نگرانی ایران درباره افغانستان از منظر حقوق بشری و امنیتی است/ سیاست آمریکا در گرسنگی دادن به افغان‌ها

گروه جهان خبرگزاری آنا - مجتبی اسماعیلی، نشست همسایگان افغانستان به‌علاوه روسیه روز چهارشنبه به میزبانی تهران برگزار شد؛ نشستی همراستا با نشست فرمت مسکو که ۲۸ مهر با حضور نمایندگان کشورهای چین، پاکستان، ایران، هند، پاکستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان و همچنین هیئتی بلندپایه از طالبان در روسیه برگزار شده بود.

وجه تمایز اجلاس تهران با نشست مسکو این بود که طالبان نماینده‌ای در نشست تهران نداشت که خود می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ ازجمله اینکه جمهوری اسلامی ایران همچنان منتظر عمل به وعده‌های طالبان است که مدعی شده بودند می‌توانند امنیت افغانستان را حفظ کنند و مانع از ادامه فعالیت‌های تروریستی شوند. با وجود این ادعا هرازچندگاهی گزارشی از انفجار و حمله به شیعیان و گروه‌های مختلف افغان منجر می‌شود.

چالش به‌رسمیت شناختن طالبان

از نظر جمهوری اسلامی ایران حملات تروریستی گروه‌های تکفیری مانند داعش در سایه سکوت یا بی‌مسئولیتی طالبان در این زمینه نمی‌تواند در راستای اصل اعتمادسازی تلقی شود. علاوه بر این، طالبان تاکنون نه‌تنها تلاشی برای تشکیل دولت فراگیر در افغانستان انجام نداده است، بلکه گروه‌های مخالف را همچنان نادیده می‌گیرد و حتی درون این گروه، جناح رادیکال‌تر یعنی شبکه حقانی به مناصب کلیدی دست یافته است.

روسیه می‌خواهد طالبان در معادلات قدرت افغانستان نقش ایفا کند زیرا بخشی از جامعه افغانستان است

از این موارد گذشته، در برخی گزارش‌های غربی تلاش می‌شود تا به نتیجه مطلوب نرسیدن پرونده افغانستان را ناشی از برخی اختلافات میان تهران و مسکو معرفی کنند و مدعی هستند نارضایتی احتمالی تهران از بیانیه پایانی نشست مسکو که در آن از این گروه با عنوان «دولت موقت» یاد شد باعث شده است ایران به سمت برگزاری نشست تهران برود. جمهوری اسلامی ایران تاکنون تصمیمی برای به‌رسمیت شناختن حکومت جدید در افغانستان ندارد؛ این را می‌توان از لحن و بیانیه پایانی اجلاس تهران دریافت که از طالبان به‌عنوان «هیئت حاکمه سرپرستی دولت افغانستان» یاد شده است.

بیشتر بخوانید:

مذاکرات ایران با طالبان باید رسمیت یابد/ روایت کمک به آمریکا برای حمله به طالبان

ایران به‌دنبال صیانت از جان، مال و ناموس افغان‌هاست/ واکنش رسمی کشورمان به درخواست طالبان برای خرید سوخت

به باور بسیاری از کارشناسان، برگزاری چنین نشست‌هایی می‌تواند به نزدیک شدن مواضع کشورهای دخیل در پرونده افغانستان منجر شود و از میزان سوءتفاهم‌ها نسبت به عملکرد، ویژگی‌ها و ماهیت اقدامات گروه‌های فعال در افغانستان که طالبان در رأس سرپرستی آن‌ها قرار دارد، بکاهد. در این میان ایران و روسیه می‌توانند به‌عنوان دو بازیگر مهم منطقه‌ای نقش مهمی ایفا کنند.

سیدمحمد مرندی، کارشناس امور بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه جهان خبرگزاری آنا دراین‌باره گفت: برگزاری اجلاس همسایگان افغانستان به‌علاوه روسیه باعث می‌شود ایران و روسیه از نزدیک با یکدیگر در تعامل باشند و وقتی که رایزنی‌ها به‌طور مستمر انجام شود، همگرایی بیشتری به‌وجود می‌آید.

وی افزود: منافع ایران و روسیه در موضوع افغانستان چندان با هم متفاوت نیست. تهران و مسکو از افراط‌گرایی نگران هستند، به‌ویژه اینکه کشورهای غربی، ناتو و متحدانشان در منطقه روی گروه‌های افراطی سرمایه‌گذاری کرده‌اند که این به زیان ما و روسیه است. با وجود این، خط مشی مسکو با خط مشی کشورمان مقداری متفاوت است که فکر نمی‌کنم خیلی با هم فاصله داشته باشیم، بلکه الان مواضعمان به یکدیگر نزدیک‌تر نیز شده‌ است.

