چه کسی نان رادیولوژیست‌ها را آجر می‌کند؟/ اعلام دلایل سونوگرافی از سوی پریناتولوژیست‌ها

مهرو ماهر، گروه اجتماعی- هفته گذشته تعدادی از رادیولوژیست‌های کشور مقابل ساختمان وزارت بهداشت تجمع و نسبت به بخشنامه اخیر وزارت بهداشت مبنی بر ارائه مجوز انجام سونوگرافی توسط متخصصان زنان و زایمان و همچنین پریناتولوژیست‌ها اعتراض کردند.

در پی تجمع اعتراض آمیز رادیولوژیست‌ها، با استقرار نیروهای پلیس تعدادی از پزشکان بازداشت شدند. در همین رابطه سید حسن هاشمی وزیر بهداشت درباره واکنش‌های تند نسبت به تجمع رادیولوژیست‌ها مقابل وزارت بهداشت که با دستگیری آنها همراه شد، گفت: درباره دستگیری و بازداشت این افراد باید از پلیس امنیت سوال کرد ولی متعاقبا با هر نوع تجمع غیرقانونی در کشور برخورد می‌شود.

همچنین یک روز پس از اعتراض رادیولوژیست‌ها به سیاست‌های وزارت بهداشت و حضور تعدادی از آن‌ها مقابل ساختمان این وزارتخانه در تهران، جواد افشاری، مدیرکل حقوقی وزارت بهداشت با غیرقانونی خواندن این حضور گفت: این وزارتخانه تسلیم خواسته‌های غیرمنطقی نمی‌شود و مراجع و دستگاه‌های امنیتی با معترضان بدون مجوز رسمی بنا به تکلیف قانونی خود، برخورد خواهند کرد.

مطالبه اصلی رادیولوژیست‌ها چیست؟

جلال شکوهی، رئیس انجمن رادیولوژی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار آنا عدم واگذاری سونوگرافی به رشته‌های غیر از رادیولوژی را یکی از مطالبات دیرینه رادیولوژیست‌ها دانست و گفت: متاسفانه اخیرا پزشکانی از قبیل متخصصان زنان و زایمان به انجام سونوگرافی در مطب می‌پردازند و بابت انجام این خدمت از بیماران تعرفه دریافت می‌کنند و این در حالی است که انجام سونوگرافی یک خدمت تخصصی رادیولوژیست‌ها است. همچنین دستگاه سونوگرافی باید مانند گوشی پزشکی و دستگاه فشارسنج تنها به عنوان یک ابزار تشخیصی در اختیار برخی پزشکان قرار بگیرد اما متاسفانه برخی دیگر از گروه‌های پزشکی از این ابزار به کسب درآمد می‌پردازند و مبالغی را از بیمار دریافت می‌کنند.

همچنین به گفته‌ احد صالحی، نماینده پزشکان رادیولوژیست، وقتی پزشک درخواست انجام سونوگرافی کرده و خود نیز این عمل را انجام می‌دهد این موضوع «خود ارجاعی» محسوب می‌شود و امروز طرح خود ارجاعی جایگزین زیرمیزی شده و این مساله حتی از زیرمیزی نیز بدتر است.

رادیولوژیست به معنای سونوگرافیست نیست

دکتر صدیقه حنطوش زاده، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا در مورد اعتراض رایولوژیست‌ها نسبت به انجام سونوگرافی از سوی پریناتولوژیست‌ها و همچنین سخنان آنان مبنی بر خودارجاعی پزشکان اظهار کرد: با توجه به اینکه همه ما عضو یک خانواده هستیم هدف اصلی همه ما باید سلامتی بیمار باشد. سیستم خود ارجاعی هم نه تنها در سونوگرافی بلکه در سایر رشته‌ها نیز امکان بروز دارد به عنوان مثال متخصص گوارش اندوسکوپی، متخصص قلب و عروق انجام اکو و رادیولوژیست نیز ام آر آی را خود انجام می‌دهد بنابراین همه ما برای سلامتی بیمار تعهد دادیم که باید نسبت به آن پایبند باشیم.

وی تاکید کرد: در هر رشته‌ای باید سیستم نظارتی حاکم باشد و معمولا نباید در سیستم پزشکی شاهد بروز خود ارجاعی باشیم و البته درست نیست که پزشکان به هم‌صنف‌های خود چنین نسبتی دهند. سونوگرافی قسمتی از کار رادیولوژی است و کسانی دیگر هم می‌توانند انجام دهند و رادیولوژیست به معنای سونوگرافیست نیست.

