اهتمام رئیسی به بازسازی ویرانیهای روحانی/ سیزدهمین دولت؛ گرهگشا
به گزارش خبرنگار گروه سیاست خبرگزاری آنا، روز یکشنبه (هفتم آذرماه) قرارداد سوآپ گاز ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از مسیر ایران در سفر حجتالاسلام رئیسی، رئیسجمهور به عشقآباد به امضا رسید.
بعد از انتشار خبر موفقیت دولت سیزدهم در عقد قرارداد سوآپ گازی، برخی رسانههای وابسته به یک جریان سیاسی خاص سعی کردند با سیاهنمایی و تضعیف جایگاه این قرارداد، آن را نمایشی و بیاهمیت جلوه دهند.
به باور کارشناسان، سوآپ یکی از کمهزینهترین، بهصرفهترین و امنترین راهها برای انتقال گاز است و با توجه به سیاست اعتمادزایی دولت سیزدهم، این قرارداد و قراردادهای مشابه هزینه تحریم را برای تحریمکنندگان افزایش خواهد داد.
علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت با اشاره به امضای قرارداد سهجانبه سوآپ گازی بین ایران، آذربایجان و ترکمنستان با انتشار مطلبی در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: «دیپلماسی در دولت مردمی در خدمت منافع ملی است. با قرارداد گازی سهجانبه بین ایران، ترکمنستان و آذربایجان که نتیجه نگاه متوازن به همه ظرفیتها در سیاست خارجی است، معادل گاز پنج استان ایران تأمین خواهد شد».
بیشتر بخوانید:
دولت سیزدهم در قرارداد سوآپ گازی با ترکمنستان هوشمندانه عمل کرد
تشکیل کارگروه رفع مشکلات گازی در وزارت نفت
قرار است در این قرارداد ایران تقریباً سالانه نزدیک به ۱.۵ تا ۲ میلیارد مترمکعب گاز را از طرف ترکمنستان و منطقه سرخس دریافت کند و از آستارا تحویل آذربایجان دهد.
در همین رابطه، مصطفی نخعی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس در گفتوگو با خبرگزاری آنا، با بیان اینکه راهکار دوم برای ایجاد توازن گازی در کشور، قراردادهای سوآپ گازی است، گفت: «کشور ترکمنستان برای انتقال گاز به بازارهای مصرف با موانعی روبهرو است و ایران یکی از گزینههای این کشور برای انتقال گاز به منطقه قفقاز و غرب است؛ بر همین اساس، ترکمنستان گاز خود را به ایران صادر و ایران نیز، گاز مورد نیاز آذربایجان را تأمین میکند».
عضو مجمع نمایندگان استان خراسان جنوبی در مجلس با تأکید بر اینکه قرارداد سهجانبه سوآپ گازی اخیر، نیاز گازی مناطق شمالی کشور را رفع میکند، افزود: «دولت سیزدهم هوشمندانه عمل کرد و امیدوارم این قرارداد در زمان مقرر اجرایی شود. در چند سال گذشته، علیرغم ظرفیتهای گازی موجود در کشور، دولتمردان نتوانستند کشور را به آبراه یا رگ انرژی منطقه تبدیل کنند».
علاوه بر رفع نیاز گاز در مناطق شمالی کشور، پیامهای سیاسی بسیاری در سوآپ گازی ایران، ترکمنستان و آذربایجان مطرح است؛ به نوشته روزنامه صهیونیستی «جروزالم پست»، یک پیام سیاسی مهم در قلب این توافق نهفته است و این بدان معناست که توافق سوآپ میتواند برنامه ایران برای تبدیل شدن به مرکزیت انرژی گاز در منطقه را محقق کند. اکنون ایران این قرارداد را پیامی مبنی بر این میبیند که میتواند نقش خود را در منطقه پس از سالها عدم موفقیت تغییر دهد. این پیام مهم است زیرا میتواند گامهای بعدی ایران در گسترش تجارت با ترکمنستان بهویژه در زمینه گاز را تسهیل کند.
ظرفیتهایی که در دوران مدیریت زنگنه سوختند
این در حالی است که در دولت روحانی و تصدیگری زنگنه در وزارت نفت، استفاده از ظرفیت همسایگان برای سوآپ نفت و گاز، انجام معاملات تهاتری و ایجاد زنجیره فروش نفت و فرآوردههای نفتی در دستورکار مدیران کشور نبوده و با اقدامات سؤالبرانگیزی در قطع روابط نفتی ایران و متوقف کردن برخی قراردادهای نفتی و گازی با برخی کشورهای منطقه، زمینه را برای افزایش اثر تحریمها فراهم آوردهاند.
در همین راستا، ۷۲ تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تنظیم نامهای خطاب به رئیس قوه قضائیه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در بهمنماه ۱۳۹۷ به عملکرد بیژن زنگنه در خصوص سوءمدیریت در مقابله با تحریمها انتقاد کردند.
در بخشی از این نامه آمده است که «عدم اتخاذ دیپلماسی انرژی فعال، باعث شد که رقبای منطقهای ما همچون قطر، عربستان، امارات و ترکمنستان بخش اعظمی از بازارهای بالقوه ایران را اشغال کنند. برای نمونه عدم اجرای قرارداد انتقال گاز به پاکستان که در سال ۱۳۹۱ عملیاتی شده بود و تا سال ۱۳۹۲ بخشی از آن به اجرا درآمد با بهانههای واهی شخص وزیر متوقف ماند و موجب شد تا ترکمنستان با ایجاد خط لوله ملقب به تاپی از طریق افغانستان، به پاکستان و هند گاز صادر کند».
همچنین سید محسن دهنوی، عضو هیئترئیسه مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی (چهارشنبه، ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۰) قوه مقننه از نامه ۲۰۵ نماینده خطاب به رئیسجمهور درباره کمکاری وزارت نفت و ترک فعل زنگنه وزیر نفت خبر داد.
در ماجرای مناقشه گازی تهران-عشقآباد، دولت روحانی نتوانست از ظرفیت کشور ترکمنستان بهخوبی استفاده کند و با بیتدبیری، سطح روابط دو کشور با کاهش قابلتوجهی روبهرو کرد.
به گفته هادی بیگینژاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس، اگر زنگنه، وزیر نفت سابق آن تکریمی را که برای شرکت توتال داشت، برای ترکمنها انجام میداد، وضعیتمان در قبال ترکمنستان در آن مقطع زمانی متفاوت بود.
از طرف دیگر، حسن هانیزاده، کارشناس بینالملل درباره چرایی موفق نبودن دولت روحانی در ادامه همکاری گازی با ترکمنستان گفته است: «بیتدبیری وزیر نفت دولت گذشته یکی از عوامل نبود همکاری گازی بوده است، در دولت دوازدهم متأسفانه رویکرد همکاری با کشورهای همسایه بهعنوان یکی از اولویتهای پسینی سیاستگذاری دولتمردان مطرح بوده و به همین منظور رابطه با ذیل برجام و با کشورهای اروپایی شاکله روابط بینالملل حتی در حوزه اقتصادی و نفتی را شامل میشد».
انتهای پیام/۴۱۶۳/پ
انتهای پیام/