وزیر علوم: آییننامه جذب نخبگان به تصویب دولت رسید
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از وزارت علوم، محمدعلی زلفیگل در یک برنامه تلویزیونی گفت: در راستای اثربخشی نخبگان در جامعه و حفظ آنان در کشور، آئیننامه جذب نخبگان در دستگاههای اجرایی در دولت تصویب شد.
ماموریتهای وزارت علوم و دانشگاهها
وی در مقایسه دستاوردهای آموزش عالی پس از انقلاب اسلامی نسبت به قبل از انقلاب گفت: در دوران پیش از انقلاب دانشگاهها به تربیت نیروی انسانی در سطح کارشناسی میپرداختند اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی، هم تحصیلات تکمیلی ایجاد شد و هم با رشد تولیدات علمی، پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد ایجاد شدند و بر همین اساس، مراکز رشد فناوری مولود انقلاب اسلامی هستند.
وزیرعلوم در تشریح مأموریتهای وزارت علوم اظهار کرد: اگر بخواهیم وظایف وزارت علوم رو دستهبندی کنیم، چند کارکرد اصلی دارد که یکی از آنها آموزش هدفمند و آموزش مهارتمحور است که دانشگاه فنیوحرفهای و دانشگاه علمی کاربردی ما بیشتر این کار را انجام میدهند، بحث آموزش پژوهشمحور را هم دانشگاهها در مقاطع کارشناسی بیشتر مدنظر دارند و بحث پژوهش آموزشمحور برای مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری است. از سال ۱۳۶۵ با راهاندازی دوره دکتری تخصصی در دانشگاه شیراز، مقطع دکتری در سایر دانشگاهها نیز ایجاد شد و دانشگاهها وارد مرحله پژوهش پس از آموزش و تولید علم شدند.
زلفیگل افزود: در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری از طریق پایاننامههای کارشناسی ارشد و رساله دکتری، هم شیوه پژوهش را به دانشجویان آموزش میدهیم، هم تحلیل نتایج آزمونها و پژوهشها را به دست میآورند و هم با شیوه مستندنگاری و شیوه انتشار فعالیت علمی آشنا میشوند. البته در کنار فعالیت آموزشی و پژوهشی، فرهنگ هم جایگاه محوری دارد.
تحقیقات بنیادی و مرجعیت علمی
این مقام مسئول گفت: تحقیقات را به سه دسته تقسیم میکنند؛ تحقیقات بنیادی، تحقیقات کاربردی و تحقیقات توسعهای، در دورهای از زمان بیشتر دانشگاههای و مراکز آموزشی و پژوهشی ما تحقیقات بنیادی انجام میدادند و پایاننامههای کارشناسی ارشد و دکتری بر مبنای تحقیقات بنیادی انجام و منجر به رشد علمی کشور میشد.
وی با اشاره به اینکه خروجی تحقیقات بنیادی هم در دنیا دستیابی به مرجعیت علمی است، بیان کرد: خوشبختانه باعث افتخار است که امروز میتوانیم اعلام کنیم در سال ۲۰۲۱ که به تازگی تمام شده، بیش از ۷۶ هزار سند علمی بینالمللی توسط محققان ایرانی منتشر شده و رتبه پانزدهم را در پایگاه استنادی اسکوپوس کسب کردهایم.
وزیر علوم اظهار کرد: کشور ما حدود یک درصد جمعیت دنیا را دارد ولی بیش از دو درصد علم دنیا را تولید میکنیم و با افتخار باید اعلام کنم که هماکنون، بسیاری از دانشمندان ما در دنیا مرجع هستند و از این ۷۶ هزار سند علمی که منتشر شده بیش از ۳۰ درصد با مشارکت دانشمندان ایرانی انجام شده است.
زلفیگل گفت: هنگامی این میزان مقاله علمی با مشارکت گروه یا گروههای بینالمللی منتشر میشود به معنای این است که مرجعیت علمی دانشمندان ما در سطح بینالمللی پذیرفته شده است.
