معمای افزایش حقوق؛ از منبع نامعلوم تا تأثیر نامشخص

کامران ندری در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادوکارآفرینی خبرگزاری آنا، در خصوص افزایش دستمزد‌ها برای کارمندان و بازنشتگان و اینکه آیا باعث افزایش تورم خواهد شد؟ گفت: این نکته را اشاره کنم، دقیقا نمی‌دانم منابع آن را چگونه می‌خواهند تامین کنند و وزارت اقتصاد جزئیات آن را در مورد تامین منابع منتشر نکرده است. اگر توضیح دهند که منابع این افزایش حقوق‌ها را از چه منبعی می‌خواهند تدارک ببینند، می‌شود گفت این تورم زا هست یا نیست؛ لذا پاسخ به اینکه آیا این تورم ایجاد می‌کند یا نمی‌کند مستلزم این است که ما اطلاعات دقیق‌تری را در ارتباط با نحوه تامین منابع لازم برای پرداخت این افزایش حقوق‌ها داشته باشیم.

وی ادامه داد: این افزایش حقوق‌ها اجنتاب ناپذیرست. به دلیل اینکه زندگی مردم تحت فشار است. در واقع سبد خانوار‌ها خیلی بیشتر از نرخ تورمی که الان اعلام شده، است. منظور از سبد خانور سبدی روزمرگی است که افزایش بیش از حد داشته و قیمت این کالا‌ها بیشتر از آن نرخ تورم مربوط به آن سبد مرکز آمار است که به شدت سطح رفاه افرادی که حقوق ثابت دریافت می‌کنند مثل کارمندان و مخصوصا بازنشسته‌ها را پایین آورده و کاهش داده است.

او تصریح کرد: با توجه به چنین اتفاقی که افتاده است دولت چاره‌ای جز افزایش حقوق‌ها ندارد. ضمن اینکه بعید می‌دانم این افزایش حقوق‌ها بتواند یک بخشی از این افزایش هزینه‌های زندگی قابل توجهی از این افراد را جبران کند. به هر حال افزایش حقوق اجتناب ناپذیر است وگرنه ما با مشکلات اجتماعی قابل ملاحظه‌ای مواجه خواهیم شد. ولی اینکه دولت از چه محلی می‌خواهد این افزایش حقوق‌ها را تامین کند را نمی‌دانم و این را باید از وزارت اقتصاد بپرسید که نحوه تامین منابع این افزایش حقوق‌ها چیست؟

ندری با اشاره به اینکه افزایش دستمزد‌ها منجر به تورم نمی‌شود تصریح کرد: الزاما افزایش حقوق‌ها منجر به افزایش تورم نمی‌شود مگر اینکه دولت به دلیل افزایش حقوق‌ها دچار کسری بودجه شود و به سراغ منابع پولی و بانکی برود. اگر بخواهد آن کسری بودجه را پولی کند تورم ایجاد می‌شود وگرنه اگر بخواهد از محل درآمد‌های مالیاتی را پرداخت کند یا از طریق انتشار اوراق بخواهد این افزایش حقوق‌ها را پرداخت کند این‌ها الزاما منجر به افزایش نرخ تورم نمی‌شود.

او اظهار کرد: دولت می‌خواهد برای تامین کسری بودجه اوراق بفروشد یا شاید دولت یک درآمد‌هایی را به دست آورده است یا ممکن است درآمد نفتی افزایش پیدا کرده باشد. دولت باید عنوان کند که چه منابعی برای تامین دستمزد‌ها می‌خواهد قرار بدهد.

این اقتصاددان در خصوص راهکاری که دولت باید پیاده کند گفت: بهترین راهکار این است که مذاکرات هسته ایی را سریع‌تر به نتیجه برساند تا بتواند درآمد‌های نفتی خودش را افزایش دهد. در گام بعدی باید بتواند فرار مالیاتی را کم کند و از طرق کم کردن فرار مالیاتی درآمد‌های مالیاتی‌اش را بالا ببرد و در گام سوم باید نظام اداری و فضای کسب و کار را بهبود ببخشد تا هم درآمد‌های مردم و همچنین درآمد‌های مالیاتی مردم افزایش پیدا کند و یک بخشی از هزینه‌ها کاهش پیدا کند. گام بعدی نیز، اوراق را با نرخ مناسب بفروشد. اگر دولت این اقدامات را انجام بدهد می‌تواند تا حدودی جلوی مشکلاتی که قرار است کنار افرایش دستمزد‌ها بوجود آید را بگیرد.