درجه‌بندی سنی باید بخشی از فرایند تولید فیلم شود

شادمهر راستین در گفتگو با خبرنگار حوزه سینمای گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، درباره موضوع درجه‌بندی سنی برای فیلم‌های سینمایی گفت: این یک موضوع قدیمی است و حداقل حدود سه دهه است که محل بحث منتقدان، فیلمسازان و مدیران سینمایی بوده است. خود من از اواسط دهه هفتاد در قالب یادداشت‌ها و میزگردهای مختلف به دنبال تبیین ضرورت درجه‌بندی سنی برای مخاطبان سینما بودم. متأسفانه از همان سال‌ها تلویزیون از مخالفان این موضوع محسوب می‌شد اما جالب است که خود تلویزیون هم از چند سال پیش برای فیلم‌هایی که در ژانر وحشت در برنامه سینما ماوراء از شبکه چهار پخش می‌شد، درجه بندی سنی را اعمال کرد و به این ترتیب نظام درجه‌بندی سنی را به رسمیت شناخت.

وی اظهار کرد: اما در سینما همچنان بحث درجه‌بندی سنی مغفول واقع شده است. در یک دهه اخیر در پرتو فقدان همین نظام درجه‌بندی، فیلم‌هایی که لفظ کمدی را یدک می‌کشیدند با الفاظ رکیک و مبتذل، مخاطبان را به خود جلب کردند.

این فیلمنامه‌نویس سینما و تلویزیون عنوان کرد: مدیران و اهالی رسانه باید عوارض احتمالی استفاده از آن رسانه را به مخاطبان یادآوری کنند. این یک اصل حرفه‌ای است؛ سینما هم در موقعیت اکران کارکرد یک رسانه دارد. اگر فیلمساز، تهیه‌کننده و پخش‌کننده این وظیفه را انجام نمی‌دهند، عملاً اخلاق حرفه‌ای را زیر پا می‌گذارند و از وجدان حرفه‌ای عبور می‌کنند. حتی اگر هیچ نظارت دولتی هم نباشد، عوامل تهیه‌کننده فیلم باید ملزم باشند که اصل درجه‌بندی سنی یک محصول رسانه‌ای را رعایت کنند.

وی افزود: حتی اگر نظارت دولتی نباشد، اصل درجه‌بندی یک محصول رسانه‌ای، را تولیدکننده و پخش‌کننده آن اثر باید رعایت کنند. متأسفانه نگاه مدیران دولتی و برخی فیلمسازان به بحث درجه‌بندی سنی همیشه به عنوان یک روش نظارتی بوده است. در صورتی که به نظر من درجه‌بندی سنی یکی از ارکان فرایند تولید فیلم است. رعایت نکردن آن مثل این است که شما یک محصول ناقص را تولید کنید. این مخاطب‌شناسی باید از همان ابتدای فرایند تولید صورت بگیرد.

راستین درباره امکان و ضمانت اجرایی رده‌بندی سنی در سینماها گفت: این موضوع باید به یک مطالبه اجتماعی بدل شود. خانواده‌ها خودشان باید نسبت به این قضیه حساس باشند و از مدیران بخواهند که چرا یک محصول فرهنگی که درجه‌ای از خشونت یا مباحث حساسیت‌زا در آن وجود دارد را مشخص نکرده‌اند. ضمانت اجرای آن هم شرافت خانوادگی است که باید از متن جامعه برخیزد. با آیین‌نامه و بخش‌نامه این موضوع حل نمی‌شود.

این منتقد سینما اظهار کرد: هیچ دستگاه نظارتی بالاتر از خود خانواده‌ها نیست. ما دیدیم که پخش یک موسیقی مبتذل در مدارس یک موج اجتماعی ایجاد کرد و بسیاری از خانواده‌ها حساس شدند، اما در سینما این واکنش‌ها اتفاق نمی‌افتد چون هنوز برای خانواده‌ها به مسئله تبدیل نشده است. باید یک مطالبه اجتماعی شکل بگیرد که چطور یک آهنگ در آموزش و پرورش همه را ناراحت می‌کند، اما در سینما این اتفاق نمی‌افتد.

لازم به ذکر است، اواخر اردیبهشت‌ماه رئیس سازمان سینمایی از تشکیل یک شورای متخصص برای درجه‌بندی سنی فیلم‌ها از تابستان امسال خبر داده بود. حسین انتظامی در توئیتی درباره درجه‌بندی سنی فیلم‌ها در سینمای ایران، نوشته بود: «یک شورا با تخصص‌های مکمل، درجه‌بندی سنی فیلم‌ها را از تابستان آغاز می‌کند. نظام‌نامه اکران هم اصلاح می‌شود و چنین فیلم‌هایی محدودیت اکران خواهند داشت. از منتقدان هم به خاطر نکات مهمی که مطرح کردند ممنونیم».

برخی منتقدان، این تصمیم سازمان سینمای را نوعی فرار به جلو و اقدامی نمایشی در ماجرای اکران فیلم‌هایی با محتوا و دیالوگ ‌های مبتذل دانستند که تنها به دنبال خاموش کردن هشدارهای منتقدان است. برخی نیز از ضرورت برقراری چنین نظامی در ساختار اکران فیلم‌های سینمایی حمایت کردند.

انتهای پیام/4072/4104/