45 دقیقه وقت بگذارید، 10 درصد آلودگی هوا را کاهش دهید

الهه خانی، گروه اجتماعی- سازمان حفاظت محیط زیست که روزگاری یار نزدیک مرکز معاینه فنی به حساب می‌آمد این روزها بر این دوستی چشم پوشی کرده و بر ادعای معترضان به نحوه عملکرد معاینه مهر تایید زده است و معاینه فنی که این روزها به شدت خود را تنها حس می‌کند عامل این ضعف را عدم نظارت شهرداری می‌داند.

ساعت 9 صبح را نشان می‌دهد و با وجود اینکه هنوز یک ساعتی از شروع به کار مرکز معاینه فنی نیایش نگذشته اما خودروها به صف شده‌اند تا وارد مرکز معاینه فنی شوند و این باعث شده ورودی کمی شلوغ به نظر آید.

مهدی قربانی، مدیر مرکز در توضیح نحوه ثبت نام برای ورود به مرکز و انجام قسمت‌های مختلف معاینه فنی می گوید: «خودروهایی که به مرکز معاینه مراجعه می‌کنند در مرحله اول باید ثبت نام شوند. ثبت نام خودروها در واقع بر اساس اطلاعاتی است که از مرکز پلیس در اختیار ما قرار گرفته است.»

او با بیان اینکه در ابتدای ورود با دوربینی که جلوی در ورودی نصب شده است پلاک خودروها خوانده و ضبط می شود، اضافه می‌کند: «این اطلاعات با مشخصات خودرو که در پشت کارت وجود دارد و با پلاک خودرو مطابقت داده می‌شود، بنابراین مرحله ثبت نام کامل و در نهایت برگه ورود به سالن که شامل اطلاعات خودرو است، صادر می‌شود.»

مدیر مرکز معاینه فنی نیایش ادامه می‌دهد:« از زمانی که این دوربین‌های پلاک خوان در اختیار ما قرار گرفته کار برای ما ساده‌تر شده چون اطلاعات از پلیس استخراج می‌شود و این دقت کار را بالا برده است.»

قربانی به آمار مراجعات طی هفته‌های اخیر اشاره می‌کند: «طی هفته‌های اخیر آمار مراجعه به این مرکز 30 درصد افزایش پیدا کرده البته ما هنوز ظرفیت خالی برای پذیرش مراجعه کنندگان داریم. در مجموع طی 9 ماهه سال جاری روزانه هزار مراجعه کننده به مرکز معاینه فنی می‌آمدند که این آمار طی یک ماه گذشته به چهار هزار مراجعه کننده رسیده است و شاید یکی از علل افزایش مراجعه کنندگان برخورد پلیس بوده است.»

در مرحله بعدی خودرو وارد سالن معاینه فنی می‌شود. قربانی در توضیح عملیاتی که در این سالن انجام می‌شود، می‌گوید: «در ابتدا اپراتور مشخصات خودرو را با برگه‌ای که در مرحله اول به مراجعه کننده داده شده مقایسه می‌کند تا مغایرتی وجود نداشته باشد و پس از آن آزمون ظاهری خودرو آغاز می‌شود که تمام عیوب ظاهری از جمله وضعیت دود، لاستیک‌ها، چراغ‌ها، شیشه و بدنه توسط اپراتور بررسی می‌شود و اگر عیوب ظاهری داشته باشد باید حتما برای دریافت معاینه فنی برطرف شود. برگه ابتدایی صادر شده برای هر خودرو 15 روز برای برطرف کردن عیوب اعتبار دارد.»

او ادامه می‌دهد: «اگر خودرو بعد از مهلت مقرر آورده شود دوباره باید تمام قسمت‌ها مورد بررسی قرار گیرد. سپس تست چهار گاز انجام می‌شود که در این تست آلایندگی خودرو مورد بررسی قرار می‌گیرد.»

قربانی عنوان می‌کند: «مرحله بعدی آزمون سه‌گانه است که ما در این آزمون انحراف محور یا جلوبندی خودرو، کمک فنرها و سیستم تعلیق و ترمزهای خودرو را مورد بررسی قرار می‌دهیم تا وضعیت سلامت خودرو تایید شود. تمام این اقدامات به صورت مکانیزه و بدون دخالت اپراتور انجام می‌شود و افراد نباید تصور کنند که به راحتی و در صورت داشتن عیب در خودروی خود می‌توانند از این مرحله عبور کنند زیرا در این مرحله اپراتور تنها نقش هدایت خودرو را برعهده دارد.»

مدیر مرکز معاینه فنی نیایش می‌افزاید: «خودروها از نظر جلوبندی یا خروجی اگزوز مورد بررسی قرار می‌گیرند و در نهایت روی جک، زیر خودرو کاملا مورد بررسی قرار می‌گیرد، تمامی اپراتورها تحصیلاتشان مکانیک خودرو است و بر فعالیتی که انجام می دهند تسلط کامل دارند. کارشناس انتهای خط، نفر سومی است که اطلاعات به دست آمده را به صورت نهایی تایید می‌کند و در نهایت اعداد و ارقام ارسال شده در آخر مورد بررسی قرار می‌گیرد و برگه معاینه فنی صادر می‌شود. تمامی این مراحل در نهایت از مراجعه کنندگان 45 دقیقه زمان می‌گیرد.»

مرد میان‌سالی در کنار خودرو خود در سالن حضور دارد. او با بیان اینکه دو سال است که خودرویم را برای انجام معاینه فنی می‌آورم، می‌گوید: «هفت سالی می‌شود که این خودرو را خریده‌ام و سال گذشته اولین باری بود که برای معاینه فنی آوردمش. سال گذشته کمی مشکل فنی داشت به من زمان دادند تا آن را برطرف کنم و دوباره برای دریافت برگه معاینه فنی مراجعه کنم.»
به نظر او ورود پلیس به بحث معاینه فنی و جریمه‌ در نظر گرفته شده برای متخلفان عاملی است که به کاهش آلودگی هوا کمک می‌کند.

ساعت 9:45 را نشان می‌دهد و صف خودروها برای ورود به مرکز معاینه فنی سنگین‌تر شده است. هر شهروند تهرانی تنها با 45 دقیقه وقت صرف کردن می‌تواند در کاهش 10 درصدی آلودگی هوا به خود و نسل آینده کمک کند.