رصدخانه تفت با بزرگترین تلسکوپ موجود کشور در دانشگاه آزاد اسلامی راه‌اندازی می‌شود/ افتتاح پیشرفته‌ترین آزمایشگاه‌های تخصصی سازه و زلزله در سال 95

احسان عربی مفرد - در حاشیه شرکت در نخستین شورای روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد و کارگاه خبرنویسی، فرصتی دست داد تا به دعوت همکاران و به واسطه شنیده‌هایی که از واحد دانشگاهی تفت در استان یزد داشتم به اتفاق دوستان همکار در روابط عمومی این دانشگاه از واحد تفت بازدید کرده و لحظاتی را با رئیس دانشگاه به گفت‌وگو بنشینم و از کم و کیف فعالیت‌های این واحد دانشگاهی که در برخی موارد زبانزد است جویا شوم.

بیش از 10 کیلومتر از شهر یزد به سمت جنوب غربی استان که دور می‌شوی، در دامنه‌های شیرکوه با آب و هوایی خنک به شهری وارد می‌شوی که «تفت» نام دارد، شهری که نسبت به دیگر شهرهای استان یزد از آب و هوایی مناسب و خنک برخوردار است. شهری که دو بخش شمالی و جنوبی (گرمسیر و سردسیر) دارد، منطقه‌ای ییلاقی و تابستانی با پیشینه‌ای بلندمدت و با بیش از ۱۲۰۰ اثر تاریخی و فرهنگی.

تفت در بلند‌ترین نقطه استان یزد خودنمایی می‌کند و به آخرین و بلندترین نقطه شهر که می‌رسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت قرار دارد. این مرکز آموزش عالی اردیبهشت سال ۱۳۸۱ راه‌اندازی و مهر همان سال با پذیرش نخستین گروه دانشجو در رشته کاردانی کامپیو‌تر فعالیت‌های آموزشی – پژوهشی و فرهنگی خود را آغاز کرده است. در سال ۱۳۸۲ زمینی به مساحت ۴۰ هکتار در سایت کنونی به دانشگاه واگذار و بلافاصله با طراحی سایت فعالیت‌های عمرانی نیز آغاز شد و نخستین آن ساختمان اداری و آموزشی با زیربنای حدود ۲۴۵۰ مترمربع در کمتر از ۴ ماه به بهره برداری رسید و در مهر ۱۳۸۲ با پذیرش حدود ۵۰۰ دانشجو در ۶ رشته کار‌شناسی فعالیت‌های گسترده خود را دز زمینه‌های مختلف آغاز کرد.

از آن زمان تاکنون در زمینه عمرانی بیشتر از ۳۳ هزار مترمربع ساختمان اداری، آموزشی، کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها، کتابخانه، زمین و سالن‌های ورزشی، خوابگاه دانشجویی، استاد سرا، سالن غذاخوری، رصدخانه، مسجد و مجموعه فرهنگی احداث و مورد بهره برداری قرار گرفته است.

دکتر محمدرضا جواهری تفتی از ابتدای راه‌اندازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت (سال ۱۳۸۱) تاکنون سکان ریاست این واحد را بر عهده داشته و با توجه به رشته تحصیلی‌اش که دکترای مهندسی عمران گرایش سازه و زلزله است، دستاوردهای خوبی در این حوزه برای واحد تفت به ارمغان آورده است.

او بر این باور است که با توجه به علاقه مردم تفت و ویژگی‌های منطقه، رشته‌های عمران، حقوق، معماری و تربیت بدنی در این واحد از اهمیت بالایی برخوردار است و این علاقه‌مندی در کنار کادر هیات علمی مجرب، آزماشگاه‌ها و کارگاه‌های پیشرفته و مجهز باعث شده دانشجویان و فارغ‌التحصیلان این رشته‌ها بویژه رشته عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت در طراز دانش‌آموختگان دانشگاه‌های مطرح دولتی قرار گیرند.

