فهرست ۵۰ دانشگاه نوآور جهان اعلام شد

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزای آنا دکتر محمدجواد دهقانی، سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) اعلام کرد: یکی از دغدغه‌های اساسی در کلیه کشورها، کاربردی نمودن علم تولید شده است. سیاست‌های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری و همچنین نقشه جامع علمی کشور نیز به تبدیل علم به ثروت و قدرت با حفظ ارزش‌های اسلامی تاکید کرده‌اند.

او افزود: «تا قبل از جنگ جهانی دوم دانشگاه ها نهادهای عمدتا آموزش محور بودند، اما بعد از جنگ انتظارات پژوهشی از دانشگاه‌ها افزایش یافت. از سال 1994 به این طرف دنیا به دنبال تولید علم کاربردی است، علمی که علاوه بر تاثیر‌گذاری در شبکه علم بین‌المللی، در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی نیز کارآمد باشد. از همین رو، شاخص‌های سنجش میزان پیشرفت علمی نیز تغییر کرده و مرتبا در حال تکامل هستند.»

دهقانی گفت: «نوآوری از مهمترین ارکان دنیای تجارت است و از آنجائیکه یکی از مهمترین متولیان تولید علم دانشگاه‌ها بوده و هستند و همچنین علم سنگ زیربنای نوآوری است، انتظار می‌رود که دانشگاه‌ها علمی را تولید کنند که علاوه بر اثربخشی اقتصادی و اجتماعی به نوآوری در دنیای تجارت نیز کمک نماید. نوآوری غالبا به خلق ایده‌ها یا محصولات جدید دلالت دارد و نیازمند تفکر خلاقانه است، بُعدی که تقویت آن نیازمند برنامه‌ریزی و هدایت سیاستگذاران علمی در دانشگاه‌ها است.»

او افزود: «از دیدگاه معناشناسی، "نوآوری" مفهومی گسترده با معانی مختلف است که این امر سنجش آن را دشوار می‌کند. با پایان جنگ جهانی دوم و به صورت همزمان با پررنگ تر شدن نقش اقتصاد در عرصه­ بین­‌الملل، اقتصاددانان، محققان و سرمایه‌­گذاران همواره به دنبال شاخص‌های کمی بودند تا از آن طریق بتوانند نوآوری را بسنجند.»

دهقانی گفت: «در این میان پایگاه استنادی آی.اس.آی (تامسون رویترز) در سال 2015 به رتبه‌بندی دانشگاه‌ها بر اساس میزان نوآوری آنها پرداخت. اینها کامل‌ترین شاخص‌های بوده‌اند که تاکنون در سطح بین‌المللی برای سنجش میزان نوآوری دانشگاه‌ها ارائه شده‌اند. این شاخص‌ها نشان می‌دهندکه کدام دانشگاه‌ها علمی را تولید می‌کنند که بیشترین میزان نوآوری را دارد، به‌عبارت دیگر اثربخشی علم تولید شده در حوزه تجارت و اقتصاد مورد سنجش قرار گرفته است و یکصد دانشگاه برتر دنیا در حوزه نوآوری توسط موسسه تامسون رویترز (آی.اس.آی) معرفی شدند.»

او گفت: «ابتدا 500 موسسه دولتی و دانشگاهی که بیشترین تعداد مقالات را بین سال ­های 2008 تا 2013 در نشریات علمی نمایه شده در پایگاه مجموعه وب آو ساینس تامسون رویترز منتشر کرده بودند، شناسایی شدند. در گام بعدی برای همین دوره زمانی دانشگاه‌هایی که بیشترین تعداد اختراعات را به ثبت رسانیده بودند نیز انتخاب شدند. با این پیش فرض که استناد اختراعات به مقالات بیانگر استفاده از آن مقاله علمی برای اختراع بوده است، سپس، تعداد استنادهای صورت گرفته از کل اختراعات ثبت شده به مقالات علمی 500 دانشگاه انتخاب شده محاسبه شذ.»

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) افزود: «توالی زمانی اختراعات ثبت شده ، تعداد اختراعات ثبت شده ، تعداد استنادهای دریافت شده توسط اختراع‌های ثبت شده، تعداد استنادهای اختراعات ثبت شده به کمیت تولید علم دانشگاه، تعداد مقالات مشارکتی دانشگاه با بخش صنعت، کمیت تولید علم و تاثیر استنادی مقالات صنعتی دانشگاه، معیارهای اصلی تعیین و رتبه‌بندی نوآورترین دانشگاه‌های دنیا توسط آی.اس.آی بوده‌اند.»

او گفت: «براساس رتبه بندی آی.اس.آی، نیمی از دانشگاه‌های نوآور دنیا متعلق به آمریکا هستند. همچنین کشورهای ژاپن، فرانسه، کره جنوبی، آلمان، انگلستان، سوئیس، هلند، بلژیک، کانادا، چین، دانمارک و سنگاپور هر کدام به ترتیب بین 9 تا 1 دانشگاه در بین 100 دانشگاه نوآور دنیا دارند. دانشگاه‌های استنفورد، موسسه فناوری ماساچوست، هاروارد، واشینگتن، میشگان و دانشگاه نورت وسترن پنج دانشگاه برتر دنیا از لحاظ نوآوری هستند.»

دهقانی گفت: «کشورها برای پیشرفت علمی ناگزیرند نه تنها پارادایم های جدید را درک کنند، بلکه بایستی به هدایت نهادهای علمی شان در همین راستا بپردازند.»

او افزود: «درکشور ما طی سال های گذشته بیش از هر چیز کمیت تولید علم و تعداد مقالات مورد تاکید قرار گرفته است. کیفیت علمی یکی از اساسی ترین شاخص‌های سنجش میزان پیشرفت علمی کشورها است، زیرا علمی که مورد استفاده قرار نگیرد علمی اثربخش نیست. دیپلماسی علمی علاوه بر این که در اسناد بالادستی صراحتا مستند شده، امروزه به عنوان ابزاری برای تبدیل علم به قدرت و همچنین ثروت مورد توجه پیشرفته ترین کشورهای علمی دنیا قرار گرفته است به نحوی که قدرتمندترین سیاستمداران بر آن تاکید ویژه‌ای دارند. اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی نیز یکی از ابعاد مهم علم مدرن است. بنابراین دانشگاه ها در علم مدرن در بُعد نوآوری نیز اثربخش هستند.»

فهرست پنجاه دانشگاه برتر نوآور دنیا