دکتر حنطوش زاده گفت: همکاران رادیولوژیست می‌دانند که در اغلب کشورهای دنیا نیز رشته‌های دیگر به خصوص زنان و مامایی سونوگرافی را انجام می‌دهند. گواهینامه‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که گواهینامه سونوگرافی به رادیولوژیست‌ها و متخصصان زنان و مامایی اعطا می‌شود که البته آموزش این دوره‌ها از سوی متخصصان زنان و مامایی صورت می‌گیرد. سایر رشته‌ها و گروه‌ها از جمله متخصصان زنان و مامایی و طب اورژانس نیز پس از گذراندن دوره های آموزشی گواهینامه سونوگرافی دریافت می‌کنند.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: در اغلب کشورهای دنیا و همچنین در کشور ما یک رزیدنت اورژانس باید بتواند یک سونوگرافی فست (fast) را انجام دهد مثلا خونریزی حاد داخل شکمی را ببیند و اطلاعاتی بدهد.

پریناتولوژیست‌ها یک دوره آموزشی دو ساله دارند

جلال شکوهی رئیس انجمن رادیولوژی ایران درباره دوره آموزشی سونوگرافی در دو رشته رادیولوژی و زنان گفت: پزشکان رادیولوژیست چهار سال برای انجام این کار دوره و آموزش‌های لازم را می‌بینند در صورتی‌ که پزشکان دیگر این دوره را طی دو یا سه ماه طرح می‌گذرانند که این خود نیز می‌تواند مشکل‌ساز باشد.

شکوهی یادآور شد: این مساله درصد خطای پزشکی را بالا خواهد برد زیرا هم‌اکنون رادیولوژیست‌ها برای انجام این کار از پزشک دیگری دستور دریافت می‌کنند و خود به صورت مستقل هیچ وقت برای کسی چیزی تجویز نمی‌کنند، در این وضعیت ما سونوگرافی یا رادیولوژی که از متخصص مربوط برایمان ارجاع شده را انجام ‌می‌دهیم و تشخیص و تشریح وضعیت بیمار را مجدد برای پزشک ارجاع می‌دهیم که این موضوع ضریب خطا را به‌شدت کاهش می‌دهد.

در حالی که حنطوش زاده عضو هیات علمی دانشگاه در مورد این اظهارات مبنی بر اینکه پریناتولوژیست‌ها یک ماه دوره آموزشی دیده‌اند، گفت: پریناتولوژیست‌ها یک دوره آموزشی دو ساله دارند و در تمام طول دوره حداقل 4 تا 6 ساعت در روز را در اتاق سونوگرافی می‌گذرانند، به طوری‌ که عصرها از ساعت 12 به بعد و صبح‌ها هم سه روز در هفته در اتاق سونوگرافی هستند در‌ حالی‌ که رادیولوژیست‌ها در طول دوره بین دو تا سه ماه سونوگرافی زنان و مامایی می‌گذرانند اما پریناتولوژیست‌ها در این دوره دو ساله اکثر زمان خود را در اتاق سونوگرافی می گذرانند.

پریناتولوژیست‌ کیست؟

پریناتولوژیست‌ فردی است که حاملگی پرخطر را تشخیص می‌دهد و باید جراحی روی جنین را انجام دهد. کسی که جراحی روی جنین را باید انجام بدهد و خون به جنین مثلا 18 هفته‌ای بزند، باید سونوگرافی بلد باشد. کسی که روی جنین جراحی انجام می‌دهد باید بالاترین سواد و تجربه و علم سونوگرافی را داشته باشد. حاملگی پرخطر و جراحی در جنین بدون سونوگرافی اصلا معنا ندارد.

این متخصص زنان و زایمان تاکید کرد: متخصصان زنان و مامایی سال‌ها باید کتاب‌های مرجع سونوگرافی را مطالعه کنند و آموزش ببیند و این افراد اگر بیشتر از رادیولوژیست‌ها آگاهی و دانش نداشته باشند کمتر از آنان نیز علم ندارند. پریناتولوژیست‌ها در طول دوره‌شان بین دو تا سه ماه باید در اتاق سونوگرافی مشغول باشند، تقریبا چیزی شبیه یک رزیدنت رادیولوژی که فقط سونوگرافی زنان و مامایی انجام‌ می‌دهند که هم امتحان از آنان گرفته می‌شود و هم باید گواهینامه را دریافت کنند.

