فاکتورنویسی اروپا برای ایران/ سفر «بورل» پازل احیای برجام را تکمیل کرد؟

به گزارش گروه جهان خبرگزاری آنا، سفر «جوزپ بورل» به ایران به‌منظور متقاعد کردن کشورمان برای بازگشت به برجام در حالی انجام می‌شود که اصرار آمریکا برای حفظ تحریم‌های یک‌جانبه، مانع از احیای این توافق شده است. گرچه اروپا در مواضع خود برای حمایت از حقوق ایران، اندکی از لاک دفاعی خارج‌شده اما هنوز تا به رسمیت شناختن کامل مطالبات جمهوری اسلامی راهی طولانی در پیش دارد.

اروپا در موارد متعددی نشان داده که هم هوادار سرسخت آمریکاست و هم از احیای برجام دم می‌زند. به عنوان نمونه در ماجرای سفر «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به سرزمین‌های اشغالی پیش از نشست شورای حکام و صدور قطعنامه علیه ایران، واکنشی نشان نداد و موضعی اتخاذ نکرد. این در حالی بود که مدیران کل پیشین این نهاد دستکم ظاهر را حفظ می‌کردند و نشانه‌ای مبنی بر وابستگی و غیرمستقل بودن از نهادهای اسرائیلی از خود نشان نمی‌دادند.

اما انفعال قاره سبز در برابر این اقدام غیرحرفه‌ای دبیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، درنهایت به ضرر آن‌ها نیز تمام شد. ایران با خاموش کردن دوربین‌های فراپادمانی آژانس به تل آویو و حامیان غربی صهیونیستها این پیام را ارسال کرد که در پاسخ به اقدام نیابتی غرب و گریز از انجام تعهدات، تردید نخواهد کرد.

تفاوت ماهوی در رویکرد اروپا ایجاد نشده است

علاوه بر این، تعهدات گذشته همچون اجرایی کردن ساز و کار مالی «اینستکس» برای جبران مافات در چنبره ابهام و انفعال باقی‌مانده و ده‌ها مورد از این دست، حاکی از آن است که بورل به‌جای سفر به ایران، باید به کاخ سفید سفر می‌کرد و رئیس‌جمهور مذبذب آمریکا را به ترک اعتیاد تحریم متقاعد می‌نمود.

نکته اینجاست که در لایه‌های مختلف تحلیلی و رویکردهای علنی و غیرعلنی اروپا، این نکته دیده می‌شود که استراتژی قاره سبز در قبال ایران، همچنان در مدار گذشته قرار دارد و تغییر چندانی در نحوه ورود اروپا به مذاکرات رخ نداده است. تنها تفاوت را می‌توان در ملایم تر شدن مواضع آن‌ها ارزیابی کرد، چراکه در دستور کار قرار گرفتن دیپلماسی متوازن علیه تحریم‌ها و تحرک گسترده ایران در قفقاز و آسیای میانه به‌منظور تقویت شریان‌های اقتصاد منطقه‌ای، وزن توافق با غرب به نفع اقتصاد را کمتر از گذشته کرده است.

بیشتر بخوانید:

پیام سفر بورل به تهران

شمخانی: به‌دنبال توافقی قوی، قابل اتکاء و پایدار هستیم

‌امیرعبداللهیان: گفت‌وگوی ثمربخشی با «بورل» داشتیم

در این میان، وزارت خارجه فرانسه در بیانیه‌ای اعلام کرد که از ایران می‌خواهد همین حالا از این فرصت دیپلماتیک برای نهایی کردن و به نتیجه رساندن برجام استفاده کند. این بیانیه در حالی صادر می‌شود که بروکسل و واشنگتن برخلاف آنچه ادعا می‌کنند، به این جمع بندی رسیده اند که فرصت آن‌هاست که در حال پایان یافتن است و اگر از موقعیتی که ایران برای آن‌ها فراهم کرده استفاده نکنند، باید در آینده هزینه سنگین‌تری برای آوردن کشورمان پای میز مذاکره بپردازند.

علاوه بر این، نادیده گرفتن مطالبات ایران در تأمین و توسعه چرخه سوخت هسته‌ای، جمهوری اسلامی را به یکی از صاحبان فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای بدل کرد؛ به‌نحوی‌که ۱۵ بار بازرسی از تأسیسات اتمی ایران، برآیندی جز عدم انحراف به‌سوی مقاصد نظامی و فعالیت در چارچوب پروتکل‌های بین‌المللی نداشت. اگر در مقطع دهه ۸۰ شمسی، خواست ایران برای دستیابی به انرژی هسته‌ای صلح آمیز به رسمیت شناخته می‌شد، امروز نیازی نبود که غرب وارد یک فرایند طولانی به‌منظور متقاعد کردن کشورمان برای کاهش سطح غنی‌سازی خود شود.

