متن و حاشیه افتتاحیه سی‌وچهارمین جشنواره فیلم فجر: تجلیل بنی‌اعتماد و معتمدآریا از شهید مدافع حرم/ من معضل امیریوسفی هستم! + تصاویر

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، در ابتدای این مراسم که مطابق اعلام قبلی دقایقی پس از ساعت 19 آغاز شد، آیاتی از قرآن کریم توسط گروهی از قاریان قرائت شد و پس از پخش سرود ملی نمایش موسیقایی در رابطه با سیمرغ اجرا شد.

سپس آغاز سال جدید سینمای ایران با پخش یک کلیپ انیمیشن اعلام شد و احسان کرمی از محمد حیدری دبیر جشنواره دعوت کرد تا برای سخنانی کوتاه روی سن بیاید.

پیش از آمدن حیدری ویدئویی حاوی پیام وی به جشنواره پخش شد و پس از آن حیدری با سبدی از گل روی سن آمد و متنی ادبی را به صورت پرفورمنس اجرا کرد.

اهدای جوایز بخش مسابقه اقلام تبلیغی

اولین بخش مراسم مربوط به اهدای جوایز برگزیدگان مسابقه اقلام تبلیغاتی بود.

در این بخش که با حضور غوغا بیات، بهرام عظیمی و علی وزیریان به عنوان 3 نفر از اعضای هیات داوران برگزار شد در بخش عکس ضمن تقدیر ویژه از جلال حمیدی برای فیلم «ارغوان»، سیمرغ بلورین بهترین عکس فیلم به محمد بدرلو برای فیلم «اعترافات ذهن خطرناک من» رسید.

بدرلو که در یکی از بالکن‌های تالار وحدت نشسته بود با عجله و هیجان خودش را به روی سن رساند و ضمن ابراز خوشحالی گفت: «اصلا فکر نمی‌کردم روزی این بالا بایستم و کار من دیده شود. خوشحالم از اینکه به اقلام تبلیغاتی توجه می‌شود و با این کار عکس هم به جایگاهی که در گذشته داشته برمی‌گردد.»

سیمرغ بلورین بهترین تیزر و آنونس با تشکر ویژه از معین کریم‌الدینی برای آنونس فیلم «آتلان»، به محسن امیریوسفی برای تیزر «خواب تلخ» اهداء شد.

امیریوسفی در میان تشویق زیاد حاضران و پس از دریافت جایزه‌اش پشت میکروفن قرار گرفت و گفت: «سلام. من معضل امیریوسفی هستم! «خواب تلخ» بعد از ۱۲ سال فرصت اکران به دست آورد؛ فیلمی که نه تیزر تلویزیونی داشت و نه بیلبورد شهری به آن اختصاص دادند. تنها فرصت تبلیغ این فیلم سینمایی، همان آنونسی بود که به خاطر آن سیمرغ بلورین جشنواره را دریافت کردم. من می‌خواهم در این فرصت از مردم که حمایت خود را با دیدن این فیلم اعلام کردند، تشکر کنم. از حجت‌الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی برای تشکیل گروه سینمایی «هنر و تجربه» نیز تشکر می‌کنم اما گله دارم از اینکه در جشنواره‌ای قانون‌مند به صورت کاملا غیرقانونی فیلم «آشغال‌های دوست داشتنی» توسط هیات انتخاب دیده نشد، ولی چه کنم که گردن من از مو باریک‌تر است.»

وی ادامه داد: «خیلی دوست داشتم در این جشنواره من و بازیگرانم با فیلم «آشغال های دوست داشتنی» حضور داشتیم که این اتفاق نیفتاد. من امیدوارم بودم در دولت تدبیر و امید مشکل این فیلم حل شود اما نشد. آقای روحانی در زمان انتخابات گفتند «من سرهنگ نیستم، حقوقدانم». با این جمله امید داشتیم که این حقوق‌دانی و قانون‌مندی در سینمای ایران نیز جاری و ساری شود، اما در این مدت از سازمان سینمایی چیزی جز یک پادگان نظامی ندیده‌ام.»

وی تاکید کرد: «در طول دو سال گذشته بیرون از گود ایستادم. دو سال و اندی سکوت کردم، اعتراض نکردم، به هیچ جشنواره‌ای نرفتم و فیلم «آشغال‌های دوست‌داشتنی» را در هیچ جا نمایش ندادم به این امید که اولین نمایش این فیلم در کشور خودم باشد ولی متاسفانه این اتفاق نیفتاد. من ناراحت از اینکه فیلم «آشغال‌های دوست داشتنی» در دولتی دیده نشد که به تدبیر و امید نامگذاری شده است.»

امیریوسفی در پایان اظهار کرد: «می‌خواهم سیمرغ بلورین تیزر «خواب تلخ» را از طرف عوامل «خواب تلخ» و حبیب رضایی تقدیم کنم به مردی که پای فیلمش و پای حرفش ایستاد. به شهاب حسینی.»

سخنان امیریوسفی با ورود وزیر ارشاد به مراسم همزمان شد و علی جنتی در طول سخنان امیریوسفی در سالن حضور داشت.

پس از سخنان محسن امیریوسفی که همچنان با تشویق حضار همراه بود، سیمرغ بلورین بهترین پوستر ضمن تقدیر ویژه از طاها ذاکر برای فیلم «خواب تلخ»، به علی باقری برای فیلم «من می‌خوام شاه بشم» اهدا شد.

علی باقری که با لباس محلی روی صحنه حاضر شده بود، گفت: «این سیمرغ بال‌بال زیادی زد تا به دست من برسد، در جوانی هم سیمرغ گرفته بودم و حالا خوشحالم که دوباره سیمرغ می‌گیرم مخصوصا برای فیلمی که داستانی نیست. خوشحالم که آثار بخش مستند هم دیده شدند.»

پس از اهدای جوایز بخش اقلام تبلیغی حجت‌الله ایوبی به عنوان یکی از سخنرانان اختتامیه روی سن حاضر شد.

