رشد بهره‌وری ۱۰ سال اخیر منفی یک درصد بوده است/ تحقق اقتصاد دانش‌بنیان با بهره‌وری در کیفیت

میرسامان پیشوایی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصاد و کارآفرینی خبرگزاری آنا، درباره ارتقای بهره‌وری از مسیر دانش بنیان شدن اقتصاد گفت: رشد سیستم‌ها می‌تواند از دو مسیر انجام شود. مسیر اول با تزریق ورودی بیشتر اعم از سرمایه، نیروی انسانی، تجهیزات و... صورت می‌پذیرد، اما در مسیر دوم می‌توان با تولید خروجی بیشتر از منابعی که در اختیار است و بدون تزریق ورودی بیشتر بازده بالاتری گرفت. بهره وری در مسیر دوم معنا پیدا می‌کند و بهره وری کیفیت رشد اقتصادی را نمایندگی می‌کند.

وی با اشاره به چگونگی رشد بهره وری با اشاره به پیام نوروزی امسال رهبر معظم انقلاب که در آن هدف از دانش بنیان شدن اقتصاد کشور، رشد بهره وری بیان شده ادامه داد: در حال حاضر می‌بینیم که رشد تعداد شرکت‌های دانش بنیان زیاد بوده، اما آیا این رشد بالا به افزایش بهره وری منجر شده است؟ جواب منفی است. متوسط رشد بهره وری طی ۱۰ سال اخیر حدود منفی یک درصد بوده است. در حالی که هدف گذاری، تحقق رشد ۲.۸ درصدی در بهره وری بوده است.

**ابرمسئله حوزه اقتصاد دانش بنیان در ایران، تبدیل دانش به ثروت است

پیشوایی با اشاره به شکاف بین تولید اسناد علمی و نوآوری گفت: بخشی از شکاف به وجود آمده ناشی از تاخیر و زمان بر بودن اقدامات است که طبیعی است. اما اساسا در کشور بین «دانایی» و «توانایی» شکاف جدی وجود دارد. به این صورت که مقاله علمی زیاد تولید می‌شود، ولی مهارت تبدیل آن و ورود به بازار وجود ندارد؛ بنابراین ابرمسئله حوزه علم و فناوری در ایران، تبدیل دانش به ثروت یا همان تبدیل دانایی به توانایی است.

رئیس سازمان ملی بهره وری ایران با اشاره به اینکه شکاف دومی هم وجود دارد که باعث شده نوآوری به بهره وری منجر نشود، گفت: منطقا باید با افزایش نوآوری، بهره وری افزایش یابد، اما در برخی مواقع این نتیجه اتفاق نیفتاده است و این مسئله به دلیل عدم وجود رشد ارگانیک بوده است.

**سیلیکون، ولی یا ریاض ولی؟

وی بیان کرد: به عنوان مثال «سیلیکون ولی» در آمریکا به عنوان دره‌ای (شهرکی) موفق در نوآوری و اصطلاحا بهشت نوآوری دنیا شناخته می‌شود. برخی کشور‌ها به اشتباه خیال کرده اند که صرفا با ایجاد چیزی شبیه به این دره می‌توانند نوآوری را افزایش دهند. مثلا عربستان، دره ریاض را احداث کرده و خیلی برای آن هزینه کرده است، ولی در نوآوری موفق نشده است. در حالی که مشکل اصلی، نبودن این مکان‌ها نیست بلکه این مکان‌ها به صورت تدریجی و خودجوش پدید آمده و به صورت ارگانیک رشد کرده است.  

پیشوایی با تأکید بر اینکه باید یک نگاه زیست بومی به حوزه نوآوری داشته باشیم و برای بلوغ آن طراحی کنیم تصریح کرد: در این مسیر نباید بی صبری داشته باشیم بلکه باید به فکر دوران بلوغ باشیم که چگونه ایده‌ها به مرحله ارزش در بازار برسند.