاخص این محصول در مقایسه با رقبای دیگر است.
امکان استفاده از کیت ارائه‌شده به‌عنوان کیت جنرال (عمومی) و کاربرد در طیف وسیعی از ارگانیسم‌ها و میکروارگانیسم از مزیت‌های محصول است. با فرمولاسیون اختصاصی و قیمت بسیار پایین و سادگی عملکرد می‌توان کیت موردنظر را علاوه بر ارائه به مراکزی مانند دانشگاه‌ها، مؤسسات تحقیقاتی، پژوهشکده‌های علوم زیستی، پزشکی قانونی، وزارت دفاع، نیروی انتظامی و... در خارج از کشور نیز ارائه کرد.
آنا: نواقص و کمبود‌ها در راه تجاریسازی محصول تولیدی خود را چه می‌‌دانید؟
سلیمانی: ازآنجایی‌که فرمولاسیون با توجه به مواد تولید داخل توسعه پیداکرده در تأمین مواد اولیه مشکلی وجود ندارد و حتی فرمولاسیون تولید مواد اولیه نیز مهندسی و توسعه یافته که در صورت لزوم قادر به تولید مواد اولیه نیز هستیم.
یکی از نگرانی‌های موجود در مرحله توزیع کیت و در دسترس قراردادن آن در سراسر کشور و حتی بازار‌های خارجی بوده که همکاری با شرکت‌های توزیع مادر تخصصی و برندینگ محصول را در نظر داریم. ازنظر فناوری کیت هیچگونه مشکلی وجود ندارد و بالطبع مانند سایر فناوری‌های جدید نیازمند حمایت‌های سرمایه‌گذاران دولتی و خصوصی هستیم.
آنا: آیا حمایت لازم را از سوی دانشگاه و مراکز و نهاد‌های مربوط با مأموریت خود داشته‌اید؟ و انتظارتان از مسئولان چیست؟
سلیمانی: همه مراحل تولید فناوری این کیت با هزینه شخصی انجام شده و تاکنون هیچ ارگان، مؤسسه و یا نهادی حمایت‌های لازم را انجام نداده است.
با توجه به فشار اقتصادی حاکم در کشور، توسعه استارت‌آپ‌های جدید راهکار بسیار مناسبی برای افزایش تولید ملی و کاهش بیکاری بوده؛ اما مشکلاتی ازجمله پیداکردن سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر، موانع بین ایده پرداز و سرمایه‌گذار، موانع کسب مجوز از نهاد‌ها و سازمان‌های مرتبط و غیر مرتبط، عدم حمایت مالی از چالش‌های پیش رو برای راه‌اندازی استارت‌آپ‌هاست.
با توجه به اینکه استارت‌آپ‌ها، حول ایده‌های نوآورانه و خلاقانه بنا می‌شوند و داشتن ایده و فکر خلاق، بدون پشتیبانی‌های لازم، رسیدن به هدف را بسیار طولانی و دشوار خواهد کرد؛ بنابراین برای آغاز استارت‌آپ نوپا و رسیدن به تولید انبوه به حمایت‌های مادی و تشویقی نیاز است. امیدوارم مسئولان مربوط در این زمینه حامی پژوهشگران باشند.
گفتگو از عصمت شریفی
انتهای پیام/
