لزوم استفاده از ظرفیت‌های فناورانه و نوآورانه فضای مجازی در نهضت ترجمه

به گزارش خبرنگارگروه دانشگاه خبرگزاری آنا، بیستمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی جشنواره ملی ترجمان فتح با محوریت « الزامات و بسترهای توسعه نشر جهانی ادبیات مقاومت » با حضور حجت الاسلام رضا حاج حسینی مدیر دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی و مهدی مولایی مدیر توسعه کسب و کارهای دیجیتال در مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به صورت مجازی برگزار شد.

اهمیت شناخت الزام‌های ترجمه در فضای مجازی

در بخش نخست این نشست مهدی مولایی مدیر توسعه کسب و کارهای دیجیتال در مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اهمیت توجه به الزام های فضای فناورانه کنونی و توجه به عصر دیجیتال، به مهم‌ترین چالش‌های افزود: مهم‌ترین چالشی که در فضای مجازی با آن مواجه هستیم این است که عموما ترجمه را مسیری یک سویه در نظر گرفته‌ایم و تصور می کنیم فرد مخاطب باید گوش به فرمان ما باشد و هرچه می‌گوییم بپذیرد. این نوع نگاه در ترجمه، حس برتری طلبی ما را به مخاطب القا و از ارتباط گیری مخاطب با محتوا جلوگیری می‌کند. باید در نحوه کنش خود دقت به خرج دهیم و با شناخت دقیق از سلائیق و ذائقه مخاطب، مفاهیم والا را به گونه ای انتقال دهیم که چنین حسی منتقل نشود.

وی راه‌کار توسعه ترجمه شبکه‌ای و چندسویه را توسعه تعامل و همکاری‌های فعالان حوزه ترجمه از مؤلفان تا توزیع‌کنندگان و شبکه‌های بین‌المللی نشر دیجیتال دانست و افزود: همچنین توجه به ظرفیت های همکاری ها و شناخت جامعه هدف یکی از الزامات برای توفیق در نهضت ترجمه آن هم در فضای مجازی است؛ اما شناخت‌ها، تعامل‌ها و ارتباط‌های ما با طرف مقابل، عمدتا اندک و کاریکاتوری است؛

مولایی یکی از اشتباهات در حوزه ترجمه فضای مجازی را یکسان پنداشتن الزامات و ویژگی‌های ترجمه در این حوزه با الزام‌های فضای مکتوب دانست و گفت: ترجمه آن‌هم در فضای مجازی دارای فرآیندهای کاملاً متفاوتی نسبت به ترجمه در فضای واقعی است؛ اما متأسفانه، نهایت کاری که صورت می گیرد این است که محتوایی را ترجمه می کنیم و از طریق درگاه‌ها در خارج از کشور سعی می‌کنیم توزیع کرده و به همین مقدار بسنده می‌کنیم؛ در حالی‌که می رسانیم در حالی که چنین رویه‌ای در فضای مجازی نتیجه‌بخش نخواهد بود و در نهایت آمارهایی نادرست و غیر واقعی از میزان فروش به دست می دهد که تصویری از میزان اثربخشی و تاثیرگذاری از محتوا به ما ارائه نخواهد داد.

ضرورت استفاده از ظرفیت‌های فناورانه و نوآورانه فضای مجازی در نهضت ترجمه

مدیر توسعه کسب و کارهای دیجیتال در مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، یکی دیگر از ضعف‌ها و چالش‌های فراروی ترجمه برای فضای مجازی را عدم شناخت از کارکردهای گسترده این فضا دانست و افزود: عمده کارایی و عملکردی که غالباً برای فضای مجازی در نظر گرفته‌ایم، کارکرد اطلاع‌رسانی بوده و علیرغم ظرفیت‌های گسترده این حوزه، نگرش ما به این حوزه از ابزاری برای اطلاع‌رسانی فراتر نرفته است؛ این در حالی است که باید این فضا را فراتر از یک ابزار برای اطلاع رسانی بدانیم زیرا قابلیت‌ها و فناوری‌هایی که در این حوزه ایجاد شده، این فضا را به یک دستیار و ابزار هوشمند برای تولید و نشر تبدیل کرده است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ابزارهایی مانند موتورهای ترجمه، و بسترهای توزیع و تبلیغ محتوای ترجمه شده را بخش کوچکی از قابلیت‌های گسترده فضای مجازی دانست و گفت: استفاده از این قابلیت‌ها، می توانند کمک بزرگی به تسریع فرآثیند ترجمه داشته باشد. فضای مجازی را می توان به مثابه فرصتی تلقی کرد که کار ما در امر ترجمه را سرعت خواهند بخشید.