اثربخشی تحقیقات در جامعه
وی در پاسخ به میزان اثربخشی دستاوردهای علمی در زندگی مردم اظهار کرد: یادمان نرفته است که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، پزشکانی که در بیمارستانهای ما بودند بیشتر از کشورهای همسایه بودند؛ اما امروز با افتخار پزشکی ما در سطحی است که توریسم سلامت داریم.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه در عرصه نظامی در قبل از انقلاب اسلامی توانایی تولید سیمخاردار هم در کشور نبود گفت: الان پهپاد و هواپیما و موشکهای نقطهزن و انواع و اقسام تسلیحات نظامی میتوانیم تولید کنیم؛ در بحث تولید محصولات، در نمایشگاه ایران ساخت که هر سال برگزار میشود، میبینیم که انواع و اقسام تجهیزات را در داخل کشورمان تولید میکنیم و در بحث صنعت نفت در بسیاری از بخشها فارغالتحصیلان دانشگاهی حضور دارند و حرف اول را میزنند.
وزیر علوم تاکید کرد: اینطور هم نبوده که این مرجعیت علمی خودش را در جامعه نشان ندهد، ما بیش از ۶ هزار و ۵۰۰ شرکت دانشبنیان داریم که فروش محصولاتشان فوقالعاده زیاد است و به صورت تصاعدی در حال رشد هستند اما انتظارات ما فراتر از اینها است.
زلفیگل افزود: تلاش میکنیم که از نتایج پژوهش در تصمیمسازی و تصمیمگیری مدیران و مسئولان و حاکمیت ما بیشتر استفاده شود که این نیاز به یک فرهنگسازی دارد و همه صنایع خصوصی و دولتی، مراکز تحقیق و توسعه ایجاد کردند و دولت هم در پی این است که با تأسیس صندوقهای پژوهش و فناوری کارهای بسیار بزرگی را انجام دهد. همانند حمایتهایی که امروزه صندوق نوآوری و شکوفایی از شرکتهای دانشگاهی و دانشبنیان انجام میدهد.
سامانه نان
وی عنوان کرد: برنامههای ما در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در این دوره این است که نظام ملی را تاسیس کنیم؛ منظور از نظام ملی نوآوری این است که شرایط را ایجاد کنیم که یک ایده تبدیل به محصول و محصول به ثروت تبدیل شود و برای این کار یک سیستم خاصی تعریف کردیم تا نقش دانشگاهها در پیشرفت جامعه و رفع نیازهای جامعه موثرتر شود. در این سامانه هر کسی با هر سطح سواد و تحصیلات که بتواند نیازهای صنایع خصوصی و دولتی را تشخیص دهد، وارد سامانه شود و اعلام کند این نیازها در رشتهها و گرایشهای مختلف در پایگاه استنادی جهان اسلام دستهبندی شوند و در اختیار محققان قرار بگیرند.
وزیر علوم گفت: سامانه نان کمک میکند موضوع پژوهشی و رساله و پایاننامهها متناسب با نیازها انتخاب کنیم؛ در حقیقت نیازهای کشور مشخص باشد و ما تحقیقات کشور را به پتانسیل تحقیقاتی افراد علاقهمند هدایت کنیم. با راهاندازی سامانه نان میتوانیم بین پژوهشگر، شرکتهای دانشبنیان و پارکهای علم و فناوری یک شبکه ایجاد کنیم؛ پس خلاصه نظام ملی نوآوری این است که ما یک اکوسیستم ایجاد کنیم که بر اساس این سیستم، مسیر تبدیل شدن یک ایده به پدیده و محصول و ثروت را بتوانیم بهصورت نظاممند دنبال کنیم.
حفظ نخبگان
زلفیگل با اشاره به اینکه در چندین سال قبل، وی موضوع خروج نخبگان و آسیب به ذخیره ژنتیک انسانی کشور را مطرح کرده بود، اظهار کرد: باید برنامهریزی کنیم تا مهاجرت نخبگان کمتر بشود که در این راستا مهمترین اقدام کمک به اثربخشی بیشتر نخبگان در جامعه است.
