بودجه پژوهش، سال 1402 به سهم پیش‌بینی شده در برنامه پنجم می‌رسد

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، سهم پژوهش از تولید ناخالص داخلی تا پایان برنامه پنجم توسعه، یعنی در واقع تا بودجه امسال، باید به 3 درصد می‌رسید، کم‌کاری دولت‌ها و احتمالا اوضاع اقتصادی و تحریم رشد بودجه پژوهش را آن‌قدر عقب انداخت که حالا سهم پژوهش از تولید ناخالص داخلی تنها نیم‌درصد باشد.

پیش‌بینی بودجه پژوهشی برای سال 95 در واقع به دو صورت در لایحه بودجه آمده است. نیمی از بودجه پژوهشی همانند سال‌های گذشته در بودجه‌های دانشگاه‌های زیرمجموعه وزارت علوم پیش‌بینی شده است. در واقع، نیم‌درصد از تولید ناخالص ملی هم‌چنان در اختیار دانشگاه‌ها است و آنها موظف‌اند آن را برای پژوهش هزینه کنند. اما نیم دیگر، به صورت مستقل و در جدول شماره 14 لایحه بودجه در اختیار مراکز پژوهشی قرار گرفته است.

نام این جدول «اعتبارات موضوع اجرای بند 8-2 سیاست‌های کلی علم و فناوری، ابلاغی مقام معظم رهبری» است و 1290میلیارد تومان از آن یا 18.5درصد در اختیار «فعالیت‌های پژوهشی شاخص و پیشرو دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی کشور» قرار خواهد گرفت. بودجه‌ای که دانشگاه‌ها را امیدوار می‌کند که هم از مشکلات مالی خود بکاهند و هم در حوزه پژوهشی بیشتر سرمایه‌گذاری کنند.

علاوه بر این 45 میلیارد برای پرداخت معوقات بین‌المللی مراکز پژوهشی اختصاص پیدا کرده است؛ معوقاتی که پیش از این گفته می‌شد موجب قطع دسترسی بعضی دانشگاه‌ها به پایگاه‌های علمی بین‌المللی شده است.

با وجود افزایش دو برابری پژوهش، بودجه پژوهشی هم‌چنان به حدی که در برنامه‌های توسعه پیش‌بینی شده هم نرسیده است؛ نه به 3درصد از تولید ناخالص داخلی پیش‌بینی شده در برنامه پنجم توسعه و طبیعتا، نه به 4 درصد پیش‌بینی‌شده در سند چشم‌انداز. اولین گام را حالا دولت برداشته است و البته با وجود امیدواری‌هایی که به ادامه این روند وجود دارد اطمینانی به تخصیص آن وجود ندارد. وحید احمدی، معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، به خبرنگار آنا گفته است: «7 هزار میلیارد در نظر گرفته شده برای جبران کسری 47صدم درصد است. برای رسیدن به 1 درصد باید این مقدار را اضافه کنند که در بودجه لحاظ شده است. در قانون برنامه ششم گفته شده است که بودجه پژوهش هر سال باید 3 دهم درصد افزایش پیدا کند، یعنی در برنامه پیش‌بینی شده است که این مقدار را بتوانیم به 4 درصد برسانیم؛ البته اگر عملیاتی شود.»

او ادامه داده: «این مسئله در سال‌های قبل هم طرح و گفته شده بود ما باید تا پایان برنامه پنجم بودجه پژوهش را باید به 3درصد تولید ناخالص داخلی برسانیم ولی عملیاتی نشد. خوشبختانه دولت یازدهم این مهم را به صورت عملیاتی در بودجه 95 لحاظ کرده است. مهم این است که این موضوع در بودجه هر سال لحاظ و مهم‌تر از آن این است که عملیاتی شود. به هر حال چون گفته شده است هر سال 3 دهم درصد باید افزایش پیدا کند ما امیدواریم به سهمی که در سند چشم‌انداز آمده است برسیم».

روی دیگر حرف‌های این مقام مسئول در وزارت علوم این است که با در نظر گرفتن افزایش سه‌دهم درصدی از بودجه سال 96، تا سال 1402 بودجه پژوهشی به سهم پیش‌بینی شده در برنامه پنجم توسعه خواهد رسید.