ایوبی: سلام می‌کنم به چشمان خسته، دست‌های توانا، ذهن‌های خلاق، ذوق سرشار و عشقتان به فرهنگ

حجت‌الله ایوبی ضمن ادای احترام به اهالی بی‌ادعای رسانه، خبرنگاران، منتقدان، عکاسان و فیلمبرداران، افتخارات سی‌و‌چهارمین جشنواره فیلم فجر را به چشمان بر در مانده همسران و فرزندان شهیدان حرم تقدیم کرد.

حجت‌الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی در ابتدای سخنان خود در مراسم افتتاحیه این رویداد فرهنگی گفت: «امسال قرار است مراسم اختتامیه با نوآوری خاصی برگزار شود و هیچ سخنرانی در آن نباشد، بنابراین من می‌خواهم امشب به جای مراسم اختتامیه هم صحبت کنم. البته وقتی ما سخنرانی می‌کنیم یک حسن دارد و آن اینکه برگزارکنندگان مراسم پس از سخنان ما برنامه‌هایی را پخش می‌کنند که شما از آن حالتی که پیش آمده خارج شوید، حالا اگر ما سخنرانی نکنیم، شما آن برنامه‌ها را هم از دست می‌دهید.»

وی در ادامه متن سخنرانی خود را این‌گونه آغاز کرد: «هنرمندان ارجمند و گرامی، اهالی سینمای پرافتخار ایران، آغاز سال نوی سینما بر شما مبارک باد. سالی سرشار از غرور و پیروزی. سال پیروزی حکمت و عقلانیت ایرانی. سال پیروزی تمدن بر بربریت. سالی که کلیده واژه‌اش برجام است، و برجام یعنی پیروزی سخن بر شمشیر، یعنی ن و القلم و ما یسطرون یعنی و جادلهم بالتی هی احسن. و ما اینک در پسابرجامیم. جهان آغوشش را به روی سخن گشوده است. جهان همه گوش است، و ما یک دنیا سخن شنیدنی، و چه خوب که در جهان کنونی شنیدنی‌ها را می‌توان دید، و این است هنر سینما، و چه خوش اقبالند مردمانی که کلیدداران گنج‌های گران‌بهای سخن‌اند و دستی توانا در هنر تصویر دارند.»

وی ادامه داد: «و ما در سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر رونمایی می‌کنیم از سخنان دیدنی فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی. رمزگشایی می‌کنیم از قدرت اندیشه جوانان این سرزمین. می گشاییم سی و چهارمین دفتر مثنوی بلند سینمای ایران را. به نام فجر و به نام نور از سرزمین خور، به تماشا می‌خوانیم همه جهان را: تماشا می‌روی؟ تماشا می‌خواهی؟ بیا اندرون من تماشا کن. تفرج عالم خود و اندرون خود کردی. تفرج عالم من و اندرون من بکن.»

ایوبی در ادامه با اشاره به اینکه همه می‌دانید این متن از چه کسی بود (شمس تبریزی) ادامه داد: «ما در سینما صبوری، همراهی و همدلی را مشق کرده‌ایم و امروز می‌بینیم میوه‌های این صبوری را. آشتی مردم با سینما، آشتی سینما با مردم. احترام به سینمای اندیشه و پاسداری از رونق گیشه. روزآمدی، نو شدن، جهانی شدن، حفظ ریشه‌ها و پیوند با اندیشه‌ها حرکتی است که در سینما آغاز شده و پرشتاب به پیش می‌رود. نوگرایی، روزآمدی و دست برداشتن از عادت‌های کهنه و منسوخ را باید از مدیریت سینما آغاز کرد. سینمای دیجیتال با فکر و اندیشه و رفتار و مدیریت نگاتیو ناممکن است. می‌توانیم نوستالژی آپارات را در کلکسیون نوستالژی‌های خود همچنان داشته باشیم، اما باید بدانیم که تند باد دیجیتال در سینمای ایران وزیدن گرفته. سینمای ایران پوست انداخته . چاره‌ای جز نوگرایی و روزآمدی نیست.»

وی افزود: «رویش جوانه‌های امید در سینما آغاز شده. پرده‌های سینما روز به روز پر رونق‌تر و نوتر و سفره سینما کم‌کم گسترده‌تر می‌شود. سینما به سبد کالای مردم بازمی‌گردد. با پایان تردید بخش خصوصی، سرمایه و هوش ایرانی به سوی ما می‌آید. با هجوم جوانان خوش‌ذوق، سینمای ایران به آوردگاه طرح‌ها و اندیشه‌های نو تبدیل شده. به همه سینماگران عرصه‌های گوناگون از فیلم کوتاه تا داستانی و بلند، بشارت می‌دهم که موج تازه‌ای از صنعتی شدن در راه است. بر بستر بی انتهای وی .او .دی.، هر اثر دیدنی دیده خواهد شد. اقتصاد سینما و همه مناسبات به سود تولیدگران دگرگون می‌شود.»

وی اظهار کرد: «آری می‌توان دید رویش جوانه‌های امید را و می‌توان حس کرد وزیدن این نسیم جانبخش را. وزش باد صبایی که ابرهای تیره ناامیدی را از آسمان پرستاره فرهنگ ایران بیرون می‌راند. در این هوای صاف و پاک درخشش ستاره‌ها را می‌شود بهتر دید و جشنواره سی‌وچهار، جشن ستاره‌ها با طعم نوگرایی است.»

رئیس سازمان سینمایی ادامه داد: «آفرین می‌گویم به محمد حیدری که دیروز را دید، ولی نگاهش به امروز و فردا بود. جشنواره ملی فجر جشن سینمای ایران و جشن سینماگران است. میزبان شمائید. خانه، خانه شماست و چه خانه‌ای که: خاک و خس این خانه همه عنبر و مشک است، بانگ درِ این خانه همه بیت و ترانه است؛ و آفرینی از ته دل به شما جوانانی که طراوات وشادابی و اندیشه‌های تازه را به سینما آوردید.»

وی ادامه داد: «شما آمدید تا نشان دهید که سینمای ایران ادامه دارد. تا با صدای بلند اعلام کنید که فرهنگ و هنر در این سرزمین پایان‌ناپذیر است. بی‌گمان شما به رسم ایرانی زانوی ادب خواهید زد در برابر بزرگانی که قامت در این راه به کمان نشانده‌اند تا شما سروگون و استوار بایستید. یادمان نمی‌رود این سفارش حضرت مولانا که: مرغ پرنارسته چون پران شود لقمه هرگربه دران شود، چون درآرد پر بپرد او بخود بی تکلف بی صفیر نیک و بد؛ و درود می‌فرستم به همه آنها که هفته‌هاست به پیشواز فجر شتافته‌اند.»

