سهم «دستگاه دیپلماسی» در گره‌گشایی اقتصادی کشور چقدر است؟

گروه منطقه و جهان خبرگزاری آنا- تحریم‌های گسترده علیه ایران در قالب سیاست کارزار فشار حداکثری که از سوی دولت ترامپ علیه مردم ایران وضع شد تا به امروز لطمات و آسیب‌های زیادی را به اقتصاد ایران تحمیل کرده است که حجم ضرر‌های وارد شده بر اساس برخی برآورده‌ها تا دویست میلیارد دلار تخمین زده شده است. 

در این میان، مقامات تهران «دو راهکار اساسی» جهت گره‌گشایی اقتصادی بیشتر پیش روی دارند، یکی از طریق تقویت و افزایش سطح توانمندی‌ها و ظرفیت‌های داخلی اقتصادی و دیگری از طریق سیاست خارجی و تعمیق روابط تجاری با کشور‌های مختلف است.

آنطور که از شواهد پیداست ایران از هر دو طریق می‌خواهد به موازات پیش برود، اما اولویتش فعال سازی ظرفیت‌های داخلی است. 

در خصوص راهکار دوم نیز باید گفت که متولی اول آن در کشور «دستگاه دیپلماسی» است که کلیه امور مرتبط با ارتباطات برون مرزی برعهده آن است.

برای تامین این منظور وزارت امور خارجه تمهیداتی را اندیشید و اقدامات گسترده‌ای را در دستور کار خود قرار داد که از جمله آن‌ها می‌توان به ایجاد معاونتی در ساختار فعلی آن وزارت خانه تحت عنوان «معاونت دیپلماسی اقتصادی» و اولویت قرار دادن ایجاد و گسترش تعاملات تجاری برای وظایف سفارتخانه‌های ایران در کشور‌های مختلف اشاره کرد.

اولویت نخست وزارت امور خارجه در دولت سیزدهم ارتقای سطح تعاملات تجاری با کشور‌های منطقه و همسایه هست که سفر‌های دیپلماتیک مقامات عالی رتبه ایران و کشور‌های منطقه در یکسال اخیر تایید کننده این مطلب است. 

نزدیکی کشور‌های منطقه از بُعد جغرافیایی، بازار گسترده‌ای که داخل ۱۵ کشور همسایه وجود دارد، مرز‌های مشترک زمینی و دریایی با برخی از کشور‌های همسایه و البته وجود اشتراکات فرهنگی، تاریخی، مذهبی و بعضا رویکرد‌های مشابه سیاسی در مسائل منطقه‌ای و بین المللی نشان دهنده صحیح بودن سیاست اتخاذی از جانب دستگاه دیپلماسی است. 

در این ارتباط «ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: تمرکز اساسی و ویژه دولت سیزدهم بر بهبود وضعیت اقتصادی، توسعه مناسبات اقتصادی و روابط تجاری با کشورهای مختلف است با این نگاه که وضعیت اقتصادی کشور حل ‌شود، سطح معیشت مردم ارتقا و رفاه عمومی توسعه پیدا کند. 

معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه تا کنون اقدامات گسترده‌ای انجام داده، اما شاید به گفته برخی، چندان اقداماتش قابل لمس نیست که در این خصوص باید گفت : «وظیفه اصلی» این معاونت تسهیل شرایط ارتباطات میان بخش‌های اقتصادی داخلی با نهاد‌های موازی آن‌ها در خارج از کشور است. 

به تعبیر دیگر «تسهیل شرایط» برای رونق فعالیت‌های اقتصادی تجار و صاحبان صنایع به خصوص در بخش خصوصی ایران با طرف‌های مقابل آن‌ها در کشور‌های مختلف، آشناسازی دو طرف با توان و ظرفیت‌های موجود یکی از مهمترین وظایف و ماموریت‌های معاونت دیپلماسی اقتصادی به حساب می‌آید.

اینکه تا به امروز اقدامات این معاونت در خصوص «توسعه تعاملات تجاری خارجی» کشور به چه ترتیب بوده و اینکه آیا می‌توانست بهتر از آنچه تا به حال انجام شده اقداماتی صورت بگیرد یا خیر و از سوی دیگر آنکه دیگر بازو‌های اجرایی دستگاه دیپلماسی در این خصوص یعنی نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور و رایزنان بارزگانی و اقتصادی چه اقداماتی را انجام داده اند، نیاز به بررسی بیشتر و دقیق تری دارد که حتما در گزارش‌های آتی به آن پرداخته خواهد شد. 

در خاتمه آنکه، این امیدواری می‌رود که دستگاه دیپلماسی با استفاده از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های خود بتواند گشایش‌های اقتصادی در کشور ایجاد کند و گامی موثر به سهم خود در توسعه و پیشرفت داشته باشد.