سندروم خبر بد؛ عامل اصلی جراحت روانی مخاطب

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، شنیدن یک خبر بد، می‌تواند موجب شکل گیری "جراحت روانی" در جامعه شود. برطرف شدن این وضعیت مانند آسیب‌های فیزیکی نیازمند درمان است. در پاره‌ای موارد عنصر زمان می‌تواند موجب التیام جراحت‌های روانی شود. برخی مواقع، متناسب با عمق جراحت روانی وارد شده به جامعه التیام آسیب وارد شده مستلزم سپری شدن زمان‌های طولانی است. این وضعیت بیشتر در مواقعی رخ می‌دهد که رخدادها تکرار شده یا در مدت اندکی چند خبر منفی و آسیب‌زا با هم منتشر شود.

بدلیل تاثیری که انتشار اخبار بد در شکل‌گیری عارضه جراحت روانی در جامعه دارد، پروتکل های حرفه‌ای،رسانه‌ها را در زمینه انعکاس اخبار منفی محدود می‌کند. البته چارچوب‌های حرفه‌ای در بیشتر کشورها تبدیل به قانون نشده و عمدتا بر مبنای رویه‌های ارشادی و اصول اخلاقی از سوی رسانه‌ها رعایت می‌شود.

سوالی که در خصوص چرائی انتشار افراطی اخبار منفی از سوی برخی رسانه‌ها مطرح می‌باشد این است که اصولا چه ضرورت‌هایی موجب این اقدام می‌شود و هدف از اتخاذ این رویه چیست؟ پاسخ صحیح به این سوالات در گروه فهم مقوله‌ای به نام «ارزش خبری» است. تمام رسانه‌های جهان برای انتشار اخبار خود معیاری به نام «ارزش‌های خبری» دارند. بر این اساس یک «خبر بد» به خاطر داشتن ارزش‌های مانند «درگیری»، «دربرگیری»، «تازگی»، «عجیب و استثنایی» بودن و حتی «فراگیری» در این معیار قرار می‌گیرد.

برخی بررسی‌ها نشان داده که خبرهای منفی نوعا بازخورد بیشتری از مخاطبان دریافت می‌کنند و گروهی از رسانه‌ها با درک این نکته، انتشار اخبار منفی را در اولویت قرار می‌دهند تا مخاطب خود را افزایش دهند یا آن‌ها را به واکنش وادار کنند. اتخاذ این رویه برای جلب مخاطب که البته در ردیف مهمترین اهداف رسانه‌ها است در حالی انتخاب می‌شود که اصول حرفه‌ای هیچگاه دستیابی به هدف با توجیه وسیله را توصیه و تجویز نمی‌کند.

بسیار روشن است که اثرات خسارت بار انتشار اخبار منفی در جامعه از سوی رسانه‌ها می‌تواند چون زلزله، بنیان‌های روانی جامعه را دچار آسیب‌های غیرقابل جبران کند و از این رو لازم است سیاستگزاران حوزه رسانه در کشور برای جلوگیری از این آسیب بسیار مهم بر بهداشت روانی جامعه چاره‌اندیشی کنند.

سواستفاده برخی رسانه‌ها از توجه بیشتر جامعه به «خبر بد» در واقع مخدوش کردن مرزهای میان «مسئولیت رسانه‌ای» و «جلب توجه» است. آنچه موجب تمایز یک رسانه‌ی حرفه‌ای و رسانه‌ی زرد می‌شود میزان توجه‌ به ارزش‌های اخلاقی و در نظرگیری آثار انتشار یک محتوی بر مخاطب است.

هرچند انعکاس اخبار منفی به عنوان بخشی از واقعیت‌های جامعه که رسانه وظیفه بازتاب ان را دارد به طورکلی نمی‌تواند از دستور کار رسانه‌ها خارج شود لیکن توجه به تناسب حجم این اخبار نسبت به سایر مطالب با در نظر گرفتن ظرفیت روانی جامعه است که باید مد نظر قرار بگیرد.

یکی از چالش‌های مهمی که در مسیر اجرای قاعده مدیریت اخبار منفی وجود دارد توسعه شبکه‌های اجتماعی و کانال‌های خبری فیک و زرد است که به هیچ یک از قواعد حرفه ای و اخلاقی پایبند نیستند و نظارت بر آنها نیز بسیار دشوار است.

متاسفانه برخی رسانه‌های رسمی نیز با علم بر اینکه انتشار اخبار منفی آثار زیانبار روانی بر مخاطبان بدنبال دارد اما در رقابت با رسانه های زرد و برای حفظ و جلب مخاطب قواعد حرفه ای را زیر پا می‌گذارند.

به نظر می‌رسد درک تفاوت معیارهای میان ارزش خبری و ارزش‌های اخلاقی از سوی رسانه‌ها کلید حل این مقوله است.

بهره‌گیری از شیوه‌های نوشتاری فنی برای حفظ ارزش خبری یک رخداد با رعایت اصول اخلاقی که البته مقوله‌ای پیچیده و کاملا کارشناسی است یکی از روش‌های موثری است که بسیاری از رسانه‌های حرفه‌ای در جهان به آن روی آورده‌اند و اثرگذاری قابل ملاحظه‌ای نیز بدنبال داشته است.

لازم است سیاستگزاران حوزه رسانه در کشور با برنامه‌ریزی دقیق برای توسعه آموزش‌های حرفه‌ای نوین برای اصحاب رسانه ضمن تبیین ضرورت‌های توجه به بهداشت روانی جامعه از سوی رسانه‌ها به بالا بردن مهارت‌های حرفه‌ای فعالان این حوزه در زمینه چگونگی انعکاس اخبار و گزارش‌های منفی مبادرت نمایند.

فضای روانی جامعه به مثابه اتمسفری است که آحاد مردم در آن تنفس می‌کنند و لطمه به بهداشت این اتمسفر و مسموم‌سازی آن موضوعی مرتبط با حقوق عامه است و باید حاکمیت نسبت به آن حساسیت ویژه داشته باشد.

منبع: نورنیوز

انتهای پیام/۴۱۲۹/ر