نقش اساتید و دانشجویان در دانشگاه نسل چهارم چیست؟/ آموزش مجازی بستری از فرصتها
گروه دانشگاه خبرگزاری آنا؛ لاله قلیپور- آن چیزی که نسلهای مختلف دانشگاهها را متمایز میکند تغییراتی بنیادی در مجموعهای از ویژگیهای درهم تنیده است. این نهاد علمی در هر نسل مأموریتی متمایز بر عهده داشتهاند و درحال حاضر با نسل چهارم دانشگاه که بر مبنای مشارکت راهبردی، پرورش کارآفرین و میزان جذب سهم درآمد از منابع خارجی و نیز میزان تأثیرگذاری بر سایر مؤلفههای جامعه استوار است، مواجه هستیم. ارتباط بین دانشگاهها، صنایع و دولت، رویکرد اصلی دانشگاههای امروزی است.
راهبرد اصلی موفقیت دانشگاههای نسل چهارم، تبادل دائم ایدهها میان دانشگاهیان، شرکتها و سازمانهای غیردولتی و نیز بخشهای دولتی و خصوصی است. اکنون نوآوری و کارآفرینی بهعنوان منبع درآمد این دانشگاهها تبدیل شده است و باید دانشگاههای کشور در آیندهای نزدیک از حالت رکود به محیطی پویا و نقشآفرین در پیشرفت کشور تبدیل شوند. همچنین دانشجویان از آموزشهای نوین اساتید برای ارتقای مهارتهای شخصی و شغلی بهره لازم را ببرند. لذا در رابطه با نقش نقش اساتید و دانشجویان در نسل چهارم دانشگاهها با صدیقه معینمهر، دانشجوی نمونه کشوری مقطع دکتری رشته معماری سال ۱۳۹۶، عضو هیئتعلمی و مدیر گروه رشته معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب در خبرگزاری آنا، انجام شده است و در ادامه مشروح آن میآید.
آنچه در گفتوگوی ما با صدیقه معینمهر میخوانید:
*تمامی نسلهای دانشگاهی مأموریت محور بودند
*دانشگاههای نسل چهارم باید نسبت به جامعه احساس مسئولیت کنند
*آموزش مجازی بستری از فرصتها را برای دانشگاهها فراهم کرد
*رصد دانشجویان در آموزش مجازی بهدرستی امکانپذیر نیست
*کیفیت آموزش و پژوهش مجازی در رشتههای با دروس عملی و کارگاهی پایین است
تمامی نسلهای دانشگاهی مأموریت محور بودند
آنا: روند تکامل دانشگاهها به نسل چهارم را چگونه ارزیابی میکنید؟ آیا نگاه نهاد کارآفرینی به دانشگاه صحیح است؟
معینمهر: تمامی نسلهای دانشگاهی مأموریت محور بودند، دانشگاه نسل اول آموزشمحور بوده و عمده دانشگاههای کشور را در بر میگیرد و ماموریت اصلیاش، ارائه آموزش به دانشجویان است. دانشگاه نسل دوم، پژوهشمحور نامیده میشود و در این نوع هدف انجام تحقیقات و پژوهش در کنار آموزش است.
ارتباط دانشگاه با بخشهای مختلف صنعت، خدمات، فرهنگی و اجتماعی که در آنها مسئله وجود دارد، موضوع اصلی در ایجاد دانشگاه حل مسئله است
دانشگاه نسل سوم دانشگاه کارآفرین است و در دانشگاه نسل چهارم، پژوهشهای انجامشده که کاربردی هستند باید منجر به ایجاد اشتغال شوند در این رویکرد جدید اساتید و دانشجویان باید مهارت شناسایی مشکلات جامعه را پیدا کنند و برای چنین مشکلاتی راهحلهای علمی و کاربردی ارائه دهند به این وسیله در دانشگاهها، مشکلات جامعه را شناسایی شده و برای حل هر مشکل، یک یا چند طرح تحقیقاتی یا پروژه را انجام دهند و با توجه به تغییر مأموریت دانشگاهها نگاه کارآفرینی به این نهاد صحیح است.
دانشگاههای نسل چهارم باید نسبت به جامعه احساس مسئولیت کنند
آنا: مختصات دانشگاه حل مسئله کدامند؟
معینمهر: ارتباط دانشگاه با بخشهای مختلف صنعت، خدمات، فرهنگی و اجتماعی که در آنها مسئله وجود دارد، موضوع اصلی در ایجاد دانشگاه حل مسئله است در این رویکرد اساتید و دانشجویان باید مهارت شناسایی مسائل جامعه را پیدا کنند و راهحلهای علمی و کاربردی ارائه دهند بنابراین، دانشگاههای امروز باید نسبت به جامعه احساس مسئولیت کنند و بار عمده این مسئولیت بر عهده دانشجویان است.
بیشتر بخوانید:
- افت تحصیلی دانشجویان اثر منفی آموزش مجازی
- شیوهنامه آموزشی دانشگاهها در آموزش حضوری چگونه خواهد بود؟
- اما و اگرهای آموزش مجازی یا حضوری دانشجویان
چهار رویکرد شورای تحول در ذیل شورای عالی انقلاب فرهنگی شامل روزآمدی، کارآمدی، بومی سازی و اسلامی سازی تعریف شده است، باید اساتید با در دستور کار قرار دادن این رویکردها در هدایت دانشجویان به حل مسائل روز جامعه و استعدادیابی و شکوفا کردن تواناییهای این قشر نقش موثرتری ایفا کنند تا دانشجویان بتوانند ایده های خود را به صورت کاربردی و عملیاتی در جهت حل مسائل روز جامعه در آورند.
