سینمای ایران؛ سرگردان میان ماهواره و تلویزیون

از سوی دیگر، تلویزیون رسما اعلام کرده است که به شرطی تیزر فیلم‌ها را پخش‌ می‌کند که تبلیغات ماهواره‌ای نداشته باشند، این در حالی است که به دلیل محدودیت‌های که گاها تلویزیون برای پخش تیزرهای برخی فیلم‌ها بوجود می‌آورد، برخی دست‌اندرکاران آن فیلم‌ها ترجیح بدهند،تیزرهایشان از ماهواره پخش شود تا از تلویزیون و صراحتا برخی تهیه‌کنندگان اعلام کردند که پخش تیزرهای فیلم‌ها از ماهواره‌ها، باعث فروش بیشتر فیلم‌ها شده است.

همچنین برخی دیگر اذعان دارند که برخی شبکه‌های ماهواره‌ای تیزرها را رایگان و بدون اطلاع آنها پخش می‌کنند.

از سوی دیگر سازمان سینمایی هم اردیبهشت ماه امسال در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که پخش تیزرهای سینمایی در شبکه‌های ماهواره‌ای غیر مجاز منع قانونی دارد و دفاتری که مغایر ضوابط و مقررات اعلام شده عمل کنند، باید در برابر اقدام خود پاسخگو باشند.

خبری از احضاریه نیست، دعوت شدیم

در ادامه خبرنگار سینمایی با سیدجمال ساداتیان تماس گرفت؛ او با تأکید بر اینکه برای جلسه در دادسرای مطبوعات و رسانه به صورت تلفنی دعوت شده است، گفت: هیچ صورت جلسه و موضوعی برای این دعوت مطرح نشده و آنچه درباره تبلیغات ماهواره‌ای گفته می‌شود بیشتر گمانه‌زنی مطبوعاتی است.

تهیه‌کننده فیلم «جامه‌دران» در گفت‌وگو با خبرنگار سینمایی ایسنا، بیان کرد: برای روز شنبه (26 دی ماه) برای حضور در دادسرای مطبوعات رسانه دعوت شده‌ام که این دعوت به صورت تلفنی و با احترام انجام شده است و خبری از احضاریه نیست. اما اینکه این جلسه به چه دلیل قرار است برگزار شود، را هنوز نمی‌دانم.

او در پاسخ به اینکه به نظر می‌رسد با توجه به گمانه‌زنی‌های مطرح شده به دلیل پخش تبلیغات فیلمش در شبکه‌های ماهواره‌ای به این جلسه دعوت شده است،خاطرنشان کرد: واقعیت این است که بعضی فیلم‌های ایرانی در جشنواره‌ها نمایش داده می‌شوند و بعضی دیگر هم برای ایرانیان خارج از کشور اکران می‌شوند. سوال اینجاست که در این شرایط چه ابزار تبلیغاتی را باید برای این تماشاگران استفاده کرد و تبلیغات از چه مرجعی باید صورت گیرد؟

تلویزیون تصویر دو بازیگر ما را حذف کرد

ساداتیان با بیان اینکه هفته گذشته برخی عوامل فیلم «جامه‌دران» پس از نمایش فیلم برای تماشاگران خارجی از طریق اینترنت و اسکایپ با تماشاگران ارتباط برقرار کردند، تصریح کرد: باید برای تبلیغ این فیلم‌ها در کشورهای خارجی سازوکاری ایجاد شود و نمی‌دانم چرا زیرساخت‌ها به گونه‌ای است که خروجی لازم و رضایت‌بخش به دست نمی‌آید.

وی یادآور شد: درباره فیلم «جامه‌دران» مسئله این است که تلویزیون ایران تیزر این فیلم را پخش کرد اما در روز سوم اعلام کرد که باید تصویر و اسم دو بازیگر (پگاه آهنگرانی و باران کوثری) از تیزر حذف شود، در حالی که این دو بازیگر هویت فیلم من هستند و نمی‌دانم اگر حذف شوند، مخاطب باید چه چیزی را ببیند چون از طریق تصویر همین دو بازیگر است که تماشاگر می‌تواند متوجه شود با چطور فیلمی روبرو می‌شود.