ایوبی در ادامه گفت: «سلام می‌کنم به چشمان خسته، دست‌های توانا، ذهن‌های خلاق، ذوق سرشار و عشقتان به فرهنگ. شما که سراپا دیده‌اید بی آنکه دیده شوید. سراپا گوشید بی آنکه شنیده شوید. ادای احترام می‌کنم به شما اهالی بی‌ادعای رسانه. خبرنگاران، منتقدان، عکاسان و فیلمبرداران و همه شما که با عشق می‌کوشید تا سینمای ایران، هنر این سرزمین و هنرمندان ایرانی دیده شوند.»

وی افزود: «و در پایان از طرف جامعه سینمایی درود می‌فرستیم بر قدم‌های استوار، نگاه‌های تیزبین، بازوان قدرتمند و قامت‌های افراشته سرداران رشید، سربازان دلاور، پاسدارن حریم و حرم و رزمندگان مقاومت؛ و تقدیم می‌کنیم افتخارات سی‌و‌چهارمین جشنواره فیلم فجر را به چشمان بر در مانده همسران و فرزندان شهیدان حرم، شهیدان مقاومت، پاسداران امنیت و آرامش ایران بزرگ.»

تجلیل بنی‌اعتماد و معتمدآریا از شهید مدافع حرم

پس از سخنرانی ایوبی ویدئویی از فعالیت‌های فرهنگی شهید سعید سیاح طاهری به نمایش در آمد.

بعد از آن فاطمه معتمدآریا، رخشان بنی‌اعتماد، سیده زهرا حسینی (نویسنده کتاب دا) و مهتاب کرامتی به همراه همسر شهید سیاح طاهری به روی سن آمدند تا ضمن تجلیل از این شهید حرم هدایایی را به رسم یادبود به همسر وی اهدا کنند.

در ابتدا سیده زهرا حسینی گفت: «ما زنده به آنیم که آرام نگیریم، موجیم که آسودگی ما عدم ماست. این کاری بود که شهید طاهری با عملکردش ثابت کردند. او برخلاف ظاهر آرامش، درونی سرشار از شور و هیجان داشت. طاقت این را نداشت که بداند در جایی مظلومی هست و راحت سرش را بر بالین بگذارد و آرام زندگی کند.»

وی ادامه داد: «دوستانی که اینجا هستند این شهید بزرگوار را می‌شناسند و به دعوت این شهید در جشنواره‌های دانش‌آموزی حضور داشتند. او به دنبال ایجاد وحدت بین جامعه بود. خوشا به سعادتش که خداوند قبل از ما از او تشکر کرد و حقش را به او داد.»

وی افزود: «شهادت حق شهید سیاح طاهری بود. از همین جا به خانواده‌شان تبریک می‌گویم، واقعا فقط باید تبریک گفت. تسلیت برای ماست که ماندیم و چه کنم چه کنم می‌کنیم. او راهش را رفت. ان‌شاءالله ما هم بتوانیم راه او را ادامه دهیم.»

پس از آن فاطمه معتمدآریا گفت: «من در یک کشتی دوستی با شهید سیاح طاهری آشنا شدم. درست زمانی که در مورد صلح حرف می‌زدیم، در سالروز جنگ در شلمچه. کشتی دوستی بود که در آن بچه‌های ایرانی و عراقی به همت آقای احمدزاده که همیشه پیام‌آور صلح است، در مسیری روی اروند حرکت می‌کرد. آشنایی ما با صلح بود. هر کس که درخواستی درباره صلح داشته باشد یا بخواهد اقدامی در این باره انجام دهد، بداند که همیشه می‌تواند روی من حساب کند.»

مهتاب کرامتی نیز گفت: «خوشحالم که در این جمع کنار دوستان جشنواره دانش‌آموزی هستم. شهید طاهری نشان داد می‌شود صبور بود، سکوت کرد ولی کار کرد.»

رخشان بنی‌اعتماد هم ضمن ادای احترام به شهید طاهری و همسرش گفت: «همیشه می‌گویند برای شناخت آدم‌ها با آنها همسفره و هم سفر شوید. من افتخار این را داشتم که در جشنواره بی سر و صدای دانش‌آموزی با این شهید هم سفر و همسفره باشم. او کسی بود که جوانی‌اش را در جبهه جنگ گذراند و از زمانی که فرصت آشنایی‌شان را داشتیم به طور دائم در برنامه‌های فرهنگی فعال بود.»

وی ادامه داد: «احترام و باوری که به حوزه سینما و هنرمندان فارغ از تفاوت‌های دیدگاهی یا اعتقادی داشت بسیار قابل احترام بود. آمدن و رفتن رسم روزگار است. بودن ما مثل پلک زدنی در طول زمان، ولی بعضی‌ها رفتنشان چیزی را از جهان کم می‌کند که به سادگی جایش پر نمی‌شود؛ شهید طاهری یکی از این افراد بود، اما دریغم می‌آید در این فرصت از همکار با ارزش‌مان که معلم درس ما بود، یدالله نجفی، یاد نکنم.»

یاد کردن بنی‌اعتماد از یدالله نجفی با تشویق حضار همراه شد.

بزرگداشت‌ها

پس از آن نوبت به بخش بزرگداشت‌ها رسید.

برای اجرای این بخش مهناز افشار به عنوان مجری در کنار احسان کرمی قرار گرفت.

اولین بزرگداشت به مهدی فخیم‌زاده اختصاص داشت که با حضور مریلا زارعی و علی جنتی وزیر ارشاد انجام شد.

در ابتدای بزرگداشت فخیم‌زاده، مریلا زارعی گفت: «این دهه مبارک را به همه تبریک می‌گویم؛ بسیار خوشحالم که برای این بخش روی صحنه دعوت شدم. مهدی فخیم‌زاده استاد من و کارگردان بزرگ سینما است که افتخار کار با او در ابتدای راه را داشتم. حدود یک سال کار هر روز. خوشا به حال بازیگری که با چنین کارگردانی کار کند.»