جواهری که سرپرستی تیم بتن دانشگاه آزاد اسلامی یزد در مسابقات بین‌المللی بتن آمریکا را بر عهده دارد و موفق به کسب رتبه دوم جهانی این رقابت‌ها شده‌، عنوان‌هایی همچون رئیس بر‌تر دانشگاه‌های آزاد اسلامی کشور، رئیس نظام مهندسی ساختمان استان یزد، عضویت شورای مرکزی نظام مهندسی کشور، عضو مرکز ملی مقاوم سازی ایران، رئیس سومین، چهارمین و سیزدهمین دوره مسابقات و همایش ملی بتن و معرفی به عنوان مبتکر نمونه بسیجی و مهندس نمونه استان یزد را در کارنامه خود دارد و اکنون نیز رئیس کمیته تخصصی عمران سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی است.

خلاقیت این رئیس واحد دانشگاه آزاد اسلامی باعث شد سه سال پیش از آنکه دانشگاه آزاد اسلامی به فکر راه‌اندازی شرکت‌های دانش‌بنیان و مراکز فناور بیفتد، واحد تفت در این مسیر حرکت کند و از محل‌های غیرشهریه‌ای برای دانشگاه درآمدزایی کند به‌طوری که سال گذشته نیز این واحد در بین بیش از ۲۰۰ واحد فناور کشور جزء ۳ واحد فناور بر‌تر شناخته و مفتخر به دریافت لوح تقدیر از سوی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و دکتر میرزاده شد.

اقدامات این دانشگاه در زمینه طرح‌های اقتصادی دانش‌بینان، فرهنگی و آموزشی همچنان ادامه دارد و موفقیت‌های دیگری پیش روی این واحد دانشگاهی است.

با تشکر از روابط عمومی این واحد دانشگاهی، گفت‌وگوی مشروح خبرنگار خبرگزاری آنا با دکتر جواهری برای آشنایی بیشتر با فعالیت‌های واحد تفت را پی می‌گیریم:

جواهری در ابتدای این گفت‌وگو درباره انتخاب شعار اجلاس هفتادم و نقشه راه این دانشگاه برای سال ۹۵، می‌گوید: «شعاری که از سوی مسئولان دانشگاه برای اجلاس هفتادم در نظر گرفته شد، شعار منحصر به‌ فردی برای دانشگاه‌های کشور است چرا که «دانش، فرهنگ و اقتصاد» لازم و ملزوم یکدیگر برای رشد و توسعه دانشگاه و جامعه است.»

او با بیان اینکه در گذشته، عمده فعالیت‌های دانشگاه‌ آزاد اسلامی در حوزه علمی و آموزشی بود، یادآور می‌شود که بعد از نسل اول دانشگاه‌ها که تاکید بر موضوع علم‌آموزی بود با گذشت زمان، حرکت دانشگاه‌ها به سمت پژوهش آغاز شد و اکنون دانشگاه آزاد اسلامی حرکت به سمت نسل سوم و چهارم دانشگاه‌ها را آغاز کرده است و همچون دانشگاه‌های کشورهای پیشرفته، در حوزه کارآفرینی و ثروت‌آفرینی فعالیت می‌کند.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در عین حال معتقد است که فاصله مطلوب دانشگاه آزاد اسلامی برای رسیدن به نسل چهارم زیاد است و اگر بخواهیم این پله‌ها را به ترتیب طی کنیم، زمان زیادی برای رسیدن به نسل سوم و سپس چهارم که کارآفرینی و ثروت‌آفرینی است، لازم است، از این رو باید یک جهش آموزشی و پژوهشی با رویکرد ثروت آفرینی برای جامعه در دانشگاه آزاد اسلامی صورت بگیرد که مقدمات آن باید با جذب هیات علمی مجرب، پژوهشی محور توانمند و معتقد به طرح‌های دانش بنیان و همزمان تمرکز بر تحصیلات تکمیلی و فعالیت‌های پژوهشی و فناور مد نظر قرار گیرد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت معتقد است که جذب هیأت علمی که صرفا به دنبال کار آموزشی باشد مشکلی را حل نخواهد کرد.