او ادامه داد: با این حال با وجود اینکه معلوم نیست وقتی اسم دو شخصیت اصلی یک فیلم حذف شود چطور تبلیغاتی قرار است صورت گیرد، تصویر آن‌ها را حذف کردیم اما باز هم آنونس فیلم از تلویزیون پخش نشد. پس در این شرایط ببینید که یک تهیه‌کننده وقتی بودجه‌ای را برای ساخت فیلمی صرف کرده است با چه ابزاری باید آن را تبلیغ کند.

این تهیه‌کننده سینما با بیان اینکه فیلم‌هایی که با بودجه دولتی ساخته می‌شوند وضعیت متفاوتی دارند، گفت: تهیه‌کنندگان بخش خصوصی باید بتوانند به نحوی فیلم خود را تبلیغ کنند تا هزینه‌های صرف شده را برگردانند و وقتی امکان تبلیغات از آن‌ها گرفته می‌شود، اعتراض می‌شود که چرا به سمت شبکه‌های ماهواره‌ای هجوم می‌برند.

چندگانگی موجود در تصمیم‌گیری

ساداتیان با تأکید بر اینکه تبلیغات فیلم او در شبکه‌های ماهواره‌ای به دلیل اکران «جامه‌دران» در خارج از کشور بوده است، اظهار کرد: چندگانگی‌های موجود در تصمیم‌گیری مشکلاتی را بوجود می‌آورد چرا که معلوم نیست وقتی یک بازیگری از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به رسمیت شناخته می‌شود چطور تلویزیون او را به رسمیت نمی‌شناسد. اصلا چطور می‌شود وقتی یک موضوع توسط حاکمیت رسمی است باید این چنین دوگانگی وجود داشته باشد که از سوی دستگاه دیگری به رسمیت شناخته نشود.

یکی از تهیه‌کنندگان نیز که ترجیح داد نامش اعلام نشود و در نشست فردا حضور خواهد داشت، هم پیش بینی کرد به دلیل اینکه طیف تهیه‌کنندگانی که به نشست فردا دعوت شده‌اند، همگی بر پرده فیلم دارند، احتمال می‌رود این نشست برای تیزرهای ماهواره‌ای باشد.

وقتی سازمان سینمایی واکنش نشان می‌دهد

معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی هم گفت: سازمان سینمایی پیگیر مسئله دعوت تهیه کنندگان به دادگاه فرهنگ و رسانه است.

حبیب ایل بیگی امروز (25 دی ماه) اعلام کرد: دکتر حجت الله ایوبی رییس سازمان سینمایی در پی این خبر پیگیر موضوع شده و در گفت‌وگو با مسوولان قضایی کشور به عنوان نهاد صیانت کننده از عرصه فرهنگ و هنر از کم و کیف این موضوع مطلع شد.

وی یادآور شد: رئیس سازمان سینمایی برای حل مسئله پیش آمده پیگیر امور است و در این راستا تعامل بسیار موثری با مسئولان محترم قضایی کشور انجام شده است.

معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی اضافه کرد:با توجه به تعامل بسیار خوب بین سازمان سینمایی و قوه محترم قضاییه این مسئله از سوی رییس سازمان پیگیری شد. هیچ تردیدی در عزم راسخ قوه قضاییه بر حفظ کرامت و صیانت از هنرمندان کشور به عنوان سرمایه‌های بی بدیل اجتماعی وجود ندارد. دعوت یاد شده تنها جهت بررسی، آگاهی بخشی و صیانت از اهالی سینماست و بر خلاف آنچه در رسانه‌ها آمده جنبه سلبی و إحضاریه ندارد.

ایل بیگی ادامه داد: در هفته‌های گذشته در دفتر اینجانب با حضور مدیر کل تبلیغات وزارت ارشاد و دبیر شورای عالی تهیه کنندگان، رییس کانون پخش کنندگان فیلم ، محمد رضا فرجی مدیرکل سینمای حرفه‌ای و مشاور حقوقی سازمان جلسه ای را در این باره داشتیم و نامه های رسیده درباره پخش آگهی از شبکه‌های ماهواره‌ای را بررسی کردیم و نقطه نظرات در این جلسه مورد ارزیابی قرار گرفت.

