قانون گروتو؛ مواجهه تئاتر با آیندهای که انسان و ربات در آن بیمرز هستند
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا،نمایش «قانون گروتو» به کارگردانی تقی علیآبادی، که این روزها دور دوم اجرای خود را در بوتیک تئاتر ایران جنب پردیس تئاتر و موسیقی شهرزاد آغاز کرده، تلاشی است برای مواجهه مخاطب با آیندهای که در آن مرز میان انسان و ربات، ایمان و بقا، و اختیار و برنامهریزی دیجیتال به چالش کشیده میشود؛ نمایشی اندیشهمحور که با اتکا به مفهومی بهظاهر ساده اما دهشتناک، تماشاگر را به تأملی عمیق درباره سرنوشت انسان معاصر فرامیخواند.
تقی علیآبادی درباره شکلگیری ایده اولیه نمایش به خبرنگار خبرگزاری آنا میگوید:ایده اولیه این کار توسط افسون شکاری طراحی شد و به من ارائه شد. نو بودن طرح و ایده باعث شد از همان ابتدا احساس کنم با اثری مواجه هستم که میتواند در حیطه هوش مصنوعی و آینده، حرف تازهای برای گفتن داشته باشد.
وی در توضیح مفهوم «قانون گروتو» تأکید میکند:قانون گروتو در نگاه اول ساده به نظر میرسد، اما در عمق خود عملی بسیار وحشتناک و دهشتناک است. گروتو ریشه در واژهی لاتین گروتسک دارد؛ یعنی انجام دادن یک عمل هولناک در قالبی ساده و حتی کمدی.
علیآبادی با بیان اینکه این نمایش بیش از هر چیز به تنهایی انسان میپردازد، افزود: در این جهان، انسان در نهایت تنهایی قرار دارد؛ جایی که هیچکس جز امید به زندگی و خداوند قادر به نجات او نیست.
وی با اشاره به نسبت نمایش با انسان معاصر میافزاید:روند زندگی انسان امروز مانند نموداری است که او را ناخواسته به سمت آینده هل میدهد. این نمایشنامه تلنگری است برای فکر کردن به آینده، بهویژه در ارتباط با هوش مصنوعی.
کارگردان «قانون گروتو» درباره ساختار اجرایی اثر توضیح داد:برای من مهم بود که تمام عناصر در راستای هم حرکت کنند تا اثری تمیز و دارای مفهوم خلق شود. به همین دلیل سعی کردم از متن، میزانسن، طراحی صحنه و بازیگری بهصورت یکپارچه استفاده کنم تا جانِ مطلب ادا شود.
وی طراحی میزانسن را یکی از بزرگترین چالشهای اجرا دانست و گفت:این متن به شکلی نبود که با چند میزانسن محدود اجرا شود. هر لحظه نیاز به طراحی خاص خودش داشت. بعد از فکر کردنهای بسیار، به میزانسنهای خطی بر پایه صفر و یک رسیدم؛ همان چیزی که اساس زبان برنامهنویسی کامپیوتر است و میتوانست در تمام صحنه جاری باشد. طراحی صحنه هم بر همین اساس و بهصورت مینیمال انجام شد.
علیآبادی درباره بازیگران نمایش نیز گفت:بزرگترین چالش بازیگران، اجرای میزانسنهای پیدرپی و مداوم بود. هر لحظه از نمایش، حرکت و تحلیل خاص خودش را میطلبید؛ بهویژه در درک انسانهایی که در آینده زندگی میکنند.
وی با اشاره به فضای زمانی اثر توضیح داد:اگرچه نمایش در سال ۱۶۰۲ روایت میشود، اما سعی شده مخاطب با واقعیت روبهرو شود. طبیعتاً در کنار این واقعیت، تخیل و فضای ذهنی هم حضور دارد.
وی افزود: قانون گروتو یک نمایش صرفاً روایی نیست:این اثر یک نمایش اندیشهمحور است. نمایشنامه حرف مهمی برای گفتن دارد و از این جهت میتوان آن را اثری آوانگارد دانست که نگاه نو دارد و ساختارشکنی میکند.
وی درباره دغدغه اصلی نمایش گفت: اینکه آینده انسان چگونه خواهد شد و انسان تا چه حد درباره خودش فکر میکند، سؤال محوری این نمایش است.
علیآبادی در پایان تأکید کرد: تلاش من این بوده که با نگاهی نو و متناسب با دغدغههای روز دنیا، یعنی هوش مصنوعی و رباتها، نمایشی تولید کنیم. رابطه انسان و ربات امروز به یک بحث جهانی تبدیل شده و این پرسش که سرنوشت انسانها به کجا میرسد، حتی برای خود من هم وسوسهبرانگیز است. تئاترهای خاص مخاطب خاص خودشان را دارند و زمان میبرد تا دیده شوند، اما «قانون گروتو» نگاهی فراتر دارد؛ نگاهی که کلیت انسان را در بر میگیرد و لازم است افراد بیشتری آن را ببینند و دربارهاش فکر کنند. در نهایت این سؤال باقی میماند: آیا رباتها انسان شدهاند یا انسانها ربات؟
انتهای پیام/
