دفاع فعالانه از کیفرخواست/ لزوم تحقق نظارت کامل دادستان بر محاکم

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، در ابتدای این جلسه، کیان‌منش معاون دادستان و سرپرست واحد دفاع از کیفرخواست دادستانی تهران به ارائه‌ گزارشی از اقدامات دادیاران دفاع از کیفرخواست به ویژه از بعد آماری پرداخت و به مشکلات موجود در امر دفاع از کیفرخواست از جمله تأخیر در شروع جلسات دادگاه که تداخل در جلسات را در پی دارد و مبهم بودن اخطاریه‌های ارسالی از سوی دادگاه برای نمایندگان دادستان، به گونه‌ای که از نظر نام متهم، نوع اتهام، دادسرای صادر کننده کیفرخواست و مانند آن ناقص است، اشاره کرد.

وی افزود: عدم دسترسی به نتیجه‌ رسیدگی به پرونده‌هایی که به طور مستقیم در دادگاه مورد رسیدگی قرار می‌گیرد حضور نمایندگان دادستان در این جلسات را با مشکل مواجه ساخته است.

کیان‌منش به اختلاف نظر موجود میان قضات دادسرا و دادگاه در تشخیص مصادیق جرایم تعزیری درجه‌های هفت و هشت که مطابق ماده‌ی 340 قانون آیین دادرسی کیفری باید به طور مستقیم در دادگاه‌ها مورد رسیدگی قرار گیرند، اشاره کرد و افزود این اختلاف موجب رفت و آمد پرونده میان دادسرا و دادگاه می‌شود که اطاله‌ دادرسی و بعضاً سرگردانی ارباب رجوع را در پی دارد.

نقش نرم‌افزاری نظارت دادستان

در ادامه دادستان عمومی و انقلاب تهران ضمن اشاره به نقش‌های مختلف دادستان در قوانین از جمله برخورد سخت و قاطع در مقابله‌ با جرایم است، چهره‌ی نظارتی دادستان را که از نوع نرم‌افزاری است و از طریق دادیاران دفاع از کیفرخواست اعمال می‌شود را در سرنوشت پرونده‌های کیفری تأثیرگذار دانست.

جعفری دولت آبادی نقش دادیاران دفاع از کیفرخواست را به میزان الحراره‌ای‌ تشبیه کرد که دادستان از آن طریق از اقدام‌ها و تصمیمات دادگاه و دادسرا و چگونگی رسیدگی در مراجع قضایی آگاه می‌شود و از این طریق می‌تواند وضعیت موجود را رصد می‌کند.

رسیدگی مناسب در دادگاه‌ها با اعمال نقش نظارتی دادستان

وی هدف از تشکیل واحد دفاع از کیفرخواست در دادسرای عمومی تهران را اشراف بر وضعیت رسیدگی در دادگاه‌ها اعلام کرد و از نمایندگان دفاع در دادگاه‌ها خواست نظارت تام دادستان بر محاکم را محقق سازند و در تبیین نتیجه‌ چنین نظارتی اظهار کرد: این نظارت موجب اطمینان از این امر است که دادگاه‌ به وظایف خود عمل می‌کند و دادسرا نیز نباید از انجام تکالیف مقرر قانونی خود غافل شود.

دادستان عمومی و انقلاب تهران با اعلام این که تدبیر دادستانی بر تمرکز دفاع از کیفرخواست در یک واحد، با هدف تسریع در اطلاع‌رسانی به دادستان پیرامون جلسات رسیدگی در دادگاه اتخاذ شده است، عنوان کرد: دادستان در پایان هر روز باید از تعداد جلسات تشکیل شده، جلسات تجدید وقت شده، آراء صادره و وضعیت رسیدگی آگاه شود.

جعفری دولت آبادی در اهمیت موارد پیش گفته، نقش نمایندگان دادستان را به مانیتور پلیس تشبیه کرد که با نظارت بر سطح شهر، وضعیت آن را رصد می‌نماید و از دادیاران دفاع خواست در مورد نواقص موجود در کیفرخواست‌ها، نحوه‌ رسیدگی و اقدامات دادگاه تمرکز کنند.

وی در کنار این ساختار متمرکز برای دفاع از کیفرخواست، به فلسفه‌ ایجاد دفاتر واحدهای مستقل در برخی نواحی از جمله دادسرای جرایم اقتصادی و کارکنان دولت پرداخت که ناشی از با اهمیت پرونده‌ها است و تلفیق این دو شیوه را به شرط آن که موجب دور شدن از هدف اصلی حضور نمایندگان دادستان در دادگاه نگردد، بلامانع دانست.

دادستان عمومی و انقلاب تهران با انتقاد از دفاع انفعالی برخی دادیاران در دادگاه‌ها اضافه کرد: ادا کردن حق نظارت دادستان، منوط به دفاع فعال و مؤثر دادیاران دفاع از کیفرخواست است.

وی با اعلام این که لازم است شاخص‌هایی برای گزارش‌های نمایندگان تعریف شود تا این گزارش‌ها واجد حداقل‌های لازم باشند، به برخی شاخص‌های ضروری مانند ذکر عنوان کامل اتهام و دادسرای صادر کننده کیفرخواست، تعداد شکات، وضعیت و اظهارات متهم، آثار و پیامدهای اقدامات متهم اشاره کرد.

دادستان تهران در توضیح ضرورت توجه به عنوان اتهامی و وصف آن گفت: مسلماً پی‌گیری پرونده سرقت مقرون به‌ آزار یا سرقت مسلحانه از سوی دادستان ضروری است و لذا در گزارش‌ها وصف اتهام ذکر شود.

دادستان عمومی و انقلاب تهران ذکر موارد نقص کیفرخواست در گزارش‌ها را الزامی خواند و از دادیاران خواست موارد عدم اعزام زندانی به جلسه‌ی دادگاه و احکام مشتمل بر مجازات‌های خفیف و نامناسب را در گزارش خود قید کنند.

جعفری دولت آبادی با تأکید بر لزوم رصد جرایم کلان شهر تهران از جنبه‌های مختلف مانند نوع جرم، تعداد شکات، خسارات ناشی از جرم به ویژه نسبت به جامعه و عنوان اتهامی، به ضعف ساختاری در دسترسی به این پرونده‌ها در محاکم اشاره کرد و خواستار ارائه گزارش این‌گونه پرونده‌ها به دادستان شد. وی پیشنهاد کرد معاونت دفاع از کیفرخواست، تمامی کیفرخواست‌های صادره از نواحی دادسرا را ملاحظه و پیگیری کند.

وی اظهار امیدواری کرد؛ ایده‌های دادستانی در تشکیل واحد دفاع از کیفرخواست تحقق یابد.

دادستان تهران در پایان جلسه در تأکید بر اهمیت دادیاران دفاع از کیفرخواست تصریح کرد: زبان دادستان باید برّا، قلم وی قوی، حضور در محاکم مقتدرانه و نظارت فعالانه باشد.

جعفری دولت آبادی به نمایندگان خود در دادگاه‌ها توصیه کرد با مطالعه و اشراف بر پرونده‌ها قوی و عادلانه دفاع کنند.