خودارجاعی توهین به جامعه پزشکی است

جلال شکوهی رئیس انجمن رادیولوژی ایران، معتقد است: بزرگ‌ترین اعتراض ما به موضوع خود ارجاعی است. وقتی وزارت بهداشت اجازه انجام سونوگرافی و رادیولوژی را به پزشکان می‌دهد این اتفاق رخ می‌دهد که پزشک خودش برای خودش دستور انجام رادیولوژی و سونوگرافی را صادر می‌کند.

در حالی که حنطوش زاده عضو هیات علمی دانشگاه در مورد اثرات اعطای مجوز سونوگرافی بر خود ارجاعی و هزینه‌های مردم خاطر نشان کرد: گفته شده که همکاران پریناتولوژیست یا متخصصان زنان، خودشان سونوگرافی را درخواست می‌دهند و خودشان هم انجام می‌دهند در نتیجه هزینه مریض بالا می‌رود که این اظهارات توهین به جامعه پزشکی است زیرا اگر ما می‌گوییم سونوگرافی توسط پریناتولوژیست انجام شود به معنی این نیست که رادیولوژیست‌ها کارشان را بلد نیستند بلکه به این معنی است که این افراد هم قادر به انجام سونوگرافی هستند.

جان مادر و جنین برای پریناتولوژیست‌ها مهمتر از دریافت هزینه است

به گفته رئیس انجمن رادیولوژی ایران طبق مصوبه هشت سال قبل وزارت بهداشت قرار بر این بود که مثلاً پزشکان زنان و زایمان بابت انجام سونوگرافی در مطب پولی دریافت نکنند و این مورد به‌عنوان بخشی از معاینه دیده شود که متأسفانه در حال حاضر این‌چنین نیست و در بعضی موارد این پزشکان تعرفه‌هایی دریافت می‌کنند که چندین برابر هزینه رادیولوژیست‌هاست.

این در حالیست که حنطوش زاده معتقد است: پریناتولوژیست‌ها در مراکز دولتی 20 سال است که سونوگرافی انجام می‌دهند و هزینه چندانی دریافت نمی‌کنند چون مهم سلامتی مادر باردار و بیمار بوده است.همچنین به نظر من هر نوع مکانیزمی که بر رادیولوژیست‌ها نظارت دارد بر پریناتولوژیست‌ها یا هر گروه دیگری که سونوگرافی را انجام می‌دهد نیز نظارت دارد و این از یک قاعده مشخصی پیروی ‌می‌کند به طوری که هم تعرفه مشخصی دارد و هم مورد پایش و ارزیابی قرار می‌‌گیرد بنابراین باید برای هر کسی که در سلامت بیماران دخالت می‌کند سیستم نظارتی وجود داشته باشد.

این جراح زنان و زایمان ادامه داد: به صلاح مردم این است که کسی که علم و دانش سونوگرافی را دارد و از نظر AIU آمریکا مجوزش را دارد بتواند این کار را انجام دهد البته باید ضابطه‌مندی و قوانین، تحت نظارت وزارت بهداشت و ارگان‌های مربوطه وجود داشته باشد. این موضوع یک بحث صنفی نیست؛ ما همه یک تیم هستیم و بحث بر سر سلامتی مردم است. اعتقاد ما این است که زن حامله اگر توسط پریناتولوژیست یا زنان و مامایی سونوگرافی شود تصمیم‌گیری‌اش سریع‌تر انجام می‌شود.

به گزارش آنا،‌ شنبه هفته گذشته تعداد زیادی از رادیولوژیست‌ها از سراسر کشور در اعتراض به سیاست‌های وزارت بهداشت مقابل این وزارتخانه در تهران تجمع کردند که به دلیل غیرمجاز خواندن اعتراض از سوی مسئولان وزارت بهداشت، رادیولوژیست‌ها با دخالت پلیس متفرق شدند. مهم‌ترین خواسته رادیولوژیست‌ها مخالفت با خود ارجاعی بعضی از گروه‌های پزشکی و استفاده از دستگاه سونوگرافی و رادیولوژی در مطب است.