دانشگاه‌ها باید به صورت توأمان به علم و حکمت توجه داشته باشند

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، پیش همایش «حکمت اسلامی و علوم طبیعی» صبح امروز با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در واحد رشت برگزار شد.

دکتر طهرانچی در این نشست، با ارائه سخنانی با موضوع «پیوستار شعور در نظام خلقت» و با اشاره به اینکه قرآن کتاب هدایتی است که مصنف آن خدای علیم و حکیم است، گفت: پیامبر مکرم اسلام (ص) می‌فرماید «أَنَّ هَذَا الْقُرْآنَ مَأْدُبَةُ اللَّهِ فَتَعَلَّمُوا مَأْدُبَتَهُ مَا اسْتَطَعْتُم‏». در تفسیر این حدیث مبارک، مَأْدُبَةُ اللَّهِ به عنوان ادبستان و فرهنگستان تعبیر و تأکید شده که هر آنچه در توان دارید، از این ادبستان و فرهنگستان بیاموزید. بنابراین قرآن یک الگوی کامل تربیتی برای انسان دارد که در آن بین همه اجزاء ارتباط برقرار کرده است.

وی خاطرنشان کرد: قرآن کریم دارای الگوهای تربیتی علمی، اعتقادی و اخلاقی است که هیچ اختلافی بین آنها وجود ندارد. الگوی تربیتی قرآن، یک منظومه کامل با هماهنگی دقیق بین اجزاست که در آن بین خداوند خالق رب‌العالمین، انسان، طبیعت و جامعه ارتباط برقرار است اما واقعیت این است که در نظام تربیتی، نقش خداوند نادیده گرفته شده و به ارتباط‌های مختلف بین انسان، طبیعت و جامعه پرداخته شده است. این دیدگاه نیازمند بازنگری و توجه به خداوند خالق رب‌العالمین است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: انسان در عالم هستی دارای سه ویژگی خاص «خلیفه‌الله»، «نفخت فیه من روحی» و «سخر لکم ما فی السماوات و ما فی الارض» است.

دکتر طهرانچی با اشاره به نگاه قرآنی به فرایند کسب علم، گفت: براساس آیات شریفه قرآن؛ انسان با سه توانایی سمع، ابصار و افئده صاحب علم می شود. بر این اساس؛ علم نشانه‌ای برای فراگیران، خردورزی و تعقل و درک مسئله است. نکته مهم این است که علم باید مقوم ایمان باشد، چرا که در نظام خلقت الهی پدیده ها به مثابه نشانه خداوند است و خداوند قدرت کسب علم و شناخت پدیده ها را به انسان عطا کرده است. خداوند در این رابطه در آیه ۱۰۵ سوره انعام می‌فرماید «وَ کَذلِکَ نُصَرِّفُ الْآیاتِ وَ لِیَقُولُوا دَرَسْتَ وَ لِنُبَیِّنَهُ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ». در این مسیر باید درهم‌آمیختگی تربیت علمی و اعتقادی وجود داشته باشد.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه حکمی‌سازی بدین معنی است که علم و حکمت را با یکدیگر درآمیزیم، اظهار کرد: در قرن پنجم هجری طبیعیات را از علم خارج کردند که این برخلاف آیه مبارکه «قُلْ سِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ» بود. واقعیت این است که در نظام تعلیم و تربیت قرآن، علم و حکمت درآمیخته است و دانشگاه‌ها و مدارس نیز باید به صورت توأمان به هر دوی آنها توجه داشته باشند.

وی خاطرنشان کرد: روایی، پایایی و دقت قرآن کریم در بیان نظام خلقت، پدیده های طبیعی و آیات الهی محیرالعقول است و در آن به طور کامل به سیر تکوین کیهان، منظومه شمسی، پیدایش آب، اتمسفر، اقیانوس ها و... اشاره شده است. بنابراین دین و معارف نباید از علوم طبیعی جدا باشند، چرا که این دو دانش و گرایش متصل به هم بوده و علوم و دروس دینی را باید درکنار یکدیگر به دانش‌آموزان و دانشجویان آموخت.

دکتر طهرانچی با اشاره به الگوی تربیت علمی و دینی درهم‌آمیخته در مدل مدرسه قرآنی، گفت: این مدارس دارای مخاطب عام، تربیت علمی و تربیت اعتقادی هستند و عدم ارتباط بین دروس علوم و درس های دینی و معارف، مدل این مدارس نیست، چرا که عالم تفکیک‌پذیر نبوده و همگرایی در خلقت حاکم است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه تسبیح ستایش‌گرانه نشان از شعور و آگاهی مترتبی در طبیعت است، تصریح کرد: نظام تعلیم و تربیت ما باید به این سؤالات پاسخ دهد: اصول موضوعه علم (Science) نسبت به این نگاه چه موضعی دارد؟ نشان‌شناسی کجای نگاه علمی ماست؟ شعور و آگاهی در کجای نظریات ما قرار دارد؟ آیا علم امروز برای خداوند جایگاه الوهیتی قائل است یا ربوبیتی؟

وی «دانش کاربست و حل مسئله واقعی» را گام چهارم کسب علم عنوان کرد و افزود: «دانش کاربست و حل مسئله واقعی» درواقع حلقه نهایی «فراگیری»، «مشاهده» و «نظریه‌پردازی» در کسب علم است.

دکتر طهرانچی با بیان اینکه علم دارای بینش، گرایش و کنش است، گفت: در «بینش» شناخت جهان هستی و خالق آن، در «گرایش» ایمان و کفر و در «کنش» ربوبیت خداوند متعال مطرح است. در «بینش» به شناخت قول و فعل خداوند، در «گرایش» به سنت های الهی و باورها و در «کنش» به فعل انسانی برسیم.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: قرآن به مثابه فرهنگستان، به انسان ادب یاد می دهد و در نظام تعلیم و تربیت قرآنی، خداوند خالق رب العالمین با انسان، طبیعت و جامعه در یک منظر قرار داشته و همه این ارکان با یکدیگر در ارتباط هستند.

انتهای پیام/۴۱۲۹/