معاون ارزشیابی سازمان سینمایی تصریح کرد: تهیه کنندگان و پخش کنندگان از این ماجرا اعلام برائت کرده و خواستار برخورد با این شبکه‌های ماهواره‌ای که اقدام به پخش تبلیغات آثارشان می کنند.

ایل بیگی تاکید کرد: پخش آگهی از شبکه‌های ماهواره‌ای و نیت هایی که بعضا بدخواهان کشور برای هدف قرار دادن سینما دارند مشخص است.

وی با اشاره به برگزاری جلسه مشترک بین مسئولان محترم قضایی و تهیه کنندگان و پخش کنندگان دعوت شده و حضور خود در این جلسه گفت: اینجانب نیز با توجه به تاکید سازمان سینمایی برای رفع این مسئله در جلسه یاد شده حضور خواهم داشت.

تلویزیون به جای جریمه، گفت‌وگو کند

اما مصوبه‌ی اخیر تلویزیون هم مبنی بر عدم پخش تیزرهای فیلم‌هایی که از ماهواره پخش می‌شوند، سید غلامرضا موسوی درپی مصوبه اخیر تلویزیون در مورد پخش تیزر تلویزیونی فیلم‌های سینمایی که بر مبنای آن آگهی تلویزیونی فیلم‌هایی که در شبکه‌های ماهواره تبلیغ داشته باشند، قطع می‌شود، گفت: تلویزیون به جای جریمه کردن همکاران ما، از طریق گفتگو با شورایعالی تهیه کنندگان می‌تواند به دستاوردهای بهتری دست پیدا کند.

رییس شورایعالی تهیه‌کنندگان در گفتگو با خبرنگار سینمایی ایسنا ادامه داد: تلویزیون از زمان مدیریت آقای ضرغامی برای حمایت از سینمای ملی با توجه به قیمت آگهی‌های تلویزیونی و با در نظر گرفتن اینکه برای سینما صرفه اقتصادی نداشت تا آگهی تجاری بگیرد، آگهی‌های رایگانی را در اختیار بعضی فیلم‌ها می‌گذاشت که بیشتر فیلم‌ها از این آگهی‌ها استفاده می‌کردند اما تعداد آگهی‌ها بسته به نوع فیلم متغیر بود. البته فیلم‌های معدودی هم بودند که به دلایلی آگهی به آنها داده نمی‌شد.

وی اضافه کرد: بنابراین نوعی طبقه‌بندی آگهی در تلویزیون وجود داشت. بعضی فیلم‌ها از آگهی بیشتری برخوردار می‌شدند، بعضی کمتر آگهی می‌گرفتند و بعضی هم اصلا آگهی نداشتند.

این تهیه‌کننده سینما افزود: با وجود محبتی که مدیران رسانه ملی نسبت به سینما دارند اما با توجه به شرایط اکران فیلم‌ها و تعدد کانال‌های تلویزیونی باید تعداد این آگهی‌ها خیلی بیشتر از این باشد تا بتواند اثرگذار شود.

بعضی شبکه‌های ماهواره‌ای تیزرهای فیلم‌ها را رایگان پخش می‌کنند

موسوی با ارائه توضیحاتی درباره نوع آگهی‌هایی که برای فیلم‌های سینمای ایران از شبکه‌های ماهواره‌ای پخش می‌شود، تصریح کرد: بعضی از شبکه‌های فارسی زبان به دلایلی که عموما قصدشان جذب تماشاگر برای شبکه‌هایشان است، آنونس و تیزر فیلم‌های سینمایی را به طور رایگان پخش می‌کنند و خودشان هم اعلام کرده‌اند که پخش این تیزرها رایگان است چرا که به هر حال پخش تیزر فیلم‌های سینمایی در جذب مخاطب برای این شبکه های ماهواره‌ای موثر است.

تهیه‌کننده فیلم «من مادر هستم» خاطر نشان کرد: در این زمینه هر چه واکنش ما در داخل کشور نسبت به این اقدام شدید‌تر باشد، آن‌ها برای جذب تماشاگر فعالیت بیشتری خواهند کرد.