جواهری درباره اقدامات کارآفرینانه و دانش‌بنیان این واحد، خاطرنشان می‌کند: «دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت در این مسیر ثابت کرد که تحقق کارآفرینی و ثروت‌آفرینی در دانشگاه آزاد اسلامی دست‌یافتنی است، به‌طوری که این واحد دانشگاهی و شرکت وابسته به آن علی‌رغم عدم تبلیغ و برندسازی برای شرکت و محصولات آن، توانست طی ۲ سال گذشته بالغ بر سه میلیارد تومان درآمدزایی از محل فروش محصولات دانش‌بنیان داشته باشد و جزو سه واحد فناور بر‌تر کشور شناخته شود که از آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و دکتر میرزاده لوح تقدیر دریافت کرد.»

رئیس واحد تفت با بیان اینکه فعالیت‌های دانش‌بینان این واحد سال ۹۵ با اراده بیشتر اجرایی خواهد شد، تاکید می‌کند که فعالیت‌های اقتصادی واحد تفت بر پایه دانش و در زمینه اقتصاد دانش‌بنیان ادامه می‌یابد.

جواهری در توضیح فعالیت‌های دانش‌بنیان این واحد می‌گوید: « واحد تفت دو شرکت دانش‌بنیان تاسیس کرده‌ است که هر دو شرکت مجوز فعالیتشان را از نهاد ریاست جمهوری دریافت کرده‌اند و در این شرکت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، نظام مهندسی استان یزد و تعدادی از اعضای هیات علمی دانشگاه در یکی از این شرکت‌ها که در حوزه عمران فعال است، مشارکت دارند.»

این دکترای مهندسی عمران خاطرنشان می‌کند که با گذشت یک‌سال از راه‌اندازی شرکت‌های دانش‌بنیان واحد تفت، تاکنون بالغ بر سه میلیارد تومان فروش محصولات دانش‌بنیان از محل تولید و ساخت دستگاه‌های «فولادهای سرد نورد شده (LSF) و ملات خشک فناور شده» درآمدزایی داشته است و آخرین دستگاهی که از سوی این شرکت طراحی، نصب و راه‌اندازی شده، دستگاه‌ها و تجهیزات تولید مقاطع فولاد سبک سردنورد شده در چهار طبقه است که این تولید برای نخستین بار در کشور از سوی این شرکت اتفاق افتاد.»

رئیس کمیته تخصصی عمران سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی، درباره ویژگی‌های مقاطع فولاد سبک سردنورد شده چهار طبقه، عنوان کرد:«پنل‌های دوطبقه فولاد سبک سردنورد شده در کشور تولید می‌شد اما شرکت دانش‌بنیان واحد تفت سال ۹۴ برای نخستین بار در ایران موفق به طراحی، ساخت و راه‌اندازی کارخانه LSF چهار طبقه بر مبنای شرایط لرزه خیزی ایران و مقاطع بهینه شد که این موضوع علاوه بر درآمدزایی بر پایه دانش و علوم روز، خدمت بزرگی به جامعه فنی و مهندسی و مردم عزیز کشورمان محسوب می‌شود.»

او درباره سایر فعالیت‌های این دو شرکت عنوان می‌کند که طراحی، نصب و راه‌اندازی کارخانه‌های «ملات خشک پراکنده» از دیگر فعالیت‌های این شرکت‌ است که با ایده‌ اعضای هیات علمی و انجام تحقیقات گسترده برای بهینه سازی دستگاه‌ها و همچنین بهینه سازی محصولات آن با فرمولاسیون خاص تولید شده است.»

جواهری اضافه می‌کند که بخش آرندی این شرکت نیز حدود ۱۲ نوع محصول تولیدی در بخش ملات خشک در دست تحقیق دارد که تاکنون ۶ نمونه از آن به مرحله نهایی رسیده و مابقی آن در مرحله انجام تحقیق و کار آزمایشگاهی است و علاوه بر این‌، یک کارخانه در مشهد و یک کارخانه در استان گلستان و یک کارخانه در استان یزد از سوی شرکت دانش‌بنیان واحد تفت راه‌اندازی شده است. برنامه این شرکت وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت برای سال آینده توسعه این کارخانجات در سطح کشور است که مطمئنا بدلیل افزایش کیفیت در ساخت و ساز مورد استقبال جامعه نظام مهندسی کشور قرار خواهد گرفت.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت درباره سهام این شرکت به خبرنگار آنا می‌گوید: «۶۰ درصد سهام شرکت‌ دانش‌بنیان این واحد در اختیار سهامداران خصوصی از جمله اعضای هیات علمی هست و ۴۰ درصد دیگر سهام در اختیار دانشگاه و سازمان نظام مهندسی استان یزد قرار دارد.»