وی ادامه داد: «بعد از گذشتن بیست سال وقتی حس می‌کنم دارم کم می‌آورم به گنجینه‌های آن روز رجوع می‌کنم. فخیم‌زاده به ما یاد داد که برای ماندن در سینما باید بازیگر خوبی باشیم و بازیگر خوب بودن از شناخت خودت شروع می‌شود؛ این اعتماد به نفس را او به ما داد.»

در ادامه مراسم علی جنتی گفت: «با سلام به همه حضار، ما امشب بیشتر آمدیم که عرض ادب کنیم و تجدید دیدار با کسانی که به آنها عشق می‌ورزیم. در طول سال کمتر فرصت پیدا می‌کنیم که با شما دیدار داشته باشیم. آغاز دهه فجر و جشنواره فیلم فجر را تبریک می‌گویم.»

وی اظهار کرد: «وزیر ورزش و جوانان و وزیر تعاون به این جمع ملحق شدند برای این که بگویند دولت تدبیر و امید با همه وجود در کنار سینماگران ایستاده است. خوشحالم که می‌بینیم سینمای ایران روز به روز در حال تکامل است.»

جنتی ادامه داد: «در این مناسبت تقدیر و تشکر می‌کنم از همه تلاش‌هایی که فخیم‌زاده از ابتدای زندگی هنری خود تا به امروز در حوزه سینما داشته است. ما آدم‌های سیاسی بودیم، کمتر می‌رسیدیم بعضی از سریال‌ها و فیلم‌ها را ببینیم اما یکی از سریال‌های خوبی که از ابتدا تا پایانش می‌دیدم سریال «خواب و بیدار» بود. این سریال برای من خیلی جذاب بود. در سریال «ولایت عشق» از نیمه راه آمد و کارگردانی آن را برعهده گرفت. یک شخصیت همه فن و حریف، بازیگر، کارگردان، شاعر، نوازنده، بدلکار و رزمی کار.»

مهدی فخیم‌زاده نیز در مراسم بزرگداشت خود گفت: «از ابتدا محمد حیدری شرط کرده بود که با همسرم روی صحنه حضور پیدا کنم. متاسفانه همسر من تازه پایش را عمل کرده و نمی‌تواند از پله‌ها بالا بیاید.»

وی ادامه داد: «وقتی آقای حیدری به من زنگ زد، گفتم چه بزرگداشتی من هنوز بزرگ نشده‌ام. هنوز وقتی صدای توپ می‌آید من به کوچه می‌روم و با بچه‌های محل گل کوچیک بازی می‌کنم.»

وی افزود: «از خانم زارعی تشکر می‌کنم، او مطالبی گفت که من بی‌تقصیرم. مریلا زارعی خودش از ابتدا هنرپیشه با دارای استعداد بود. از آقای جنتی هم متشکرم.»

در ادامه و با توجه به اینکه همسر مهدی فخیم‌زاده امکان بالا آمدن از پله‌ها را نداشت، مهناز افشار و مریلا زارعی به جایگاه مهمانان رفته و لوح مورد نظر را به همسر مهدی فخیم‌زاده تقدیم کردند.

پیش از آغاز بزرگداشت فخیم‌زاده فیلمی از او که خودش داستان زندگی‌اش را روایت می‌کرد و توسط شکوفا کریمی ساخته شده بود، پخش شد. فخیم زاده در بخشی از این فیلم به زبان فرانسه صحبت می‌کرد و عکس‌هایی از کودکی وی تا به حال و همچنین قطعاتی از فیلم‌هایش در این فیلم گنجانده شده بود.

دومین مراسم نکوداشت مربوط به محمدمهدی دادگو تهیه‌کننده سینما بود.

در ابتدا فیلمی که توسط سعید آرمند برای بزرگداشت دادگو ساخته شده بود به نمایش در آمد. در این فیلم بسیاری از اهالی سینمای ایران همچون مسعود کیمیایی، رخشان بنی‌اعتماد، فرشته طائرپور، مسعود جعفری جوزانی، جمشید مشایخی و... از دادگو سخن گفتند.

پس از نمایش فیلم مذکور، فاطمه معتمدآریا و حجت‌الله ایوبی به همراه محمدمهدی دادگو و همسرش روی صحنه حاضر شدند.

فاطمه معتمدآریا بازیگر سینما و تلویزیون در این بخش از مراسم بیان کرد: «خوشحالم که زیر سایه بزرگان سینمای ایران ایستاده‌ام. محمدمهدی دادگو از جمله نوابغ سینمای ایران است، سینماگری که دانش خردمندانه دارد، محمدمهدی دادگو به من آموخت که سینما علم، هنر و مهر است.»

حجت‌الله ایوبی نیز بیان کرد: «در همان روزهای اولی که من در مسند کار قرار گرفتم، جلسات زیادی را با محمدمهدی دادگو گذاشتیم و مسائل مختلف سینمای ایران را بررسی کردیم. او همیشه استفاده از خردجمعی را در کارش اصل می‌داند.»

دادگو نیز در سخنانی توضیح داد: «من اگر بخواهم حرف بزنم باید به اندازه سی سال حرف بزنم، اما پیش از هر چیز باید بگویم که از آیین بزرگداشت خوشم می‌آید، چون آیین دارد و آیین نام نوه اول من است؛ بزرگداشت هم خیلی خوب است، اهالی هنر از اینکه دیده شوند همیشه راضی هستند. البته این بزرگداشت از من گذشته و من آن ‌را حسن ظنی از طرف محمد حیدری می‌دانم.»

وی ادامه داد: «بعضی افراد هستند که وقتی در مصدر کاری قرار می‌گیرند، اعتبار پیدا می‌کنند، اما برخی خودشان هستند که به میزشان اعتبار می‌دهند، حجت‌الله ایوبی که زیاد او را نمی‌شناسم، از نظر من کسی است که به هر جا و هر پستی که در آن قرار می‌گیرد اعتبار می‌دهد.»

این تهیه‌کننده سینما افزود: «توجه به خانواده برای من بسیار مهم است و این ابتکار را خیلی می‌پسندم و دوست دارم ادامه پیدا کند. کار هنر و سینما پشتوانه و عقبه‌ای دارد که حتما به خانواده برمی‌گردد و نباید نادیده گرفته شود. از مصائب و مشقات همسران هنرمندان نباید غافل شد.»