آموزش مجازی بستری از فرصتها را برای دانشگاهها فراهم کرد
آنا: تعطیلی دانشگاهها و آموزش حضوری، پنجرهای رو به آموزش مجازی گشود تا چه میزان میتوان این شیوه آموزشی را حاوی فرصت دانست؟
معینمهر: آموزش مجازی، بستری از فرصتها را برای مجموعه دانشگاه، اساتید و دانشجویان فراهم کرد. فرصتهای آموزش مجازی شامل مزایای محیط زیستی (کاهش تردد، ترافیک، آلودگی و غیره)، کاهش مصرف منابع انرژی در دانشگاه (آب، برق و غیره) بوده است.
ضعف در تبادل ارتباط با دانشجویان و اساتید در محیطهای رسمی و دانشجویی ضمن تهدید نحوه شکلگیری مؤثر شخصیت دانشگاهی دانشجویان، موجب ایجاد خلل در پرورش بُعد اجتماعی خواهد شداستفاده مجدد از منابع موجود (از مواد آموزشی مخصوص آموزش مجازی در صورت ضبط شدن کلاسها، بارها میتوان استفاده کرد)، امکان فراگیری آموزش و پژوهش از راه دور برای دانشجویان خوابگاهی و کسب آمادگی لازم برای ارائه آموزش در بستر مجازی در صورت بروز هرگونه بحران منجر به تعطیلی دانشگاهها نیز از مزایای آموزش مجازی محسوب میشود.
رصد دانشجویان در آموزش مجازی بهدرستی امکانپذیر نیست
آنا: با توجه به نوپا بودن آموزش مجازی، آیا چالشی متوجه این شیوه آموزش بوده است؟
معینمهر: در کنار فرصتهایی که آموزش مجازی برای دانشجویان و اساتید فراهم میسازد، تهدیدهایی نیز در آموزش و پژوهش مجازی وجود دارد در آموزش و پژوهش مجازی، استاد نمیتواند از دانشجو و همکاران دیگر بازخورد لازم را دریافت کند و با آنها در تعامل واقعی باشد. استاد نمیتواند بهدرستی رصد کند که آیا دانشجو در تمام طول زمان تدریس (بهویژه دروس عملی با بازه زمانی طولانیتر) در کلاس حضور دارد یا خیر، به مطالب، توجه کافی دارد یا خیر؟
آموزش مجازی مشکلاتی شامل اُفت تحصیلی و مهارتی دانشجویان بهواسطه آسیبپذیری تدریس و یادگیری دروس عملی، محاسباتی و عملیاتی (آزمایشگاهی و کارگاهی)، آسیبپذیری برنامههای پژوهشی بهواسطه محدودیت ارتباط و تعامل معمول بین دانشجو، استاد راهنما و فضای پژوهشی تجربی، ضعف در امکان آموزش چهره به چهره در کلاسهای پرجمعیت، کاهش کمی و کیفی پروژههای پژوهش محور را در پی داشته است.
امکان توقف در پیشبرد کلاسهای آنلاین در صورت قطع برق و یا خارج شدن از شبکه و یا عدم دسترسی به حداقل تجهیزات موردنیاز از سوی دانشجویان، کاهش انگیزه ادامه تحصیل در دانشجویان فاقد تجهیزات موردنیاز، اختلال در پیشبرد برنامههای پژوهشی دانشجویان (رساله/پایاننامه) بر اساس زمانبندی آموزشی، کاهش تأثیر دانشگاه در رشد شخصیت علمی و فرهنگی و اجتماعی دانشجویان بهواسطه دوری از محیط دانشگاه نیز از تهدیدهای این شیوه آموزشی محسوب میشود.
بهترین روش آموزش در دانشگاهها با توجه به مشکلات و تهدیدهای آموزش مجازی، آموزش بهصورت حضوری است
در این میان نباید از آسیبهای فرهنگی و اجتماعی ناشی از تداوم آموزش غیرحضوری غافل ماند. فاصله فیزیکی از فضای رسمی دانشگاهی و ضعف در تبادل ارتباط با سایر دانشجویان و اساتید در محیطهای رسمی و دانشجویی ضمن تهدید نحوه شکلگیری مؤثر شخصیت دانشگاهی دانشجویان، موجب ایجاد خلل در پرورش بُعد اجتماعی و تقویت ارتباط مؤثر فرد با محیط و اجتماع دانشگاهی شده و بر روابط آینده وی اثرگذار خواهد شد.
کیفیت آموزش و پژوهش مجازی در رشتههای با دروس عملی و کارگاهی پایین است
آنا: آیا دانشجویان رشتههای مهندسی و به خصوص معماری با مجازی شدن آموزش متضرر شدند؟ اگر جواب مثبت است تا چه میزان و اگر منفی است مزایای آن را شرح دهید؟ بهترین آموزش در دانشگاهها چیست؟ (حضوری، مجازی یا تلفیقی)
معینمهر: بله، کیفیت آموزش و پژوهش مجازی بهویژه در رشتههای مهندسی و رشتههای با دروس عملی و کارگاهی پایین است به این دلیل که ساختارها، دستورالعملها و حتی سرفصلها و محتوای آموزشی و پژوهشی آن مبتنی بر فضای حضوری، کارگاهی، عملیاتی و آزمایشگاهی است.
به نظر میرسد، بهترین روش آموزش در دانشگاهها با توجه به مشکلات و تهدیدهای آموزش مجازی، آموزش بهصورت حضوری است.
انتهای پیام/۴۱۶۷/
انتهای پیام/