عیدانه کتاب؛ مرهمی کوچک بر زخم عمیق چرخه نشر/ اصفهان در راس لیست پرفروش‌ترین‌ها

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، با نزدیک شدن به 15 فروردین –آخرین روز از طرح عیدانه کتاب- آمارهای ارائه شده از پرفروش‌ترین کتاب‌فروشی‌های عضو این طرح نشان از فاصله قابل توجه کتاب‌فروشی‌های استان اصفهان از کتاب‌فروشی‌های سایر استان‌ها دارد.

مطابق با این اطلاعات، استان اصفهان با فعالیت 59 کتاب‌فروشی خود توانسته است با نزدیک به 16 هزار خریدار، در صدر استان‌های پرفروش کشور بر اساس تعداد خریدار قرار بگیرد. استان تهران با 86 کتاب‌فروشی و بیشتر از 11 هزار خریدار و استان خراسان رضوی با 31 کتاب‌فروشی و بیش از 8800 خریدار، جایگاه‌های دوم و سوم را تا پایان روز بیست و هفتم از این طرح از آن خود کرده‌اند. همچنین کتاب‌فروشی‌های مهرگان (اصفهان)، شهر کتاب (خرم‌آباد) و کتاب آبان (مشهد) به ترتیب، پرفروش‌ترین کتاب‌فروشی‌ها در طرح عیدانه کتاب هستند.

آمارهای مخابره‌شده از سوی خانه کتاب، بیان‌گر بیش از 88 هزار فروش به علاقه‌مندان مطالعه در ایام نوروزی و فروش بیش از 242 هزار نسخه کتاب طی این خرید‌هاست. این در حالی‌ است که از میان 360 کتاب‌فروشی ثبت‌نام کرده در طرح عیدانه کتاب، 315 کتاب‌فروشی توانسته‌اند با ارائه تخفیف 20 درصدی به مشتریان خود، فعالیت خود را ثبت کنند؛ یعنی 46 کتاب‌فروشی،‌ فروش هیچ کتابی را در سامانه سراسری عیدانه کتاب، ثبت نکرده‌اند.

شرایط استفاده از این طرح و بهره‌مندی از تخفیف 20 درصدی کتاب‌دوستان، عبارت بود از به همراه داشتن کارت ملی خریدار هنگام خرید. ضمن آنکه کتاب‌های درسی شامل این طرح نمی‌شدند و سقف خرید برای هر خریدار، 100 هزار تومان درنظر گرفته شده بود. همچنین مجموعا در این طرح، بالغ بر 900 میلیون تومان یارانه خرید لحاظ شده بود که تخفیف 20 درصدی را دست‌کم شامل حال 45 هزار خریدار کتاب (با درنظر گرفتن سقف 100 هزار تومان خرید) می‌کند. البته مطابق با اظهارات مجید غلامی جلیسه -مدیرعامل خانه کتاب- آمادگی افزایش میزان یاران طرح عیدانه کتاب در صورت استقبال اهالی مطالعه از آن نیز وجود داشت.

طرح عیدانه کتاب که بعد از تجربه طرح «کتاب‌فروشی به وسعت ایران» در هفته کتاب، دومین تجربه در تخصیص یارانه به کتاب‌فروشی‌ها دبا هدف حمایت از این صنف از زنجیره نشر (و البته سایر حلقه‌ها از جمله خریداران) است، اتفاق خوش‌آیندی برای اقتصاد بحران‌زده نشر کتاب در کشور به شمار می‌آید اما موانع اصلی پیش روی اقتصاد نشر و همچنین سرانه مطالعه و علاقه‌مندی به کتاب‌خوانی در کشور همچنان به قوت خود باقی هستند.

ذهنیت مخدوش و دغدغه‌مند مردم، بحران‌های اقتصادی در جامعه و کاهش قدرت خرید خانوارها، چندبرابر شدن قیمت کتاب طی چند سال اخیر و ... از جمله عوامل اصلی تضعیف صنعت نشر و فرهنگ مطالعه در کشور به‌شمار می‌رود و به نظر می‌رسد تزریق یارانه‌های ناچیز، تنها شاید حکم مرهم کم‌اثری را داشته باشد که در کوتاه‌مدت درد فرهنگی جامعه را کمتر می‌کند.

حال آنکه مطابق با این تشبیه، درد؛ از علائم بیماری است و تسکین دادن آن، آن‌هم به قیمت نادیده گرفتن مبداء درد و دلیل بیماری، می‌تواند تعبیر روشنی باشد از کاهلی و ناکارآمدی.

افت شمارگان کتاب تا زیر 500 نسخه در هر نوبت چاپ، تعطیلی و تغییر کاربری دادن کتاب‌فروشی‌های قدیمی، منقرض شدن کتاب‌فروشی‌های محلی در شهرها و روستاها، کم‌کاری ناشران، خالی شدن کتابخانه‌ها از کتاب‌خوان و... از جمله نشانه‌های بیماری نشر کتاب در کشور ما به شمار می‌آیند که نیازمند توجه جدی و عاجل مدیران فرهنگی کشور هستند.