دادگو در پایان سخنانش از احمد حامد، همسر فاطمه معتمدآریا تقدیر کرد که در روزگار سختی این هنرمند در کنار او بوده است.

وی گفت: « او در این چند روزه واقعا صبر کرده و خداوند صابرین را دوست دارد.»

بعد از سخنان دادگو، معتمدآریا در حالی که بغض کرده بود، گفت: «در تمام این روزهای سخت اشکم در نیامد، اما حالا که از همسرم سخن گفتید، اشکم سراریز شد. مهم‌ترین سختی کار ما بر عهده همسران‌مان است به ویژه همسر من، به دلایلی که می‌دانید.»

وی ادامه داد: «خیلی خوب است که امشب برای شادی دور هم هستیم چون آدم در این جمع احساس امنیت می‌کند.»

جنتی: سینما نماد قدرت نرم است

پس از پایان مراسم بزرگداشت دادگو، علی جنتی به عنوان یکی دیگر از سخنرانان مراسم افتتاحیه سی‌وچهارمین جشنواره فیلم فجر روی سن آمد.

جنتی اظهار کرد: «بسیار خشنودم که بار دیگر در این شب عزیز و به یادماندنی و تقارن خوش یمن آغاز جشن‌های پیروزی انقلاب اسلامی با سی‌وچهارمین جشنواره فیلم فجر در میان شما هستم تا شاهد مراسم گشایش یکی از معتبرترین جشن‌های هنری کشورمان باشیم.»

وی ادامه داد: «این رویداد فرصت کم نظیری است برای ارتباط هنرمندان با یکدیگر و هنرمندان با مردم و مخاطبان، رویدادی ویژه و بی‌نظیر برای سینمای ایران و صاحبان اصلی آن که سینماگران هستند. جشنواره سی‌و‌چهارم را می‌توان جشنواره‌ای دانست که فیلم‌های آن در دولت تدبیر و امید متولد و بالیده است و تفاوت محسوسی با جشنواره‌های گذشته دارد.»

وی تاکید کرد: «سینما در جهان امروز، نماد قدرت نرم و هوشمندی و نگاه ما به توسعه سینما نگاهی به آینده است؛ با چنین نگاهی سیاست‌های سینمایی این دوران طراحی شده است.»

جنتی افزود: « در این دوره برای نخستین بار بیش از 200 فیلم متقاضی حضور در جشنواره بودند و تا کنون چنین استقبالی در هیچ دوره‌ای وجود نداشته است. این نکته بیانگر آن است که سینمای ما از تحولات به وجود آمده در سطح کلان و سیاست‌های سینمایی امیدوارتر از همیشه رو به جلو حرکت می‌کند و این در حالی است که تنها بیش از 30 فیلم با مشارکت بنیاد سینمایی فارابی ساخته شده و تهیه‌کننده بقیه فیلم‌ها بخش خصوصی یا نهادهایی غیر از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده‌اند.»

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: «این یکی از آمال دیرینه ما در اقتصاد خلاق و صنایع فرهنگی بود که بخش خصوصی با تمام ظرفیت در حوزه‌های فرهنگی هنری سرمایه‌گذاری کند و اینک شاهد بارقه‌های این جریان سازنده هستیم.»

وی با بیان اینکه این عبارت را که گاهی گفته می‌شود «سینمای ایران صنعتی ورشکسته است» به هیچ عنوان قبول ندارد، گفت: «در یک صنعت هنری ورشکسته این همه علاقه‌مند و تولید بدیع معنا ندارد. الان خانه سینما فعال است، مشکلات مربوط به سالن­‌های نمایش تا حدود زیادی برطرف شده و گیشه­‌ها هم رونق گرفته‌­اند. آشتی مردم با سینما دیگر یک آرزو نیست، بلکه یک واقعیت است. امسال 650 میلیارد ریال فروش گیشه تا پایان دی ماه سال جاری امید‌آفرین است.»

جنتی ادامه داد: «در دو سال گذشته فعالیت‌های سازنده ای در حوزه سینما انجام پذیرفت و توفیق‌های ارزشمندی نیز حاصل شده است. تشکیل گروه هنر وتجربه و گروه کودک و نوجوان و همچنین تاسیس مدرسه ملی سینمای ایران که از سال 95 پذیرش دانشجو خواهد داشت از جمله این اقدامات مهم است. نمایش اختصاصی فیلم برای اساتید جامعه‌شناسی و نمایش اختصاصی فیلم برای متخصصان دینی و اساتید حوزه در مرکز اسلامی قم، افزودن 100 پرده سینما به فضای سینمایی کشور، بهسازی بخش قابل توجهی از سالن‌های سینمایی، ورود قدرتمند بخش خصوصی به عرصه تولید و زیر ساخت و برداشتن گام‌های بلند به سوی صنعتی کردن سینما از مهم‌ترین فعالیت های‌سازمان سینمایی در دو سال گذشته است.»

وی در ادامه با بیان اینکه یک خبر خوب برای اهالی سینما دارد، گفت: «پس از یک‌سال و نیم تلاش به زودی آغاز به کار شبکه VOD را جشن خواهیم گرفت. با راه‌اندازی VOD بسیاری از نگرانی‌های جوانان خوش ذوق مستندساز و تولیدکنندگان فیلم‌های کوتاه و انیمشین برطرف خواهد شد. VOD بستری است که امکان دیده شدن برای همه را فراهم و گردش مالی سینما را چندین برابر خواهد کرد.»

وی افزود: «درخواست‌های متعدد برای تولید فیلم‌های اجتماعی را نشان از دغدغه فرهنگی اجتماعی کارگردانان و سینماگران متعهد می‌دانم. هنرمند در برابر شکاف‌ها و ناهنجاری‌های آزاردهنده اجتماعی سکوت کند، دیدن برخی از صحنه‌ها بر پرده سینما ممکن است نازیبا و ناراحت‌کننده هم باشد و حتی اثرات نامطلوبی بر برخی طیف‌ها بگذارد، اما دست کم وجدان عمومی را نسبت به حقایق موجود و وقایع زیرپوستی روشن می‌کند.»

