ضرورت ارائه طرح «صیانت از نخبگان» برای ممانعت از مهاجرت

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا؛ حوزه نخبگی همواره از حوزه‌های مورد تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی است و توجه رهبری در سال‌های اخیر بر بومی‌سازی دانش و استفاده از وجود نخبگان و اندیشمندان جوان در بخش‌های گوناگون علمی کشور، باعث شده تا یکی از مخاطبان اصلی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی که سندی برای دستیابی به مرجعیت علمی جهان است، جوانان و نخبگان دانشگاهی باشند.

از سوی دیگر مقام معظم رهبری هر ساله در دیدارهایی با نخبگان دانشجویی، مواضع مهمی را برای حل مسائل کشور از سوی نخبگان مطرح می‌کنند که توجه به آن، چراغ راه جامعه علمی کشور در حرکت به‌سوی تمدن‌سازی اسلامی، خواهد بود در راستای تحقق منویات رهبری در رابطه با لزوم توجه و حمایت از نخبگان و همچنین احساس مسئولیت نخبگان در پرونده‌ای ویژه با عنوان نخبگان زیر ذره‌بین آنا به واکاوی مسائل موجود در این زمینه می‌پردازیم در این شماره به لزوم ارائه طرحی با عنوان صیانت از نخبگان برای ممانعت از مهاجرت آنان از کشور در مجلس شورای اسلامی پرداخته می‌شود.

ضرورت اتخاذ تمهیدات برای ممانعت از مهاجرت نخبگان و هدررفت سرمایه های انسانی

سرمایه‌های انسانی و منابع طبیعی هر دو در رشد اقتصادی جامعه، اثرات تعیین‌کننده‌ای دارند. تحقیقات تجربی نشان داده‌اند که سرمایه‌گذاری در منابع انسانی بیش از سرمایه‌گذاری در منابع طبیعی، به رشد اقتصادی کمک می‌کند.

دستگاه‌های اجرایی باید زمینه قرارگیری نخبگان در جایگاه خودشان برای جذب بهتر را فراهم کنند

اسفندیار اختیاری، رئیس کمیته پژوهش و فناوری مجلس شورای اسلامی در رابطه با اینکه آیا در کشور ما همه مسئولان، نیروی انسانی را بزرگترین سرمایه کشور می‌دانند یا خیر معتقد است «البته که در حال حاضر نیز بسیاری از مدیران چنین اعتقادی ندارند. اکثرا آنان معتقدند که ما داریم صادرات نیروی انسانی به کشورهای دیگر انجام می‌دهیم و این مهاجرت نخبگان ایرادی ندارد! به این موضوع توجه ندارند که وقتی فردی با مدرک PHD مهاجرت می‌کند، علاوه بر هزینه‌ای که درطول سال‌ها برای این فرد شده، ۲۰ سال زمان برای رسیدن او به این جایگاه نیز از دست می‌رود و وقتی کشوری اروپایی و یا کشورهای آمریکای شمالی چنین فردی را جذب می‌کنند فقط پول را جذب نمی‌کنند بلکه با پذیرفتن آن فرد ۲۰ سال زمانی که برای او صرف شده را نیز جذب می‌کنند.»

نیروی انسانی کارآمد و متخصص یکی از اساسی‌ترین، شاخص‌های توسعه یافتگی کشورها محسوب می‌شود و هر چقدر که یک کشور از غنای نیروی انسانی متخصص و متفکر برخوردار باشد، آن کشور توان بالاتری در ارائه خلاقیت، نوآوری و ابتکارات را دارا است. لاله قلی‌پور، دانشجوی دکتری سیاست‌گذاری عمومی در این باره معتقد به لزوم ارائه طرحی در مجلس شورای اسلامی با عنوان «صیانت از نخبگان» برای ممانعت از مهاجرت آنان از کشور است. وی می‌گوید «به جای این همه طرح صیانت، طرح صیانت از نخبگان با کارشناسی همه جانبه و صحیح داده شود در شرایط حاضر هر چند تا اندازه‌ای مهاجرت نخبگان روندی طبیعی داشته اما به هر حال سرمایه‌های کشور از جمله سرمایه انسانی از دست می‌رود.»