موسوی ادامه داد: آگهی‌های ماهواره دو شکل دارد، در شکل اول آن‌ها تیزرها را از روی سایت‌ها یا خبرگزاری‌های رسمی برمی‌دارند چرا که در حال حاضر بیشتر فیلم‌ها آنونس یا تیزری دارند که بر سایت‌ها و خبرگزاری‌های رسمی قرار می‌گیرد و هر کس در هر جای دنیا امکان دسترسی به آن را دارد. این شیوه بیشتر مورد استفاده یکسری شبکه‌هایی است که بیشتر از مالزی پخش می‌شوند و البته برد بالایی هم دارند و جالب اینجاست که اصلا تهیه‌کنندگان آن فیلم ها درخواست یا سفارشی برای پخش تیزر فیلمشان از این شبکه ها ندارند.

تهیه کننده فیلم‌های «چهارشنبه خون به پا می شود و «بغض» افزود: از سوی دیگر برخی شبکه‌هایی که فیلم‌های ایرانی را برای خارج از کشور خریداری می‌کنند و معمولا مخاطبانشان ایرانیان مقیم خارج از کشور هستند، از آنجا که حق پخش فیلم‌ها را می‌خرند برای تأمین این هزینه به طور خودجوش آگهی می‌دهند و از آنجا که در خارج از کشور فعالیت می‌کنند، قوانین داخلی شامل حالشان نمی‌شوند.

موسوی توضیح داد: این خریداران به خاطر پر کردن سالن سینما و جذب تماشاگر آگهی می‌دهند و معمولا در نقاطی مانند آلمان، استرالیا، کانادا و ... که ایرانیان زیادی اقامت دارند فعال هستند. در واقع مخاطب اصلی آن‌ها تماشاگر ایرانی است و سعی می‌کنند از طریق تلویزیون‌های فارسی‌زبان این مخاطب را به سالن سینما بکشانند.

تهیه‌کننده فیلم «من مادر هستم» با اشاره به اینکه تهیه‌کنندگان ایرانی به دلایل متعددی خودشان به کانال‌های ماهواره آگهی نمی‌دهند، خاطرنشان کرد: مدیران تلویزیون به جای اینکه همکاران ما را جریمه کنند، خوب است طی نشست‌هایی با شورایعالی تهیه‌کنندگان راهکارهایی جست و جو کنند که به جذب و فروش فیلم ایرانی کمک کند بخصوص که نمایش دهنده نهایی این فیلم‌ها رسانه ملی است و هر چه بیشتر برای این فیلم‌ها تبلیغ کند، در نهایت به نفع خودش است.

تاثیر غیرقابل انکار تبلیغات فیلم‌ها در ماهواره‌ها بر فروش

چندی پیش هم لشکری قوچانی تهیه‌کننده سینما با اشاره به تأثیر غیرقابل انکار تبلیغات فیلم‌های سینمایی ایران در ماهواره به ایسنا گفته بود: بعد از پخش تبلیغات فیلم‌ها در ماهواره، فروش فیلم‌ها به طرز شگفت‌انگیزی بالا رفت به طوری که حتی فیلم «حکایت عاشقی» که یک اثر دفاع مقدس است نیز به فروش قابل قبولی رسید.

او در عین حال در بخش دیگری از مصاحبه‌اش با اظهار تاسف مطرح کرده بود: همه ما از فروش هر فیلمی در سینما خوشحال می‌شویم اما اتفاق بد این است که یک سری فیلم‌ها در تلویزیون دولتی ایران تبلیغات بسیاری دارند مانند فیلم‌های «محمدرسول‌الله (ص)» یا «شاهزاده روم» و یکسری دیگر هم به صورت رایگان در ماهواره تبلیغ می‌شوند. در نتیجه فروش هر دو گروه بالا می‌رود. اما فیلم‌های دیگری هم هستند که نه در ماهواره تبلیغ می‌شوند و نه امکان پرداخت هزینه تیزر تلویزیونی ایران را دارند و همین فیلم‌ها هستند که خیلی زود زمین می‌خورند و باید برایشان فکری کرد.

تهیه‌کننده فیلم «عصر یخبندان» خاطرنشان کرده بود: تبلیغات در شبکه‌های ماهواره‌ای خلاف قانون است اما متأسفانه صداوسیما هم با هنرمندان همراه نمی‌شود به همین دلیل بعضی فیلم‌ها از دو ناحیه مورد ظلم قرار می‌گیرند.