عضو کابینه دولت یازدهم تصریح کرد: «ناهنجاری‌های اجتماعی از نگاه تیزبین و ذهن خلاق هنرمند متعهد دور نمی‌ماند و به تصویر درمی‌آید. من نام آن را «دغدغه روشنگرانه سینماگرِ متعهد» می‌گذارم. به همین دلیل سازمان سینمایی و دبیرخانه جشنواره فیلم فجر، ساز و کارهای دقیقی برای تعادل در پذیرش، تولید و اکران فیلم‌ها پیش‌بینی کرده‌اند.»

وی با بیان اینکه جشنواره فیلم فجر، به عنوان جشن مردمی سینمای ایران از زد و بندهای سیاسی به دور است، ادامه داد: «در جشنواره این دوره شاهد افزایش چشمگیر تولید فیلم‌های با موضوع انقلاب اسلامی و ارزش‌های آن خواهیم بود. فیلم‌هایی که به موضوعات مهم در روند شکل‌گیری انقلاب اسلامی، رویدادهای حین و بعد از انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، شهدا و جانبازان و حتی مسائل منطقه‌ای ناشی از انقلاب اسلامی پرداخته‌اند.»

وی افزود: «جشنواره فیلم فجر بعد از سی‌وچهار دوره وارد دوران پختگی خود شده است و از مقررات و ضوابط محکم و دقیقی در بخش‌های فراخوان، هیئت‌های انتخاب، هیئت‌های داوری، و نحوه برگزاری برخوردار است. نکته مهمی که زمینه صیانت دقیق از حقوق صاحبان و پدیدآورندگان فیلم‌ها و رای‌ها را فراهم و ما را در برابر اتفاق‌هایی که می‌افتد، پاسخگو می‌کند.»

عضو شورای عالی سینما به زمان و دوره پساتحریم و پسابرجام اشاره کرد و گفت: «شرایط مستعد پسابرجام، موقعیت ممتازی برای سینمای ایران است؛ از این رو برای بهره‌برداری از این موقعیت ویژه، انجام تحولات ساختاری در بخش بین‌الملل سینمای ایران الزامی است. باید با تشکیل کمیته پسابرجام در حوزه سینما، اقدامات جزیره‌ای و پراکنده متوقف و برنامه‌ریزی متمرکز و اقدام موثر و در خور سینمای ایران انجام پذیرد.»

وی افزود: «علاقه‌مندم از هنرمندان فقیدی یاد کنم که امروز در میان ما نیستند، اما یاد و آثارشان همواره مهمان قلب‌های اهالی سینماست. آنها که برای ساخت آثار به یادماندنی یا ایفای نقش‌های ماندگار خالصانه از ذره ذره وجود خویش بهره می‌گرفتند تا بهترین‌ها را به مخاطب تقدیم کنند. از درگاه یکتای بی‌همتا برای همه هنرمندان فقید و درگذشتگان عرصه سینما جایگاهی شایسته آرزومندم.»

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در خاتمه از سینماگران و اهالی رسانه به خاطر همراهی مجدّانه این رویداد هنری قدردانی و از تلاش‌های چند ماهه و بی وقفه رئیس سازمان سینمایی، دبیر جشنواره، هیئت‌های انتخاب و اعضای ستاد برگزاری را نیز تشکر کرد.

وی همچنین از علی ربیعی، وزیر فرهنگ دوست تعاون، کار و رفاه اجتماعی که با حمایت‌های مادی و معنوی، پشتوانه برگزاری جشنواره شدند نیز سپاسگزاری کرد.

وی در پایان از رییس سازمان سینمایی خواست تا با شرایطی که در پسابرجام برای عرضه فیلم‌ها ایجاد شده، تحولات ساختاری بخش بین‌الملل سینما را سرعت بخشد و گفت: «از آقای ایوبی می‌خواهم که با توجه به فضایی که بعد از پسابرجام به وجود آمده بخش بین‌الملل سینمای ایران را ارتقا دهد. لازم است اقدامات جزیره‌ای در مراکز مختلف متوقف شود و اقداماتی در تراز سینمای ایران برنامه‌ریزی و انجام شود. از آقای حیدری متشکرم که با نگاهی نو جشنواره فیلم فجر را به جشن سینمای ایران تبدیل کرد. نظم این برنامه و تجلیل از دوبلورها که باید زودتر از این‌ها برگزار می‌شد از ویژگی‌های تحسین برانگیز این جشنواره است. از سینماگران عزیز که با تولیدات ارزشمند خود این فضای شکوهمند را ایجاد کردند، تشکر می‌کنم.»

سلام به امید برای پایان خودسری‌ها

پس از سخنرانی وزیر ارشاد، مهناز افشار در پایان این بخش و هنگام ترک سن ضمن آرزوی سالی خوب برای سینمای ایران گفت: «سلام به امید برای پایان خودسری‌ها و سلام به بانوی سینمای ایران، فاطمه معتمدآریا.»

در ادامه کلیپی از درگذشتگان سینما پخش شد و بعد از آن حجت اشرف‌زاده خواننده قطعه موسیقی پرطرفدار «ماه و ماهی» به همراه گروهش به اجرای دو قطعه موسیقی پرداختند.

در هنگام پخش کلیپ درگذشتگان، یکی از حاضران در سالن با صدای بلند نام فروزان بازیگر تازه در گذشته سینمای قبل از انقلاب را یز اعلام کرد.

در ادامه مراسم بهرام رادان در کنار احسان کرمی قرار گرفت تا بزرگداشت رضا کیانیان و رویا تیموریان را اجرا کنند.

بزرگداشت کیانیان با پخش کلیپی که اشکان خطیبی ساخته بود آغاز شد. این کلیپ که کیانیان تنها بازیگر، اشکان خطیبی خواننده و امیر عظیمی آهنگساز آن بودند به شدت مورد توجه مخاطبان واقع شد.

پس از آن کیانیان همراه با همسرش در کنار داوود کیانیان و علی ربیعی روی سن حاضر شدند.