این کارشناس امور بین‌الملل تصریح کرد: روسیه می‌خواهد طالبان در معادلات قدرت افغانستان نقش ایفا کند زیرا بخشی از جامعه افغانستان است، ولی ما می‌خواهیم سایر گروه‌ها و طوایف افغان نیز در کنار طالبان نقش ایفا کنند. ایران معتقد است مردمان تاجیک، هزاره، ازبک و پشتون‌هایی که با طالبان نیستند، باید در عرصه سیاسی حضور داشته باشند تا ثبات افغانستان تضمین شود. جمهوری اسلامی ایران با برگزاری نشست تهران تلاش کرد ابتکار عمل بیشتری در فرآیند شکل‌گیری حکومت آتی افغانستان ایفا کند. این نکته به‌ویژه با توجه به نفوذ پاکستان بر طالبان و ارتباط اسلام‌آباد و واشنگتن و همچنین رهاسازی غیرمسئولانه این کشور به‌وسیله آمریکا که به‌مثابه چالشی برای چین، روسیه و ایران می‌ماند، اهمیت دارد.

بیشتر بخوانید:

صلح تنها از دولت فراگیر و احترام به خواست مردم افغانستان حاصل می‌شود

بیانیه مشترک وزیران خارجه کشورهای همسایه افغانستان+روسیه

مرندی تصریح کرد: نشست تهران نشان داد ایران اراده‌ای جدی برای پیگیری منافع ملی و امنیت منطقه‌ای پس از خروج آمریکا از افغانستان دارد و در صورت لزوم از هماهنگی‌های چندجانبه‌ برای افزایش فشار بر طالبان در زمینه حفظ مؤلفه‌های مرتبط با امنیت ملی ایران و دیگر همسایگان، به‌ویژه در حوزه تروریسم چشم‌پوشی نخواهد کرد.

ادامه تحریم افغانستان و بحران اقتصادی

به گزارش آنا، پس از اینکه طالبان کنترل افغانستان را به‌دست گرفتند، آمریکا دارایی‌های بانک مرکزی این کشور را مسدود کرد و در نتیجه، بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول و اتحادیه اروپا حمایت‌های مالی و توسعه‌ای خود را از افغانستان قطع کردند. بدون به رسمیت شناخته شدن از سوی کشورهای جهان، کابینه‌ طالبان قادر به دسترسی به دارایی‌های مسدود شده، کمک‌های بین‌المللی، ارزهای خارجی و معاملات بین‌المللی نخواهد بود. این کاهش دارایی احتمالاً باعث بحران نقدینگی و بی‌ثباتی اقتصادی می‌شود که از سال ۲۰۰۲ به کمک‌های خارجی وابسته بوده است.

کمک‌های ایران ابزاری است که طالبان را تشویق کنیم به مسیر درست بروند و از افراط‌گرایی بیشتر فاصله بگیرند

چندی پیش توکل احمدیار، رئیس اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری طالبان اعلام کرد کابل آمادگی خرید نفت از ایران را دارد و این موضوع را ویدئوکنفرانسی به اطلاع ابراهیم حسینی، وابسته تجاری ایران رسانده است. سعید خطیب زاده، سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان روز گذشته در گفت‌وگو با آنا درباره پیشنهاد اخیر طالبان به ایران گفت: نگاه ما به مردم افغانستان است و آن‌ها در فصل سرما در شرایط سختی به‌سر می‌برند. ما تمام تلاش خود را انجام می‌دهیم که وضعیت سخت را برای آن‌ها تسهیل کنیم.

در این رابطه سیدمحمد مرندی عنوان کرد: آمریکا پول افغانستان را توقیف کرده است و سیاست تحمیلی گرسنگی دادن به ملت افغانستان را دنبال می‌کند. این باعث می‌شود مهاجران یا پناه‌جویان بیشتری به ایران و کشورهای دیگر بروند، در مجموع آمریکایی‌ها خیرخواه افغانستان نیستند.

وی افزود: ایران با وجود تحریم‌ها سعی می‌کند به مردم افغانستان کمک کند، زیرا بحث حقوق بشر و نیز امنیت ملی کشورمان مطرح است و از این منظر برقراری ثبات و دوری این کشور از بحران اقتصادی ضروری است. کمک‌های ایران ابزاری است که طالبان را تشویق کنیم به مسیر درست بروند و از افراط‌گرایی بیشتر فاصله بگیرند و تعاملات عمیق‌تری را با دیگر گروه‌های افغان داشته باشند.

انتهای پیام/۴۰۳۳/