عملیات ویژه با کد ۲۲۳۱/ «برجام» از دستورکار آمریکا خط خورد!

خبرگزاری آنا- گروه منطقه و جهان: زمزمه هایش پنجشنبه هفته پیش و از وزارت خارجه فرانسه آغاز شد با این جمله که «ما اطلاعات بسیار زیادی داریم که نیرو‌های مسلح روسیه در حملات خود علیه اوکراین از پهپاد‌های ایرانی استفاده می‌کنند». 

این ادعا به خودی خود تازگی نداشت، اما در ادامه بخشی به آن افزوده شد که به تنهایی محل مناقشه است. بخش تکمیلی اتهام ضدایرانی وزارت خارجه فرانسه روی این ادعا متمرکز است که «ارائه چنین پهپاد‌هایی به روسیه، نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل محسوب می‌شود».

دلیل جذابیت ۲۲۳۱ برای غربی‌ها 

اکنون، با گذشت کمتر از پنج روز از آن ادعا، زمزمه‌هایی که از سمت کاخ الیزه آغاز شد، در ساختمان شماره ۱۰ داونیگ استریت انگلستان و راهرو‌های کاخ سفید آمریکا، با ضرب آهنگی بلند اکو می‌شود.
همین دیروز بود که سخنگوی وزارت خارجه انگلیس ادعای فرانسوی‌ها را با یک توضیح اضافه تکرار کرد:» قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت طی اجماع نظر [همه طرفین برجام]، ۶ روز بعد از حصول توافق هسته‌ای ایران تصویب و طی آن از همه طرفین خواسته شد که از اتخاذ اقداماتی که اجرای تعهداتشان را زیر سوال می‌برد، پرهیز کنند».

در بیانیه وزارت خارجه انگلیس، یک نکته قابل تأمل دیگر هم وجود داشت مبنی بر اینکه «تحویل پهپاد‌های (ادعایی) به روسیه امنیت جهانی را به مخاطره می‌اندازد». با این اوصاف، ایران که تا دیروز از سوی غرب متهم به رفتار‌های بدخواهانه در سطح منطقه بود، اکنون به بدخواهی در سطح جهانی متهم است!

اما موضوع به همین جا ختم نشد چراکه بلافاصه، آمریکا هم برای طنین دادن به ادعای مشارکت پهپاد‌های ایرانی در جنگ اوکراین دست به کار شد. اول از همه «کارین ژان پیر» سخنگوی کاخ سفید مدعی شد که انکار تهران از باب دروغگویی است و بعد نوبت به «ودانت پاتل» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا رسید که می‌گفت «آمریکا با ارزیابی دو شریک اروپایی مبنی بر اینکه ارسال پهپاد‌های ایرانی به روسیه ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تلقی می‌شود، موافق است».

قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، همانطور که سخنگوی وزارت خارجه انگلیس می‌گوید، ضامن اجرای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ است و ذیل آن، تجارت تسلیحاتی با ایران تا سال ۲۰۲۰ در بایکوت کامل بود. اکنون با رفع این تحریم تسلیحاتی، طرفین غربی مدعی هستند که قطعنامه همچنان تا اکتبر ۲۰۲۳، ایران را تحت محدودیت‌های موشکی و فناوری‌های مرتبط با آن قرار می‌دهد و این شامل ممنوعیت فروش تسلیحات نظامی پیشرفته ازجمله پهپاد هم می‌شود.

با این اوصاف، غرب نه تنها ادعای اثبات نشده «فروش پهپاد» را متوجه ایران می‌کند، بلکه بر مبنای ادعای اول، نقض قطعنامه برجام را هم مطرح می‌کند که می‌تواند به بازگشت همه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران منجر شود.

همین «بازگشت همه تحریم‌های ضدایرانی» است که گزینه مانور دادن روی «نقض قطعنامه ۲۲۳۱» را برای آمریکا و شرکای اروپایی جذاب کرده است.

اما ادعا‌های اخیر به ویژه وقتی در اظهارات مقامات آمریکایی تأمل می‌کنیم، یک نکته انحرافی دارد: «شواهد کافی/ ناکافی».