در ابتدای این بخش رضا کیانیان گفت: «با خودم فکر می‌کردم خیلی چیزها در زندگی ما به ویژه برای ما که در ایران زندگی می‌کنیم به شانس بستگی دارد. اینکه در چه خانواده‌ای به دنیا بیاییم و بعضی دیگر از موقعیت‌های زندگی‌مان. وقتی متولد می‌شویم از کجا می‌دانیم در چه جغرافیا یا چه خانواده‌ای متولد می‌شویم. من شانس آوردم در خانواده خوبی به دنیا آمدم. برادرم، داوود یک گروه تئاتر داشت من خودم را به زور در آن چپاندم و این سرنوشت را پیدا کردم.»

وی ادامه داد: «من به مدرسه خوبی رفتم و بابت همسرم هم خوش شانس بودم، چون آدم هرچقدر هم که همسرش را پیش از ازدواج بشناسد بعد از آن تغییر کیفی دارد اما هایده همسرم از خانواده خوب سهراب سپهری است و شانس دیگرم پسرم، علی است چون معلوم نیست بچه آدم از داخل قوطی شانسی چه چیزی بیرون بیاید، این‌ها همه شانس من است که با کارگردان‌ها و عوامل خوبی کار کرده‌ام و همه این شانس‌ها باعث شد تا امروز اینجا بیایم و این برنامه برگزار شود. از همه این‌ها ممنونم و از خداوند هم سپاسگذارم که این شانس‌ها را به من بخشید. دیدار با آقای دادگو در اینجا یکی از شانس‌های دیگرم بود، چون گفت دوباره می‌خواهم فیلم بسازم و یکی از دلایلش تو هستی.»

در ادامه داوود کیانیان گفت: «من نه سال با رضا تفاوت سنی دارم. در این نه سال پدر و مادرم هر کاری می‌کردند که رضا به دنیا بیاید، اما نمی‌آمد. بعدا باید از خودش بپرسید چرا. دوا و درمان می‌کردند، دعا می‌کردند، حتی جادو هم کردند اما او به دنیا نیامد تا این که زد و او آمد و ما نفهمیدم چه شد که به دنیا آمد. وقتی در شکم مادرم بود، فقط من، مادرم و مادربزرگم خبر داشتیم و او همیشه به طور عجیبی لگد می‌زد. مادرم همیشه مرا صدا می‌زد تا حرکت‌های رضا را در شکمش تماشا کنم. مادربزرگم که این لگدها را می‌دید، می‌گفت: زهرا خانم بچه‌ای که آدم به زور از خدا بگیرد، بهتر از این نمی‌شودغ اما مادرم به شکمش دست می‌کشید و می‌گفت: نه مادر، رضا جایش تنگ و تاریک است، برای همین نا آرامی می‌کند؛ و رضا از وقتی به دنیا آمد هرگز نتوانست جای تنگ و تاریک و فضای بسته را تحمل کند و فقط راه خودش را رفت و اگر جلویش را می‌گرفتند سعی می‌کرد در فیلم‌ها و نوشته‌هایش راه را برای خودش باز کند.»

وی ادامه داد: «مثل این که سینما هم باید چنین تصمیمی بگیرد تا بتواند راه خودش را باز کند.»

پس از آن علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: «همین چند دقیقه پیش به من گفتند باید از رضا کیانیان تقدیر کنید. در ذهنم که مرور کردم، به یاد کارهای تئاتری او افتادم. به مثابه مردی برای تمام فصول، مثل خورشید و ماه. او هم از خورشید تئاتر دارد و هم از ماه. با این که من خیلی دوستش دارم در سریال «کیمیا» اینقدر بدجنس است که حرصم را در می‌آورد. در «مختارنامه»، «کلاه پهلوی» و ... هر نقشی که به او دادند به آن نقش هویت‌بخشی کرده و آن را زندگی می‌کرد. او در «آژانس شیشه‌ای» تقریبا همکار ما بود.در آخر هم به خاطر «یک بوس کوچولو» شما را می‌بوسم.»

در ادامه داوود کیانیان هنگام اهدای لوح تقدیر به رضا کیانیان گفت: «تشکر می‌کنم از کسانی که مرا انتخاب کردند تا توفیق این را داشته باشم که این هدیه را تقدیم رضا کنم. دلیلش این است که من تئاتری هستم و جای من همان جاست. اما دوست دارم این هدیه را گل بانوی سینمای ایران فاطمه معتمد‌آریا به رضا کیانیان تقدیم کند.»

رضا کیانیان نیز با لبخند و ابراز خرسندی از این اتفاق گفت: «برایم جای خوشحالی است که این جایزه را خانم معتمدآریا می‌دهد، چون وقتی بچه بودم مرا به تئاتر می‌بردند و می‌گفتند این خانم «خاله سیمین» است!»

معتمد‌آریا نیز در پاسخ به او گفت: «من از بچگی تئاتر کار می‌کردم و حالا میانسال شده‌ام، اما خیلی از پیرمردها و پیرزن‌ها می‌گویند ما از بچگی تو را می‌دیدیم!»

آخرین بزرگداشت مربوط به رویا تیموریان بود که با پخش ویدئویی حاوی تصاویری از فیلم‌هایی که بازی کرده آغاز شد. در این ویدئو بخش‌هایی از تئاترهای او، سریال «رعنا» و فیلم‌هایی همچون «زندان زنان»، «کافه ستاره»، «برف»، «شیفتگی» و... به نمایش در آمد.

محمد حیدری و ویشکا آسایش برای تقدیر از رویاتیموریان به روی صحنه آمدند و رویا تیموریان دست در دست همسرش مسعود رایگان روی سن حاضر شد.

تیموریان با اشاره به اینکه بر روی صحنه تالار وحدت نمایش‌های زیادی را بازی کرده و بارها نیز جلوی دوربین رفته است، عنوان کرد: «در این گونه مراسم صحبت کردن خیلی سخت می‌شود و جالب است بدانید که وقتی اعلام شد قرار است برای من بزرگداشت بگیرند، برخی از دوستان به دخترهایم درنا و دنیا زنگ زده بودند و جویای حالم شده‌ بودند، زیرا فکر می‌کردند حتما اتفاقی افتاده که قرار است چنین برنامه‌ای را برای من برگزار کنند.»

