دانشگاه‌ها برای دستیابی به پیشرفت‌های علمی باید برنامه‌های راهبردی قابل اجرایی داشته باشند

سید احمد معتمدی در گفت و گو با خبرنگار گروه آموزش و پژوهش خبرگزاری آنا به مهم ترین راهکارهای رشد و توسعه علمی دانشگاه های ایران و عدم توقف پیشرفت های علمی در عرصه های بین المللی که مورد تاکید رهبری انقلاب در نشست اخیر با اعضای شورای انقلاب فرهنگی بود، اشاره کرد و گفت: دستیابی به رشد علمی در رقابت های علمی دنیا و همچنین حفظ جایگاه علمی فعلی تنها با داشتن برنامه راهبری و برنامه ریزی برای اجرای آن امکان پذیر است. البته من فکر می کنم دانشگاههای ایران در حال حاضر وظایف مشخصی دارند و به سمت دانشگاه های نسل سوم و چهارم حرکت می کنند.

وی تاکید کرد: خوشبختانه در حال حاضر دانشگاه های بسیار قوی در عرصه های آموزشی، تحقیقات و فناوری در کشور وجود دارند که در آنها علم و عمل توامان با هم پیش می‌ روند، بنابراین وقتی هدف دانشگاه ها دستیابی دانشگاه های نسل چهارم و بالاتر و همچنین کسب رتبه های جهانی باشد طبیعتا باید برنامه های آموزشی و پژوهشی نیز متناسب با آن هدف باید تغییر کند.

این استاد دانشگاه امیر کبیر به موانع و مشکلات فعلی برای کند کردن چرخه حرکت پیشرفت های علمی دانشگاه ها در کشور اشاره کرد و افزود: اول اینکه اگر برنامه راهبردی دانشگاه ها برنامه اجرایی نداشته باشد روی کاغذ باقی می ماند و دانشگاه نمی تواند در عرصه های علمی حرفی برای گفتن داشته باشد. بنابراین دانشگاه ها باید ابتدا بتوانند برنامه های راهبردی خود را اجرایی و پیاده سازی کنند که بخشی از این امر به خود مراکز مرتبط می شود اما بخش های دیگر به عوامل بیرونی نظیر میزان اعتبارات، موارد سیاسی و نگاهی که باید از سوی مسئولان تصمیم داشته باشد مرتبط است.

وی به سایر موانع رشد علمی دانشگاه ها اشاره کرد و خاطر نشان کرد: متاسفانه ساختار بخش های صنعتی و اقتصادی کشور به گونه ای است که کمتر مسایل خود را با دانشگاه ها در میان می گذارند به همین جهت باید سیاستی از سمت مسئولان تصمیم گیر اتخاذ شود که بر اساس آن حلقه های ارتباطی بین صنعت و دانشگاه شکل بگیرد. متاسفانه  این نگاه در کشور ما ضعیف است و مراکز صنعتی مسایل خود را بعضا با شرکت های خارجی در میان می گذارند. مجموعه این عوامل موجب کند شدن سرعت موتور دانشگاه ها می شود.

معتمدی با بیان اینکه باید سرمایه گذاری در دانشگاه های کشور افزایش یابد، تصریح کرد: ما اگر مقایسه ای بین میزان سرمایه گذاری در دانشگاه های خود با دانشگاه های خارجی داشته باشیم می بینیم در کشورهای پیشرفته این سرمایه گذاری بسیار سنگین تر و بالاتر از کشور ما است که البته این سرمایه گذاری محدود در کشور هم با توجه به افت ارزش پول ملی بسیار ناچیز است.اما با این وجود باید با کمک و هم افزایی تلاش شود تا شرکت‌های استارتاپی و موسسات بزرگ و بخش‌های صنعتی سریع‌تر وارد عرصه شوند و از این طریق چرخه اقتصادی کشور به گردش افتد.

وی گفت: در دانشگاه های نسل چهارم و بالاتر مرز دانشگاه‌ها برداشته و با جامعه تلفیق خواهد شد. سرمایه گذاران ریسک پذیر می‌توانند به این عرصه وارد شوند و این مجموعه و مجموعه‌های دیگر که در این فعالیت مالی فعال هستند، تحت پوشش و حمایت دانشگاه قرار خواهند گرفت. ضمن اینکه در کنار تولید مقالات در دانشگاه ها باید تجربه های صنعت نیز مورد توجه قرار گیرد تا آموزش ها در بستر کاربرد قرار گیرد.

معتمدی همچنین یادآور شد: تاکید می کنم تنها راه رشد علمی کشور این است که باید به دانشگاه های ما بها داده شود سوال ما این است که چه کسی  از دانشگاه های ما خواسته مشکلاتشان را رفع کنند متاسفانه ارجاع به دانشگاه های ما برای حل مشکلات صورت نمی گیرد و باوری که باید به این مراکز باشد نیست، در این صورت حرکت به سمت پیشرفت و توسعه همچین کسب جایگاه های بالاتر علمی بسیار دشوار است.

رییس دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اشاره به ضرورت توجه به ساختارهای دانشگاه، اظهار کرد: بر این اساس یکی از اقداماتی که در هر سمتی مشغول به فعالیت می‌شود، اصلاح ساختار است؛ چراکه به اعتقاد متخصصان اگر ساختارها، ساختارهای مناسبی نباشد نمی‌توان برنامه‌های خوبی در جهت جهش در شاخص‌های رشد را اجرایی کرد.

وی با تاکید بر اینکه با ساختارهای نسل اول نمی‌توان شتاب علمی داشته باشیم،‌ تاکید کرد: برخی از اساتید هر چند که جز اساتید تراز اول هستند ولی سنتی فکر می‌کنند و در برابر تغییرات مقاومت می‌کنند بر این اساس اصلاح ساختار باید یکی دیگر از برنامه های دانشگاه های کشور باشد.

وی گفت: دانشگاه های خارجی از دل قراردادهای صنعتی مقاله استخراج می کنند اما در دانشگاه های ایران از مباحث نظری مقاله استخراج می شود که این روند باید اصلاح شود.

استاد دانشگاه امیرکبیر در پایان تاکید کرد: خوشبختانه دانشگاه های کشور طی سال های اخیر به موضوع فناوری و کاربردی سازی آن بسیار اهمیت می دهند اما باید در این زمینه بیشتر فعالیت صورت گیرد تا براین اساس فارغ التحصیلان کارآمد و کارآفرین بیشتری در جامعه داشته باشیم این هم افزایی می تواند هم جایگاه علمی کشور در دنیا را استحکام بخشد هم مشکلات جامعه را حل کند.