مواد مخدر، تارهای نامرئی آسیب در زندگی بشر

به گزارش گروه جامعه خبرگزاری آنا، در تاریخ ۱۷ ژوئن ۱۹۸۷ وین شاهد برگزاری کنفرانس بین‌المللی مبارزه با مواد مخدر بود. این کنفرانس به دنبال نمایشی از عزم سیاسی ملت‌ها در امر مبارزه با پدیده خانمان‌سوز مواد مخدر بود و نتیجه آن سندی با عنوان C.M.O بود که به تصویب کشورهای شرکت‌کننده رسید تا بدین ترتیب «روز جهانی مبارزه با مواد مخدر» شکل گیرد.

مواد مخدر به دلیل ماهیت ارتباطی غیر مشهودی که با اجزاء زندگی انسان، برقرار می‌کند موجب آسیب‌هایی می‌شود که غالباً قابل رصد نیستند اما نتایج آشکاری را به بار می‌آورند. علاوه بر اینکه این بیماری محدود به سن، جنس و طبقه اجتماعی خاصی نیست، شبکه‌ای نامرئی از تأثیرات آن از خانواده تا جامعه را دربر می‌گیرد. در بهترین حالت اگر خانواده‌ای بنا به‌ضرورت و برای حفاظت از دیگر اعضای خود، فرد معتادی را از خود طرد نماید درواقع این فرآیند در عین ضرورتش، موجب سقوط بسیاری از ارزش‌ها و هنجارهای فرهنگی و اخلاقی در میان خانواده نیز شده است. این در حالی است که شکل‌گیری شرایط ذکر شده می‌تواند تأثیرات مرئی همچون سقوط اقتصادی خانواده و امکان درگیری و ابتلا دیگر اعضاء را نیز به دنبال داشته باشد.

مبارزه با مواد افیونی به دلیل ویژگی‌هایی که ذکر شد سطح گسترده نامشهودی را نیز دربر می‌گیرد. در حوزه پیشگیری، اگرچه مقولاتی چون ورزش و امکانات ورزشی در ردیف سلامت جسم طبقه‌بندی می‌شوند اما تأثیر مستقیمی در بالا بردن اراده افراد در عدم پذیرش و آلوده شدن به مواد مخدر دارد. علاوه بر این موضوع آموزش نیز اگرچه در ارتقاء سطح آگاهی انسان‌ها مؤثر است اما در پیشگیری از گرفتار شدن در دام اعتیاد نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا می‌کند.
از سوی دیگر جرائم و ناهنجاری‌ها در کنار مواد مخدر شکل پیچیده‌تری به خود می‌گیرد و به‌صورت نامرئی محاسبات جنایی را از دایره برآوردهای معمول خارج می‌کند. آمار بزهکاری، قتل، سرقت، تجاوز و... تحت تأثیر افزایش اعتیاد در جامعه بالا می‌رود در حالی که کمیت و کیفیت و رابطه‌ی سببیت در آن نادیده گرفته می‌شود و یا قابلیت کمتری برای تبیین دارد.

اعتیاد گاه به شکل حربه‌ای سیاسی نیز آنهم در اوج انکار روابط مرئی خود به کار می‌رود و عامل سقوط نیروی کار و تولید یک جامعه می‌شود. این رخداد باعث به چالش کشیده شدن قدرت سیاسی متمرکز شده و زمینه را برای افزایش نفوذ و تسلط بر جامعه مبتلا به اعتیاد در ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حتی امنیتی فراهم می‌کند.

نکته مهم دیگر اینکه تولید مواد مخدر متکی بر مواد اولیه‌ای است که گاه به‌صورت مشترک در زمینه‌های دارویی کاربرد دارد و به‌صرف زیاده‌خواهی‌های نظام منفعت‌طلب از مسیر طبیعی خود خارج می‌شود. این بدان معنی است که ما هرگز شاهد ریشه‌کن شدن توزیع مواد مخدر نخواهیم بود و لذا از این منظر، شکل و راهکار مبارزه با آن نیز باید به گون‌هایی بر مدار عقلانیت غیر متأثر از احساسات عاطفی و در چارچوب برنامه‌ریزی‌های دقیق انجام پذیرد. همچنین باید در نظر داشت که عصر تسهیل ارتباطات فیزیکی در جهان به ما خاطرنشان می‌کند که فعالیت‌های منطقه‌ای یا راهکارهایی داخلی بدون آنکه بتواند با هماهنگی بین‌المللی صورت گیرد و در قالب همکاری‌های حقوقی جدی صورت‌بندی شود، نمی‌تواند کشوری را برای مهار این بلای خانمان‌سوز چندان که باید، امیدوار کند.

و بالاخره نکته آخر اینکه، مافیا، قاچاقچیان و عوامل انسانی سودجو در این مسیر، تعارض منافعشان را با نابودی انسانیت تعریف نموده‌اند. این ویژگی موجب شده تا مبارزه با این مواد را به جنگی تمام‌عیار با دشمنانی تبدیل کند که یقه‌سفیدترین و پنهان‌ترین اقشار اجتماعی هستند و گاه در پیچیده‌ترین شخصیت‌ها، ظاهری بسیار موجه از خود ارائه می‌نمایند. این همه نشان می‌دهد که مواد مخدر چه در مقام تأثیر و چه در وادی تأثر و چه در نحوه مبارزه با آن، واجد تارهای نامرئی بسیاری در زندگی انسان‌هاست که باید متناسب با پیچیدگی‌های آن مورد توجه قرار بگیرد.

انتهای پیام/۴۱۲۹/