الگوی جایگزین جهان پساآمریکا، جمهوری اسلامی است

به گزارش گروه جهان خبرگزاری آنا، علی آدمی در هشتمین نشست از سلسله پیش‌رویدادهای همایش بین‌المللی جهان پساآمریکا که با حضور جمعی از استادان و پژوهشگران حوزه روابط بین‌الملل در دانشگاه علامه طباطبایی (ره) برگزار شد، گفت: افول آمریکا در سه سطح مختلف رخ داد؛ نخست، زوال تمدن لیبرال دموکراسی است که آمریکا تلاش کرد لیبرال دموکراسی را به‌عنوان الگویی قابل پذیرش در جهان و به‌مثابه نظم‌دهنده دنیا معرفی کند، اما این الگو در سال‌های اخیر ناکارآمدی خود را به نمایش گذاشته است.

وی افزود: الگوی لیبرال دموکراسی گرچه در حیات خود و در مقاطعی قابلیت خودترمیمی داشت و با تغییر شکل توانست از پس از بحران‌های متعددی بربیاید و ادامه حیات دهد، اما در سال‌های اخیر، الگوی تمدن لیبرال دموکراسی به اعتراف بسیاری از نظریه‌پردازان و کارشناسانی که از دل همین لیبرال دموکراسی برآمده‌اند، با بحران ساختاری مواجه شد و در عمل به بن‌بست رسیده است.

دانشیار روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی یکی از عمده‌ترین دلایل به بن‌بست رسیدن لیبرالیسم را در تناقض شعارها و ادعاها با مدیریت جهانی آمریکایی دانست و گفت: بسیاری از اعمال آمریکایی‌ها با آن‌چه که لیبرالیسم داعیه آن‌ها را داشت، در تضاد و تعارض بود. آمریکایی ها با ادعا و شعار آزادی‌خواهی و برابری لیبرالیسم را به‌عنوان الگوی مطلق جهان معرفی کردند، این در حالی است که نتوانستند به‌عنوان مدعی نظم‌دهنده جهان، مصداق این شعارها باشند. البته به‌عنوان نظم مطلق و حاکم سال‌های طولانی توانست غلبه خود را بر جهان حفظ کند و به مسیرش ادامه دهد. این رویه به‌ویژه با فروپاشی شوروی پس از جنگ جهانی قوت یافت اما درنهایت ناکارآمدی خود را نشان داد.

آدمی درباره دومین سطح از افول آمریکا گفت: این سطح به افول ساختاری و قدرت نرم این کشور مربوط است. ایالات متحده در عرصه‌هایی همچون فرهنگ، اقتصاد و جامعه‌پذیری بیش از هر زمان دیگری دچار افول و انحطاط شده است. این موضوع به قدرت سخت یا قدرت اقتصادی متکی نیست و در ساختار امروز قدرت، قدرت اجتماعی است که حرف نخست را می‌زند.

جهان به آمریکا بی‌اعتمادتر شده است

این پژوهشگر روابط بین‌الملل افول آمریکا در دو سطح مذکور را زیرساختی و تدریجی دانست و گفت: این افول در دو سطح چندان به رؤسای جمهور ارتباطی ندارد و فرآیندی ساختاری و تدریجی است که جبران آن به‌سختی ممکن خواهد بود. آمریکای امروز به‌دلیل ضعف جدی در زیرساخت‌ها در جهان واقعیت، در مقایسه با سایر رقبا و در قیاس با روند آنان، رو به افول قرار گرفته است و جایگاهش به‌عنوان هژمون نظام بین‌الملل را از دست می‌دهد. البته این به معنای سقوط این کشور نیست و روند شتاب پیشرفت آمریکا، از دست دادن جایگاه توسعه علم، فناوری نسبت به سایر رقبا این افول را نمایان می‌کند.

آدمی درباره سومین سطح از افول آمریکا عنوان کرد: این سطح در حوزه سیاستگذاری دولت‌ها است. این روند در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا به اوج خود رسید؛ البته این موضوع به آن معنا نیست که اگر رئیس‌جمهور دیگری جای ترامپ بر سر کار می‌آمد، روند افول شکل نمی‌گرفت، اما بی‌اعتمادی در جامعه جهانی نسبت به همراهی آمریکا با متحدان، پایبندی به تعهدات و توانمندی در حمایت از نظم جهانی جدی‌تر شد.

این پژوهشگر روابط بین‌الملل با بیان اینکه برجام یکی از تعهداتی بود که آمریکا غیر قابل اعتماد بودنش را در آن نشان داد، عنوان کرد: آمریکا نشان داده است به هیچ‌کدام از تعهدات خود حتی قطعنامه‌های بین‌المللی پایبند نیست و دولت بایدن در تلاش برای رفع چنین چالش‌هایی است، اما راه بسیار سختی برای تغییر روند کلی مبتنی بر افول آمریکا در پیش دارد.

وی با بیان اینکه الگوی جایگزین در جهان پسا آمریکا می‌باید الگوی مبتنی بر عقلانیت و دارای پایگاه اجتماعی در ازای پایگاه قدرت یا پایگاه اقتصادی باشد، ادامه داد: الگوی مطلوب جمهوری اسلامی در مقایسه به قرائت‌های دیگر از اسلام و تشیع به‌خوبی نشان داده که دارای جایگاه اجتماعی است و می‌تواند در رقابت منطقه‌ای، تهدیدی جدی برای آمریکا محسوب شود. خود آمریکا هم اعتراف کرده که عمده چالش را با دموکراسی دارد و با حکومت‌های دیکتاتور، راحت‌تر کنار می‌آید. در مجموع الگوی ایرانی در قدرت منطقه می‌تواند علاوه بر سرعت بخشیدن به افول آمریکا، در جهان پساآمریکایی نیز نقش‌آفرینی جدی داشته باشد.

انتهای پیام/۴۰۳۳/