چرا مهندسان تحصیلکرده جذب گروه‌های افراطی می‌شوند؟

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، یکی از کاربران شبکه اجتماعی گوگل پلاس به نام کاربری«christopher hitch‏» در صفحه شخصی خود در یادداشتی با عنوان «چرا تعداد تحصیلکرده‌های رشته‌های مهندسی در بین گروه‌های اسلامگرای افراطی زیاد است؟» نوشت:

چند روز پیش به تحقیق جالبی درباره‌ی دلایل تعدد تحصیلکرده‌های رشته‌های مهندسی در بین گروه‌های اسلام‌گرای افراطی برخوردم. و البته بخاطر اینکه خودم هم تحصیلکرده‌ی یک رشته مهندسی هستم، این تحقیق برای من جذابیت‌های بیشتری داشت. این تحقیق طولانی و شامل ۳۵ صفحه بود، و من به نوشتن خلاصه بسنده می‌کنم.

دو نفر از محققان دانشگاه‌های آکسفورد و پاریس این تحقیق جالب را در سال ۲۰۰۹ انجام داده‌اند. این گروه برای بررسی این پدیده، پرونده‌ی نزدیک به ۴۰۰ نفر از اعضای گروه‌های افراط‌گرای اسلامی و غیر‌اسلامی را بررسی کردند و به نکات جالبی رسیدند. از جمله اینکه نزدیک به نصف این افراد تحصیلات مهندسی، پزشکی، تجاری، اسلامی و غیره داشته‌اند. البته محققان هم به درستی اشاره می‌کنند که بخاطر اینکه اکثر این ۴۰۰ نفر مورد بررسی، از اعضای عالی‌رتبه یا درجه‌متوسط در گروه‌های افراط‌گرا بودند، و دسترسی به پرونده افراد رده پایین در اختیار نبوده، پس این آمار به دلیل دربرنگرفتن تمام جامعه‌آماری، ضریب خطایی بیشتری دارد، و در واقعیت احتمالا درصد تحصیلکرده‌ها در کل جامعه آماری اعضای گروه‌های افراضی، میزان کمتری خواهد بود. از بین حدود ۱۹۶ مورد تحصیلکرده در بین ۴۰۰ عضو مورد بررسی در گروه‌های اسلام‌گرای افراطی، ۷۸ مورد تحصیلکرده در رشته‌های مهندسی و فقط ۳۴ مورد تحصیلکرده در رشته‌های علوم اسلامی بوده‌اند.

از طرفی این تحقیق این آمار را با تعداد تحصیلکرده‌های گروه‌های افراطی‌ غیراسلامی (مثل گروه‌های افراطی چپ‌گرا و راست‌گرا در اروپا و ایالات‌متحده و ژاپن و امریکای لاتین) مقایسه کرده، و بطور جالبی، تعداد تحصیلکرده‌های رشته‌های مهندسی در این گرو‌ه‌های افراطی غیراسلامی نزدیک به صفر بوده. این تحقیق با دو فرضیه‌ی احتمالی «گسترش بصورت شبکه‌ای» و «انتخاب بخاطر توانایی فنی» برای توضیح دلایل تعدد تحصیلکرده‌های مهندسی در گروه‌های اسلام‌گرای افراطی شروع شده، و در حین تحقیق به دو فرضیه دیگر هم رسیده‌اند.

در پایان این تحقیق و با ارائه‌ی ادلّه‌ی آماری، این گروه نتیجه گرفته‌اند که تعدد مهندسین در گروه‌های اسلام‌گرای افراطی به دو دلیل اصلی بوده. اولا مشکل *«کمبود کار فنی برای تخصص این افراد در کشورهای اسلامی»*‌ به‌خصوص در خاورمیانه‌ ، که البته عدم‌وجود این مشکل در کشورهای مثل سنگاپور و عربستان صعودی باعث شده تحصیلکرده‌های مهندسی فقط در گروه‌های «اسلام‌گرای افراطی غیرخشونت‌طلبانه» عضویت داشته باشند.

دلیل دوم تعدد تحصیلکرده‌های مهندسی در گروه‌های اسلام‌گرای‌ افراطی، «طرز فکر مهندسی» (engineering mindset) برآورد شده. اتفاقا بر اساس تحقیقی که در سال ۱۹۸۴ توسط «بنیاد کارنگی» در بین دانشجویان دانشگاه‌های امریکا انجام شده، دانشجویان مهندسی به سمت طیف‌های افراط‌گرای سیاسی (بخصوص طیف راست محافظه‌کار افراطی)، گرایش بیشتری داشتند. نکته جالبتر اینکه همانطور که دانشجویان مهندسی، علوم، پزشکی و اقتصاد، بیشترین تعداد را در انتخاب‌ طیف‌های سیاسی تندرو در دانشگاه تشکیل می‌دادند، همین چهار گروه هم بیشترین تعداد عضویت در گروه‌های اسلامگرای افراطی در خاورمیانه را دارند.

https://journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online&aid=6607832&fileId=S0003975609990129
پ.ن.به خاطر رعایت حقوق ناشرین، متاسفانه اجازه نشر متن کامل مقاله انگلیسی را ندارم، ...