اروپا در واقع، در حال تکرار همان اشتباه است و هنوز هم حاضر نیست اغلاط راهبردی آمریکا را به بایدن یادآوری نماید بلکه در نقطه مقابل، می کوشد هزینه سنگین خروج آمریکا از برجام را به پای ایران بنویسد! در هر صورت، تلاش دیپلماتیک جوزپ بورل با در نظر داشتن موارد فوق، از سه زاویه قابل بررسی است.

نخست اینکه سفر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران، پس از گرفتن عکس یادگاری با «رابرت مالی»، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران انجام شد. در عرف دیپلماتیک، انتشار هر تصویر یا اظهارنظر، فضاسازی برای تحرکات آینده دیپلماتیک محسوب می‌شود و درج عبارت ابراز «تعهد آمریکا» برای بازگشت به توافق زیر عکس، از نزدیک شدن مواضع آمریکا و اروپا برای تحمیل قرائت مدنظرشان از توافق حکایت دارد. به این مفهوم که قرائت واشنگتن از برجام، بدون رعایت ملاحظات ایران بوده و هست و انتشار این عکس به مفهوم پایان اختلاف ظاهری بروکسل و واشنگتن و شدت عمل بیشتر در آینده خواهد بود.

دوم، جمهوری اسلامی در حال فعال کردن ظرفیت‌های تجاری – اقتصادی در منطقه است و تحرکات قابل‌توجهی در این حوزه صورت داده. دعوت چین از رئیس‌جمهور کشورمان جهت مشارکت در «بریکس‌پلاس» و «گفتگوهای سطح بالا پیرامون توسعه جهانی» در حالی است که کشورهای شرکت‌کننده در این اتحادیه اقتصادی به انضمام قدرت‌های نوظهور اقتصادی فعال در «بریکس» بیش از نیمی از جمعیت جهان را پوشش می‌دهند و افزون بر ۳۰ درصد از قدرت اقتصادی جهان را در دست دارند.

اروپا نگران به خطر افتادن امنیت صهیونیست‌هاست

افتتاح کریدور شمال – جنوب با همکاری روسیه، همکاری ایران در افزایش دو برابری سوآپ گازی ترکمنستان به آذربایجان، کلید خوردن قرارداد راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین، رشد ۲۰ درصدی تجارت خارجی و رشد ۸ تا ۴۵۰ درصدی مبادلات با همسایگان، از رویدادهایی هستند که از یک‌سو مشت ایران را در هر مذاکره‌ای پر می‌کند و از طرفی، سهم برجام را در رشد اقتصادی کشورمان تقلیل می دهد.

این در حالی است که احیای به‌زعم غرب، از حجم همکاری‌های متقابل میان ایران، روسیه و چین خواهد کاست و موجب می‌شود بخشی از منابع ایران، صرف برجام شود. در کنار توهم مهار ایران از این طریق، پاس‌های گل پکن و مسکو به تهران در مبادلات اقتصادی تا حدی بلوکه می شود.

سوم، تقلای واشنگتن برای بازگشت به برجام، وجه امنیتی بسیار مهمی از منظر دور نگه‌داشتن رژیم صهیونیستی از چالشهای جبهه مقاومت دارد. به عقیده غرب، برجام در تأمین و تضمین امنیت منطقه، کارکردی قطعی دارد و هیچ قرارداد دیگری نمی‌تواند جایگزین آن باشد.

علاوه بر این، رهبران اسرائیل از حجم پرشمار عملیات‌های نظامی و سایبری، چه از طرف مقاومت غزه و کرانه باختری و چه از ناحیه حملات خارجی، مستأصل شده‌اند. هک شدن سامانه هشدار در چند شهر بزرگ اسرائیل، ساقط شدن بالن جاسوسی صهیونیست‌ها، هک شدن تلفن همراه مقامات بلندپایه صهیونیست، هدف قرار گرفتن فرودگاه بن گوریون» در جنگ «سیف القدس»، قطعی شدن ناکارآمدی سامانه «گنبد آهنین»‌ پس از تخصیص بودجه یک میلیارد دلاری آمریکا برای بازسازی آن و مواردی از این دست، جایگاه رژیم جعلی صهیونیستی را در اثرگذاری منطقه‌ای به محاق برده است. بایدن امیدوار است از رهگذر احیای مجدد برجام، از حجم چالش‌ها و تهدیدات علیه تل‌آویو بکاهد و به تعبیر راهبردنویسان آمریکایی، رفتار ایران را تغییر دهد.

با این همه، تنها راه اروپا برای احیای برنامه جامع اقدام مشترک، متقاعد کردن آمریکا برای دست کشیدن از عادت تحریمی است؛ چراکه بر پایه سیاست قطعی نظام، «رفع همه تحریم‌ها» و «راستی‌آزمایی»، اصول قطعی ایران باقی خواهند ماند.

انتهای پیام/۴۱۰۶/