او یادآور می‌شود که یک شرکت IT در قالب سامانه‌ فناوری آزاد ایران «سافا»، در واحد تفت راه‌اندازی شده و در مرحله تولید نرم‌افزار است که ۴۵ درصد سهام این شرکت متعلق به دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت و یکی از شرکت‌های وابسته به شهرداری یزد و شرکت پیشگامان بوده و مابقی سهام در اختیار اعضای حقیقی که تعدادی از آنها اعضای هیات علمی و کارکنان واحد هستند.

جواهری در پاسخ به این سوال که با توجه به دستورالعمل رئیس دانشگاه آزاد اسلامی مبنی بر درآمد ۱۶ درصدی واحد‌ها از محل‌های غیرشهریه‌ای، آیا این میزان درآمد در واحد تفت محقق شده است، بیان می‌کند: «واحد تفت واحد تفت اکنون وضعیت مناسبی در این خصوص دارد اما تحقق ۱۶ درصدی درآمدهای غیرشهریه‌ای به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌های نیروی انسانی متخصص و مجرب زمان‌بر و نیاز به اختیارات وسیع‌تر واحد‌ها است ولی با این حال واحد تفت در این راستا حرکت خوبی داشته است.»

رئیس واحد تفت تصریح می‌کند که شاید بسیاری از واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی بیش از ۱۶ درصد را محقق کرده باشند، اما واقعیت این است برخی از واحد‌ها درآمدهای غیرشهریه‌ای را از محل سپرده تامین می‌کنند و از محل تولید کمتر این اتفاق می‌افتد.

وی اعلام کرد:« بر اساس ارزیابی حوزه ارتباط با صنعت سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی که در اردیبهشت سال ۹۴، در جشنواره فرهیختگان دانشگاه اعلام شد، شرکت دانش بنیان این واحد بالا‌ترین رقم درآمدهای دانش‌بنیان را بین واحدهای کشور به خود اختصاص داده بود و به عنوان ۳ واحد فناور بر‌تر شناخته و معرفی شد.»

جواهری از راه‌اندازی رصدخانه در واحد متبوعش خبر می‌دهد و می‌گوید: « بزرگ‌ترین تلسکوپ ایران در این رصدخانه قرار دارد. پیش از این دانشگاه‌های شیراز و دانشگاه تبریز بزرگ‌ترین تلسکوپ کشور را که دارای قطر ۲۰ اینچ بود در اختیار داشتند اما اکنون با راه‌اندازی رصدخانه واحد تفت با تلسکوپ ۲۵ اینچی، عنوان بزرگ‌ترین تلسکوپ در رصدخانه‌های کشور را به خود اختصاص داده است که این افتخار نه تنها برای واحد تفت بلکه افتخاری برای دانشگاه آزاد اسلامی کشور است».

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت درباره زمان رسمی افتتاح و بهره‌برداری از این رصدخانه اظهار کرد که برای مراسم افتتاحیه از آقای دکتر میرزاده دعوت کرده‌ایم و منتظر پاسخ دفتر رئیس دانشگاه آزاد اسلامی هستیم.

جواهری درباره هزینه احداث و راه‌اندازی رصدخانه واحد تفت می‌گوید که مراحل ساخت این رصدخانه از سال ۸۵ آغاز شد و تا به امروز بالغ بر دو میلیارد تومان هزینه صرف آن شده است.