استفاده از ظرفیت‌های برون‌مرزی

به اعتقاد مدیر توسعه کسب و کارهای دیجیتال در مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نگرش صحیح به اهمیت و جایگاه فضای مجازی، دغدغه ها را کاهش داده و به اثربخشی آثار ترجمه شده در حوزه مقاومت کمک شایانی خواهد کرد. در سراسر جهان افراد بسیاری هستند که علاقه دارند ادبیات مقاومت و دفاع مقدس ما را به زبان خودشان ترجمه کنند یعنی صرفاً مخاطب نباشند و در تولید نقش بیافرینند. بسیار مهم است که فردی این ترجمه را انجام دهد که به فرهنگ و بوم ما آشنا باشد.

مولایی، یکی از الزامات جدی برای توفیق در ترجمه، گذار از امر ترجمه یک‌سویه و حرکت به سوی ترجمه‌ای تعاملی و شبکه ای دانست و افزود: فضای مجازی چنین فرصتی را به خوبی فراهم کرده است. در ترجمه برای فضای مجازی، این‌که ترجمه را به فردی بسپاریم که در زبان خاصی را به خوبی مسلط باشد، کافی نیست و تمامی بخش‌های زنجیره تولید محتوا از مؤلف، مترجم تا توزیع کننده و مخاطب، باید ارتباط و تعاملی شبکه‌ای داشته باشند. برای انتقال فرهنگ و هنر ایران به جهان، نیاز داریم که حلقه های علاقمندا ن و دغدغه مندان به فرهنگ و هنر ایران را در ایران و سایر کشورها، به یکدیگر وصل کنیم تا یکدیگر را بشناسند و تعامل کنند.

شناخت سازوکارهای عرضه و توزیع محتوای ترجمه شده در فضای مجازی

توسعه کسب و کارهای دیجیتال در مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به ضرورت نگرش و رویکرد متفاوت در بخش عرضه محتوا در فضای مجازی نسبت به فضای واقعی اشاره کرد و ادامه داد: یکی دیگر از الزامات مورد نیاز، عرضه و توزیع در فضای مجازی است که باید با سازوکارهایی متفاوت از آن‌چه برای عرضه کتاب در مثلاً کتاب فروشی‌ها و انتشارات صورت می‌گیرد، تحقق یابد. استفاده از ظرفیت‌های چندرسانه‌ای، شبکه‌سازی و سایر ظرفیت های فضای مجازی باید برای ترویج، عرضه و توزیع محتوای ترجمه‌شده، استفاده شود. در دنیای مجازی نباید در گیر به قالب و فرم مرسوم در فضای ستی بسنده کنیم و تبلیغات چند رسانه ای به بهبود عرضه کمک خواهد کرد.

مولایی، با تأکید بر این‌که باید روی ذائقه مخاطبان فضای مجازی برای افزایش میزان اثربخشی و استقبال و سازگاری کتاب ترجمه شده دقت صورت بگیرد، اظهار کرد: می‌باید همزمان با عرضه و نشر کتاب باید به سمت ساخت محتوای خلاق از انیمیشن، فیلم سینمایی، فیلم کودک، لوازم التحریر و دیگر محتواهای خلاق حرکت کرد و در این مسیر باید به سوی بازارسازی برویم. از نگاه تک بعدی و قالبی و این که به حوزه مکتوب اتفا کنیم باید به طور جدی فاصله بگیریم.

وی افزود: اگر می خواهیم مخاطب، نویسنده و عرضه کننده ما این کار را محقق کند، به حمایت های قانونی، زیرساختی و مالی نیاز دارد. باید مشوق هایی قرار بگیرد که کارهای مشترک با سایر فعالان از دیگر کشوره مورد حمایت قرار بگیرد. اگر ایک محصول با رویکرد به بازار تولید شود امتیازبندی هایی صورت بگیرد. این رویکرد باید تبدیل به حمایت، قانون و نهادهای حمایتگر برسد.

مدیر توسعه کسب و کارهای دیجیتال در مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فضای مجازی نمی تواند فی نفسه خلق ارتباط کند و باید ظرفیت های لازم برای ایجاد این تعامل و ارتباط ایجاد شوند. باید محصولاتی که قابلیت عرضه در عرصه بین الملل دارند یا کتاب هایی از نگارندگان و ناشران غیرا داخلی درباره ایران، ظرفیت نویسندگان و ناشران دارای دغدغه برای خلق و عرضه اثر در ابعاد بین المللی و نیز ویسندگان و ناشران غیر ایرانی دارای دغدغه نسبت به ایران را به یکدیگر معرفی کرده و در گام بعدی برای بازارسازی و عقد قرارداد و تولیدات غیر مکتوب مناسب برای فضای مجازی به یکدیگر وصل شوند.

انتهای پیام/