رمزگشایی از یک تناقض گویی

در حالیکه کاخ سفید می‌گوید «مدارکی دارد» که نشان می‌دهد پهپاد‌های ایرانی در حمله به اوکراین استفاده شده است، خبرگزاری «الجزیره» به نقل از یک مقام ارشد پنتاگون اعلام کرد که «نمی توانیم تائید کنیم پهپاد‌های استفاده شده از سوی روسیه، ساخت ایران هستند». 

همزمان، «جوزف بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از قصد این نهاد برای انجام تحقیقات بیشتر درباره دخالت ایران در تامین تسلیحات به روسیه خبر داد و مدعی شد که در صورت یافتن شواهد، تحریم‌های سختی در انتظار ایران خواهد بود.

از ادعا مبنی بر وجود شواهد تا تهدید برای بررسی موضوع و در نهایت انکار وجود هرگونه مدرک مستند، فاصله زیادی است. اما این همه تناقض گویی برای چیست؟

شاید پاسخ نه در اتهام فروش پهپاد به روسیه، بلکه در پروژه دیگری است که غربی‌ها به موازات پروژه نقض قطعنامه ۲۲۳۱ پیش می‌برند. 

فقط کافی است به موضع گیری‌های برجامی این روز‌های اخیر آمریکا و اتحادیه اروپا نگاه کنیم: بورل می‌گوید گشایشی در روند احیای توافق نمی‌بیند، کاخ سفید مدعی است که در کوتاه مدت چشم اندازی برای احیای برجام نیست؛ «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا هم اصلاً برجام را از اولویت‌های دستورکار واشنگتن خارج کرده است، اما «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در مذاکرات وین با خوشبینی از «تحقق اهداف توافق در نیمه دوم ماه میلادی نوامبر» خبر می‌دهد!

همزمان، در اروپا و آمریکا به بهانه سرکوب اغتشاشات از سوی ایران، تحریم‌های حقوق بشری علیه مقامات تهران رو به افزایش است با این حال، پارلمان اروپا با قاطعیت به طرح «توقف مذاکرات احیای برجام» رای منفی می‌دهد و واشنگتن از باز بودن باب دیپلماسی سخن می‌گوید.

چگونه است که مذاکرات وین از دستور کار آمریکا خارج شده، اما هنوز احیای آن در نیمه دوم ماه میلادی آینده یعنی بعد از برگزاری انتخابات میان دوره‌ای کنگره آمریکا، گزینه مطرحی است؟

فراموش نکنیم که حتی پیش از توقف مذاکرات وین، روزنامه‌های صهیونیستی تاریخ ازسرگیری آن را بعد از برگزاری انتخابات ۸ نوامبر کنگره (۱۷ آبان)، اعلام کرده بودند.

در این میان، رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، یک اظهارنظر کلیدی دیگر هم داشت مبنی بر اینکه «سیاست ما تغییر حکومت ایران از طریق تحریکات واشنگتن نیست. سیاست ما دفاع و حمایت از حقوق بنیادین مردم ایران است. تعیین نوع حکومت در ایران به تصمیم خود ایرانی‌ها بستگی دارد». 

ایران مذاکرات وین را مذاکرات «رفع تحریم ها» می‌نامد و مانور دادن غرب روی قطعنامه ۲۲۳۱ یعنی تهدید به اینکه اگر به باج خواهی ما تن ندهید، نه تنها تحریم‌ها را رفع نمی‌کنیم، بلکه باقی مانده آن‌ها را هم باز می‌گردانیم. همزمان تاکید آمریکا بر «عدم تلاش برای تغییر حکومت ایران» و در عین حال «واگذاری تصمیم به مردم» به طور تلویحی مساوی این جمله است که اگر تهران کوتاه نیاید، طرف غربی نخ عروسک‌های صحنه اغتشاش را تندتر می‌کشد.

اما تهران با وجود همه طعنه ها، اتهام‌ها و شلوغ کاری‌های طرف مقابل، یک موضوع را خیلی خوب می‌داند و آن این است که غرب بدجور طالب مذاکره است.