یکی از دغدغه‌های اصلی مقام معظم رهبری حفظ سرمایه‌های انسانی کشور است و دولت جدید باید از نخبگان حمایت ویژه داشته باشد

«حرکت نیروهای ماهر و غنی انسانی، تأثیرات روشنی را بر کشورهای فرستنده و کشورهای گیرنده خواهد گذاشت. مهم‌ترین اثری که پدیده فرار نخبگان بر کشورهای مبدأ می‌گذارد، اتلاف هزینه های تعلیم و تربیت نیروهای ماهر و تحصیل کرده، است در نتیجه فرار مغزها، صدمه‌های مالی قابل توجهی حادث می شود بنابراین، کشورهای مقصد، از دانش و تخصص نخبگان مهاجر سراسر جهان به صورت رایگان، بهره‌برداری می‌کنند.» طیّبه چراغی، پژوهشگر و محقق در مقاله‌ای با عنوان فرار نخبگان (ریشه‌ها، راه‌های پیشگیری) به این امر اشاره می‌کند.

نیروی انسانی نخبه و مستعد برتر بزرگ‌ترین داشته و ظرفیت کشور است و تسهیل مسیر نخبگان برای ورود به عرصه‌های جدی خاصه در حوزهٔ کارآفرینی از ملزومات امروز کشور برای پیشرفت است. حمایت از این افراد، کارآفرینان و سرمایه‌گذاران باید به‌عنوان اولویت در دستور کار نهادهای ذی‌ربط قرار بگیرد. محمدحسین یادگاری، دانشیار دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت مدرس حمایت‌های مسئولان برای ایجاد بسترهای مناسب برای جذب نخبگان را مهم ارزیابی می کند «دستگاه‌های اجرایی باید زمینه قرارگیری نخبگان در جایگاه خودشان برای جذب بهتر را فراهم کنند.»

بیشتر بخوانید:

• نخبه برای کشورش هزینه می‌دهد


• امروز دانشگاه‌های ما تبدیل به فرودگاه‌های بین‌المللی شده‌اند/ به نخبگان بی‌توجهی می‌شود


• کارِ گروهی نخبگان برای حل مسائل جامعه ضرورت دارد/ لزوم تبادل علمی میان نخبگان ایران و جهان

شیوا قاسمی‌پور، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز نخبگان را سرمایه‌های انسانی بسیار ارزشمندی می‌داند که محور توسعه و ثروت‌آفرینی کشور محسوب می‌شوند «متأسفانه در دولت پیشین بی‌اهمیت بودن به نخبگان باعث به حاشیه رفتن آن‌ها شد بر این اساس یکی از دغدغه‌های اصلی مقام معظم رهبری حفظ سرمایه‌های انسانی کشور است و دولت جدید باید از نخبگان حمایت ویژه داشته باشد.»

امروزه یکی از ظرفیت‌های بالقوه کشور برای رسیدن به پرچم‌داری علمی جهان، فارغ‌التحصیلان و نخبگان دانشگاهی هستند. قاسمی‌پور، نقشه راه برون‌رفت از مشکلات مختلف اقتصادی را بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی می‌داند «اگر به توصیه‌های این بیانیه توجه شود در مدت زمان کوتاهی می‌توان چرخ دنده‌های اقتصاد کشور را به راه انداخت و دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران باید از ظرفیت نخبگان، جوانان با استعداد و ایده‌های نوآورانه آن‌ها در حل مسائل کشور استفاده کند.»

تسهیل مسیر نخبگان برای ورود به عرصه‌های جدی خاصه در حوزهٔ کارآفرینی از ملزومات امروز کشور برای پیشرفت است

به گزارش آنا؛ با توجه به نقش و جایگاه نخبگان در تحقق چشم انداز ۲۰ ساله کشور و استفاده از این سرمایه‌های عظیم معنوی باید اذعان کرد در دنیای امروز پدیده مهاجرت نخبگان از عوامل موثر عقب ماندگی کشورهای در حال توسعه و جهان سوم به حساب می‌آید در سال‌های اخیر، علی‌رغم نیاز کشور به کار و فعالیت قشر فرهیخته جامعه همه ساله تعداد زیادی از متخصصان، نخبگان و سرمایه‌های علمی کشور تصمیم به مهاجرت به کشورهای دیگر می‌گیرند. اگر کشور برای تحقق چشم انداز تلاش می‌کند باید برای صیانت از نخبگان به مسئله آموزش و اشتغال صحیح و کارآمد برای آنان اهتمام ویژه کند.

انتهای پیام/۴۱۶۷/پ