او درباره فعالیت‌های انجام شده این واحد در رشته عمران اظهار می‌کند: «ساخت آزمایشگاه پیشرفته واحد تفت در چهار فاز را آغاز کرده‌ایم که فاز اول آن به مرحله بهره‌برداری رسیده و استادان و دانشجویان در حال استفاده از آن هستند. فاز اول این آزمایشگاه در بین واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی بی‌نظیر و در بین سایر دانشگاه‌های کشور کم‌نظیر است.»

این مسئول دانشگاهی می‌افزاید: «فاز دوم این آزمایشگاه که در سال ۹۵ راه‌اندازی می‌شود، یکی از پیشرفته‌ترین آزمایشگاه‌های تخصصی سازه و زلزله کشور خواهد بود.»

رئیس واحد تفت اضافه می‌کند که دستگاه‌ها و تجهیرات فاز دوم این آزمایشگاه خریداری شده و در سه ماهه اول سال ۹۵ تکمیل بخش ساخنمانی آن پایان یافته و بعد از آن نصب دستگاه‌ها و تجهیزات مربوطه آغاز و در نیمسال دوم سال تحصیلی ۹۵ راه‌اندازی و به بهره‌برداری خواهد رسید. از مهم‌ترین مشخصه این آزمایشگاه وجود کف صلب معلق سه بعدی است که همزمان قابلیت اعمال نیرو در سه جهت را دارا خواهد بود و به همین دلیل این آزمایشگاه پس از راه‌اندازی در کشور بی‌نظیر خواهد بود.

او ابراز امیدواری کرد که با راه‌اندازی این آزمایشگاه واحد تفت بتواند از صنایع مرتبط و دیگر دانشگاه‌های کشور و حتی سایر کشور‌ها نیز پروژه‌های تحقیقاتی و دانشجویی مقاطع تحصیلات تکمیلی برای انجام امور تحقیقاتی جذب کند.

جواهری گریزی هم به فعالیت‌های فرهنگی این واحد زد و اضافه کرد: «بر اساس سنتی که از حدود ۱۳ سال پیش پایه گذاری کردیم هر سال یک بار نماز جمعه در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت اقامه می‌شود و این جانب نیز پیش از خطبه‌ها گزارشی از عملکرد واحد و سیاست‌های کلان ترسیم شده از سوی رئیس دانشگاه را برای اطلاع عموم ارائه می‌کنم که این ابتکار در نوع خود کم نظیر بوده و باعث آشنایی بیشتر مردم با عملکردهای دانشگاه آزاد اسلامی می‌شود.»

او درباره تعداد دانشجویان مشغول به تحصیل در این واحد نیز می‌گوید که حدود ۶۵ درصد دانشجویان تفت را دانشجویان مقطع کار‌شناسی ارشد و دکتری تشکیل می‌دهند و از حدود ۲۰۰۰ دانشجویی که در این دانشگاه در حال تحصیل هستند حدود ۷۵۰ دانشجو در مقاطع کاردانی و کار‌شناسی تحصیل می‌کنند.

جواهری درباره اولویت‌های واحد تفت عنوان کرد: «جذب هیات علمی برای مقطع کار‌شناسی ارشد و دکتری در دستور کار این واحد قرار دارد. علاوه بر پیگیری جدی برای ایجاد رشته‌های تحصیلات تکمیلی متناسب با ظرفیت‌های واحد، حمایت و همکاری بیشتر با شرکت‌های دانش بنیان، درآمدزایی بر اساس امکانات و ظرفیت‌های موجود، تکمیل مسجد و آزمایشگاه سازه و زلزله، اخذ مجوزهای لازم برای ایجاد دهکده گردشگری با توجه به وحود رصدخانه و دیگر امکانات دانشگاه از جمله اولویت‌های مهم این واحد دانشگاهی برای سال ۹۵ است.»

رئیس واحد تفت در گفت‌وگوی خود با آنا، از سیاست‌های کلان ترسیم شده از سوی دکتر میرزاده رئیس دانشگاه تشکر کرد و خواستار ارتباط مستقیم ایشان با روسای واحد‌ها برای انعکاس مستقیم نکته‌نظرات و طرح مشکلات واحد‌ها و تسریع در پیشبرد سیاست‌ها و برنامه‌های دانشگاه شد.