سناریوهای آینده سیاسی لبنان با شوک آقای نخست‌وزیر/ صدرالحسینی: غالب شدن فضای مقاومت، حریری را به انزوای سیاسی کشاند

گروه جهان خبرگزاری آنا - مجتبی اسماعیلی، سال ۲۰۰۴ بود که رفیق حریری استعفای دولتش را در دوره امیل لحود، رئیس‌جمهور اسبق لبنان اعلام کرد و لبنانی‌ها به‌تدریج وارد فضایی شدند که دوران حیات سیاسی فرزندش، سعد حریری را درحالی‌که تنها ۱۸ سال داشت، درک کنند. او برای انتخابات پارلمانی نامزد شد و پله‌های ترقی سیاسی را نه با اتکا به دانش و تلاش خود، بلکه با کارت سیاسی پدرش و حمایت‌های لابی سعودی پیمود.

پس از آنکه عربستان با توجه به فضای دگرگون شده لبنان و تغییر توازن قوا به سود مقاومت سعد را رها کرد، به این نتیجه رسید بی‌میلی خود را برای شرکت در انتخابات پارلمانی آتی در ماه می و معرفی نامزدی به نمایندگی ازجانب خود اعلام کند و به زندگی سیاسی خود خاتمه دهد.

ارتباط تاریخی خاندان حریری با ریاض بر کسی پوشیده نیست و با توجه به وقایع چند سال اخیر و شنیده‌ها از برخی منابع لبنانی، تصمیم سعد حریری در نتیجه بی‌میلی آل سعود به تداوم حمایت‌ها از وی گرفته شده است. گزارش رسانه‌های لبنانی نشان می‌دهد به‌دنبال تهدیدهای مستقیم محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان از حریری، امنیت شخصی وی با چالش جدی مواجه شده و ممکن بود بار دیگر سناریوی ۲۰۱۷، که در ریاض مجبورش کردند استعفای خود را اعلام کند، تکرار شود.

احتمالات مطرح پس از پایان حیات سیاسی حریری

بی‌تردید پایان یافتن حیات سیاسی حریری در آستانه انتخابات لبنان به‌ویژه در جامعه اهل‌سنت خلأ ایجاد می‌کند و می‌توان چندین سناریوی احتمالی را برای روزهای آینده پیش‌بینی کرد که هریک پیامدهای خاص خود را دارد:

نخست، اینکه حریری پس از ترور پدرش در سال ۲۰۰۵، خود را رهبر جریان‌های سیاسی اهل‌سنت می‌دانست و طبعاً غیبت او رخنه بزرگی در اهل‌سنت لبنان ایجاد می‌کند و می‌تواند به چنددستگی آن‌ها بینجامد. در چنین فضایی مردم هر منطقه‌ای از دایره بیعت با خاندان حریری خارج می‌شوند و انتظار می‌رود صداهای پراکنده از اهل‌سنت لبنان شنیده و کرسی‌های آن‌ها به نفع سایر لیست‌های جریان‌های سیاسی پر شود.

ممکن بود با ادامه نخست‌وزیری سعد حریری بار دیگر سناریوی ۲۰۱۷ در ریاض و استعفای اجباری اش تکرار شود

دوم، اینکه با حمایت آشکار عربستان از سمیر جعجع، رئیس حزب نیروهای لبنانی به‌ویژه در تأمین بودجه انتخاباتی، به نظر می‌آید تعهد سیاسی حریری این است که جعجع را به‌عنوان نامزدی با پوشش سعودی برای نمایندگی جامعه اهل‌سنت لبنان برجسته کند. جعجع طبق آنچه محافل لبنانی گزارش کرده‌اند، سخنرانی‌های خود را مدتی است در میان مردم و محافل سنی آغاز کرده و به انجام فعالیت‌های انتخاباتی در طرابلس مبادرت ورزیده است.

سوم، اینکه مواضع سایر جریان‌ها و احزاب سیاسی لبنان ممکن است با تصمیم حریری هم‌خوانی داشته باشد و آن‌ها نیز به نوبه خود تصمیم بگیرند از ورود به رقابت‌های انتخاباتی خودداری کنند که انتخابات پارلمانی را با چالش و خطر از دست دادن مشروعیت مواجه می‌کند. با ایجاد چنددستگی در میان اهل‌سنت، ممکن است آشوب و خلأ امنیتی در خیابان‌های لبنان شکل بگیرد و برگزاری انتخابات در موعد مقرر را با تهدید مواجه کند.

بیشتر بخوانید:

سعد حریری به ابوظبی رفت

سعد حریری از سیاست کنار کشید

چهارم، اینکه تصمیم حریری ممکن است نوعی «مانور سیاسی» برای بسیج انتخاباتی باشد، مشابه مانور مقتدا صدر، رهبر جریان صدر عراق که اعلام کرده بود در انتخابات شرکت نمی‌کند، ولی پس از جلب حداکثری افکار عمومی به خود و با اعلام اصلاحات صحنه انتخابات پارلمانی عراق را به نفع خود تغییر داد و بیشترین تعداد کرسی‌های مجلس و بیشترین مشارکت رأی‌دهندگان را به دست آورد.