وی ادامه داد: «امشب یکی از شب‌های خوب زندگی من است و از محمد حیدری تشکر می‌کنم زیرا خاستگاه‌ او هم مثل من تئاتر است. او در این دوره توانست ارتباط میان گذشتگان و حال و آینده سینمایی‌ها را برقرار کنند.»

تیموریان با بیان اینکه امشب یکی از شب‌های زیبایی زندگی‌ام است و خداوند را سپاسگزارم، گفت: «از همه کسانی که در پروژه‌های مختلف حتی آب و چایی به دست من دادند تا کسانی که در راس امور بودند، تشکر می‌کنم. از استادانم سمندریان، علی رفیعی و رکن‌الدین خسروی سپاسگذارم. همچنین از علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد تشکر می‌کنم که در مقابل بی‌احترامی‌هایی که به بانوی سینمای ایران شد، واکنش نشان داد. از همسرم و دخترهای نازنینم هم بسیار تشکر می‌کنم.»

در ادامه احسان کرمی از رویا تیموریان خواست که شعری از حافظ بخواند و او این بیت را خواند: «ما ز یاران چشم یاری داشتیم / خود غلط بود آنچه می‌پنداشتیم»

در ادامه مسعود رایگان نیز اظهار کرد: «رویا تیموریان عاشق زندگی است، عاشق مردم است، فارغ از رنگ پوست و نژاد؛ عاشق حرفه‌اش، سینما و تئاتر است. رویا حقیقتی شاد در زندگی من است که باعث شده من قد بکشم و سر بر بالینش بگذارم.»

وی همچنین گفت: «آقای وزیر دو سال قبل از همین تریبون رسمی گفتم که مهربانی و خوش‌رویی کلید درهای بسته است، امیدوارم سال آینده برای بهرام بیضایی بزرگداشتی برای او و به اندازه‌ای که باید باشد، بگیریم.»

سخنان رایگان با ابراز احساسات شدید مخاطبان همراه شد.

آیین افتتاحیه سی‌وچهارمین جشنواره فیلم فجر دقایقی پس از ساعت 22 به پایان رسید.

در بخشی از این مراسم کاتالوگ جشنواره نیز توسط احسان کرمی رونمایی شد.

یکی از نکات متفاوت این مراسم سن گردان و سه وجهی آن بود.

پیش از آغاز مراسم از میهمانان با بسته‌هایی حاوی شکلات و شیرینی که وی آن تصاویری از رویا تیموریان، رضا کیانیان، مهدی فخیم‌زاده و محمدمهدی دادگو چاپ شده بود، پذیرایی می‌شدند.

مهمانان جشنواره فیلم فجر با ماشین‌های پرشیا سفید رنگ وارد محوطه تالار وحدت می‌شدند و پس از عبور از فرش قرمز روی استیجی که در نظر گرفته شده بود می‌ایستادند تا عکاسان از آنها عکس بگیرند.

با وجود اینکه به ظاهر ردیف 13 طبقه همکف برای خبرنگاران درنظر گرفته شده بود اما به دلیل ازدیاد میهمانان اهالی رسانه در نقاط مختلف تالار و بالکن‌ها مستقر بودند.

همچنین در حالی که تعدادی از حضار افراد متفرقه و ظاهرا از وابستگان برخی از اعضای ستاد برگزاری جشنواره به نظر می‌آمدند، برخی از مدیران و سینماگران از جمله حسین نوش آبادی سخنگوی وزارت ارشاد، حسین مسافرآستانه، کیوان کثیریان، نرگس آبیار، محمدحسین قاسمی، پانته‌آ پناهی‌ها، طناز طباطبایی، جواد عزتی و... به دلیل نبود صندلی خالی در طبقه همکف در بالکن‌های تالار وحدت نشسته بودند.

در این مراسم افرادی همچون علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمود گودرزی وزیر ورزش و جوانان و همچنین علی ربیعی وزیر تعاون ، کار و رفاه اجتماعی، حجت الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی، محمد حیدری دبیر جشنواره فیلم فجر، سید صادق موسوی، سید مصطفی ابطحی مدیرعامل موسسه رسانه های تصویری، حسین مسافر آستانه، حبیب ایل‌بیگی، محمد مهدی طباطبایی‌نژاد، محمد احسانی، محمدرسول صادقی، امی عابدی، مرتضی رزاق‌کریمی، بهروز غریب‌پور، بهرام عظیمی، محمدرضا عباسیان و ... حضور دارند.

همچنین در این مراسم هنرمندانی همچون حسن عباسی، محمدمهدی دادگو، رضا کیانیان، رویا تیموریان، مسعود رایگان، داوود کیانیان، مهدی فخیم‌زاده، شهرام اسدی، مجید مظفری، کتایون ریاحی، مهتاب کرامتی، مهناز افشار، بهرام رادان، فرزاد موتمن، ابوالحسن داوودی، حسن برزیده،عبدالله اسکندری، ایرج طهماسب، مهرداد اسکویی، مهدی هاشمی، ناصر هاشمی، ساره بیات، پژمان بازغی، مصطفی کیایی، محسن کیایی، مهدی کرم‌پور، آرش معیریان، رضا درمیشیان، نرگس آبیار، محمدحسین قاسمی، ویشکا آسایش، پانته‌آ پناهی‌ها، طناز طباطبایی، مریلا زارعی، نیکی کریمی، ساره بیات، مهدی محقق، رضا عطاران، ستاره اسکندری، لاله اسکندری، نگار عابدی، شبنم مقدمی، جواد عزتی، شقایق فراهانی، میلاد کی‌مرام، سحر قریشی، بهاره کیان افشار، رضا ناجی، بهروز شعیبی، مهدی پاکدل، بهنوش طباطبایی، فرهاد قائمیان، حامد کمیلی، باران کوثری، کتایون ریاحی، الهام کردا، احسان کرمی، مهران احمدی، آزاده نامداری، اشکان خطیبی، سید محمود رضوی، نوید محمدزاده، هومن سیدی، اشکان خطیبی، جواد یحیوی، پیمان معادی، شیرین یزدان‌بخش، حمیدرضا آذرنگ، هاتف علیمردانی، حامد بهداد، عباس غزالی، فرشاد اکتسابی، محمد داوودی، مهدی ترابی، محسن استادعلی، مینا وحید، پریناز ایزدیار و ... حضور داشتند.