این مقام مسئول با اشاره سخنرانی در محضر رهبر معظم انقلاب درباره حفظ نخبگان و تشکیل بنیاد ملی نخبگان بیان کرد: این بنیاد برخی کارهای مهم را در این راستا انجام داده ولی چیزی که مهمه برای جذب نخبگان این است که یک نخبه باید احساس زیبای اثربخشی در جامعه رو پیدا و احساس کند در جایی قرار گرفته که برای کشور و جامعه خود مفید است.
فرصت مطالعاتی
وی فراهم کردن فرصتهای مطالعاتی خارج از کشور برای نخبگان را اقدام مثبت دانست و گفت: ما انتظار داریم که اعتبارات خاصی در اختیار سازمان امور دانشجویان قرار گیرد تا ما بتوانیم برای هر دانشجوی دکترا یک فرصت مطالعاتی خارجی یا داخلی مهیا کنیم.
وزیر علوم با بیان اینکه هماکنون بیش از ۹۰ هزار دانشجوی خارجی در داخل کشور ما تحصیل میکنند، عنوان کرد: علاوهبر مرجعیت علمی، دیپلماسی علمی نیز برای ما خیلی مهم است زیرا علم و دانش بشر مانند اقیانوسی است که بایستی هر کشور بتواند از دستاوردهای آن بهرهمند شود و در عمق بخشیدن به این اقیانوس نیز نقش داشته باشد.
ایجاد شغل دانشگاهی
زلفیگل با اعلام اینکه ایجاد شغل برای نخبگان و دانشآموختگان نیاز به حمایت فرابخشی دارد بیان کرد: با ایجاد معاونت فناوری و نوآوری در مسیر توسعه پارکهای علم و فناوری و شرکتهای دانش بنیان حرکت میکنیم که این موسسات بهترین مکان برای جذب دانشآموختگان و ایجاد شغلهای دانشپایه است.
وی افزود: ما از طریق معاونت فناوری و نوآوری و مدیریت پارکها و مراکز رشد شرایطی را ایجاد میکنیم که ایدههای نو به تشکیل شرکتهای دانش بنیان و شرکتهای دانشگاهی منجر شود و در مرحله بعد معاونت علمی و فناوری و صندوق نوآوری و شکوفایی از توسعه این شرکتها حمایت کنند و شرایطی را ایجاد کنیم که زایش شرکتهای دانشبنیان افزایش پیدا کند. در حقیقت داریم شرایط اشتغالزایی و اشتغال پذیری را برای نخبگان فراهم میکنیم. نظام ملی نوآوری و فناوری در حقیقت یک بسترسازی برای ایجاد شغل برای نخبگان است و ایجاد صندوق علوم تحقیقات و فناوری با مجوز ریاست محترم جمهوری که در لایحه بودجه نیز آمده است، میتواند در صورت داشتن اعتبارات مناسب در سال آتی، در کنار سامانه نان به تقویت اکوسیستم نوآوری و اشتغال نخبگان کمک کند.
اهداف آتی
وزیر علوم اظهار کرد: یکی از برنامههایی که در نظر دارم در این دوره اتفاق بیفتد، مهارتمحور کردن آموزش است به گونهای که فارغالتحصیلان دانشگاهها در کنار مفاهیم نظری که بایستی مسلط باشند در برنامه اصلی درسی و فوق برنامه نیز، مهارتهای تخصصی رشته خود را یاد بگیرند.
این مقام مسئول بیان کرد: یکی از مواردی که در این دوره وزارت علوم مد نظر است، تدوین کتب درسی بر اساس یک شیوه مشخص است. همچنین تحقق مرجعیت علمی از مهمترین و اصلیترین برنامهها است.
انتهای پیام/۱۰۴/
انتهای پیام/