بازی با کارت سوخته رفیق حریری

سیدرضا صدرالحسینی، تحلیلگر امور بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه غرب آسیای گروه جهان خبرگزاری آنا گفت: با توجه به اینکه در آستانه انتخابات پارلمانی لبنان قرار داریم، سیاستمدارانی که تصور می‌کنند می‌توانند در آینده سیاسی لبنان نقش بسیار مهمی داشته باشند، به‌ویژه در مجلس که برای انتخاب نخست‌وزیر مهم است، به عرصه می‌آیند. سعد حریری نیز بعد از حدود چهار ماه از فرانسه به لبنان بازگشت و بلافاصله به دیدار نجیب میقاتی، نخست‌وزیر و رهبر اهل‌سنت لبنان رفت و پس از گفت‌وگوهایی، استعفای خود را از فعالیت‌های سیاسی اعلام کرد.

وی درباره چرایی این موضوع افزود: می‌توان دو تحلیل را مورد توجه قرار داد؛ نخست، اینکه ممکن است اقدام حریری حرکت رو به جلو باشد، آن هم با توجه به اینکه اوضاع کنونی لبنان بسیار پیچیده‌ است و افرادی که بتوانند در باشگاه نخست‌وزیران لبنان مطرح باشند، زیاد نیستند. سعد حریری نیز که مدتی از امور سیاسی به‌دور بوده به‌دنبال این است فضایی ایجاد کند که از او درخواست شود استعفا ندهد و درواقع گام دیگری برای نزدیک شدن به نخست‌وزیری بردارد و دوباره به عالم سیاست در پُست و جایگاه و منصب نخست‌وزیری بازگردد.

این تحلیلگر امور بین‌الملل درباره بُعد دوم استعفای حریری عنوان کرد: سعد حریری با وجود حمایت‌هایی که از جانب حزب‌الله انجام شده بود، نتوانست بعد از انفجار بندر بیروت فعالیت قابل توجهی داشته باشد و در واقع در سال‌های اخیر در زمین عربستان بازی می‌کرد، حال احساس کرده است دیگر نمی‌تواند درحالی‌که تا حدود قابل توجهی فضای سیاسی-اجتماعی لبنان به نفع مقاومت عوض شده و دیگر امکان بازی در فضای سیاسی در جایگاه نخست‌وزیری ندارد، با کارت اعتباری پدرش، رفیق حریری در عرصه سیاسی لبنان بازی کند.

مقاومت لبنان احترام خاندان حریری را در دورانی که سعد نخست‌وزیر بود، نگاه داشت و تلاش کرد او استعفا ندهد

صدرالحسینی گفت: رفیق حریری جایگاه ویژه‌ای در عرصه سیاسی لبنان داشت که تحلیلگران در یک دهه گذشته به این نکته واقف بودند سعد در حال بازی با کارت پدرش در عرصه سیاست لبنان است و دیگر این کارت اعتبار گذشته خود را از دست داده است. در چنین فضایی سعد حریری واقعاً علاقه‌مند است از زمامداری امور سیاسی خارج شود.

به گزارش آنا، در صحنه سیاسی لبنان هر اتفاقی رخ دهد، به تعبیر ولید جنبلاط که یکی از مخالفان حزب‌الله است، فضا در اختیار مقاومت است و افرادی مانند سعد حریری با توجه به سابقه خانوادگی و سیاسی‌شان نتوانستند این فضا را به نفع خود و جریان ضد مقاومت تقویت کنند. طبعاً چنین جریان‌هایی باید از خروج سعد حریری از دایره سیاست نگران باشند، زیرا شخصیت سیاسی دیگری در وزن و وجهه حریری ندارند که در مقابل مقاومت قرار دهند.

علاوه بر این، مقاومت لبنان احترام خانواده رفیق حریری و شخص سعد حریری را در دورانی که وی نخست‌وزیر بود نگاه داشت و تلاش کرد او استعفا ندهد. درواقع یکی از حامیان نخست‌وزیری سعد حریری بعد از اینکه وی در عربستان استعفا داد، شخص سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان به نمایندگی از مردم این کشور بود.

واقعیت این است، جریان‌های سیاسی مخالف مقاومت تصور می‌کردند و می‌کنند تنها کسی که می‌تواند در مقابل مقاومت اقداماتی را در جایگاه نخست‌وزیری لبنان انجام دهد، سعد حریری است و از اینکه وی از فضای سیاسی این کشور در حال خروج است، نگران هستند. در هر حال باید در روزهای آینده منتظر بود و دید فضای سیاسی لبنان به کدام سمت خواهد رفت و کدام‌یک از فرضیه‌ها تقویت خواهد شد.

انتهای پیام/۴۰۳۳/پ