تحقیقات بین‌رشته‌ای در حوزه پزشکی و غیرپزشکی به دلیل مشکلات فرآیندی شکل نمی‌گیرد

علیرضا خوشدل در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، درباره ادغام دانشگاه‌های علوم پزشکی با دانشگاه‌های غیرپزشکی اظهار کرد: برای اینکه این موضوع دقیق‌تر مورد بحث قرار گیرد باید به قبل از جداسازی دانشگاه‌های علوم پزشکی و غیرپزشکی برگردیم، زمانی که وزارت علوم و وزارت بهداری داشتیم. آن زمان استفاده کردن از فضای درمانی برای آموزش دشواری‌هایی را به همراه داشت که مسئولان را به این سمت پیش برد که اگر بناست از فضاهای درمانی برای آموزش استفاده شود باید مدیریتش نیز به خود آن‌ها واگذار شود.

وی افزود: این امر در آن زمان منافعی داشت که باعث شد دانشگاه‌های علوم پزشکی از غیرپزشکی جدا شوند. در حال حاضر شاید انگیزه کسانی که قضیه ادغام مجدد این دو مجموعه را پیشنهاد می‌کنند، این باشد که استانداردهای دوگانه‌ای شکل گرفته است، یعنی در وزارت علوم و وزارت بهداشت، استانداردهای آموزشی-پژوهشی متفاوتی ایجاد شده و برای یکپارچه‌سازی و هماهنگ کردن این استانداردها پیشنهاد کرده‌اند که این دو مجموعه با هم ادغام شود چراکه معتقدند مگر یک کشور چند سیستم آموزش عالی می‌خواهد؟ این افراد بر این باورند که لازم است که همه دانشگاه‌ها در یک مجموعه اداره شوند و البته بیمارستان‌ها به یک مجموعه درمانی مثل وزارت بهداری سابق سپرده شود که کار درمانی مردم را انجام دهند، در عین حال دانشجو نیز بگیرند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران بیان کرد: در این مسیر دو کار باید انجام داد. اول اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌تواند برای جلوگیری از استانداردهای دوگانه هماهنگی لازم را ایجاد کند چراکه در سیاست‌های کلی تشکیل این شورا، ایجاد این هماهنگی‌ها در نظر گرفته شده است. بنابراین استانداردهای دوگانه را می‌توان با شورای عالی انقلاب فرهنگی حل کرد.

بیشتر بخوانید:

تغییر سرفصل‌های درسی تا چه میزان در کارآفرینی دانشجویان نقش دارد؟

نیمسال اول تحصیلی در دانشگاه‌ها چگونه برگزار می‌شود؟

۲۰ درصد محتوای آموزشی دانشگاه‌ها قابل تغییر است

اداره کردن محیط‌های درمانی را باید با تشکیل هیئت‌های امنا حل کرد

خوشدل با اشاره به اداره کردن فضاهای درمانی وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی گفت: قضیه اداره کردن محیط‌های درمانی را باید با تشکیل هیئت‌های امنا حل کرد. مشکل فعلی وزارت بهداشت این است که با پول‌های آموزشی یا اعتبارات یک سیستم آموزشی نمی‌تواند یک سیستم درمانی را اداره کند، بنابراین مجبور است به سمت خودگردان کردن بیمارستان‌ها یا تأمین اعتبارات بیمارستان‌ها از منابع دیگری مثل منابع بیمه و ... حرکت کند. لازم است که همه این‌ها در وزارت بهداشت تجمیع شود.

وی اضافه کرد: زمانی قرار بود که اداره بیمه‌ها به شکل خاصی به وزارت بهداشت سپرده شود که بتواند منابع بیمه‌ای را صرف اداره کردن بیمارستان‌ها کند، البته هنوز این هدف محقق نشده است. در هر صورت به نظر می‌رسد که دولت می‌تواند وظیفه هماهنگی یا تقسیم اختیارات مجموعه وزارت بهداشت اعم از قسمت‌های آموزشی و درمانی را به‌خوبی انجام دهد از طرفی همانطور که گفته شد شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌تواند رفع استانداردهای دوگانه را برعهده گیرد بنابراین نیازی به این ادغام در شرایطی که مشکلات آموزشی بسیار پیچیده‌ است وجود ندارد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران در پاسخ به اینکه به نظر می‌رسد که با جدایی دانشگاه‌های پزشکی از غیرپزشکی بحث تحقیقات بین‌رشته‌ای یک مقدار مغفول مانده، گفت: این قطعاً یک نقیصه است ولی این کار با ادغام دانشگاه‌های دو وزارتخانه شکل نمی‌گیرد به این خاطر که دانشکده‌ها در هر یک از دانشگاه‌ها مستقل هستند.

خوشدل ادامه داد: مادامی که برای همکاری بین اعضای هیئت علمی و دپارتمان‌های دانشگاه‌ها، مدلی تعریف نشود، حتی اگر این‌ها زیر چتر یک مجموعه وزارتی باشند، تحقیقات مشترک اتفاق نمی‌افتد. تمام برنامه‌های بین‌رشته‌ای عملاً از دل دپارتمان‌ها بیرون می‌آید، یعنی به شکل دستوری شکل نمی‌گیرد.

باید زمینه‌های ایجاد ارتباط بین دپارتمان‌هایمان را فراهم کنیم

وی افزود: بنابراین باید زمینه‌های ایجاد ارتباط بین دپارتمان‌هایمان را فراهم کرد. متأسفانه این همکاری دپارتمانی حتی بین دانشگاه‌های هم‌نام نیز وجود ندارد، مثلاً بین دو دانشکده مهندسی چنین ارتباط دقیقی را نمی‌بینید. حتی گاهی دیده می‌شود که اصرار دارند از آن دانشکده رقیب کسی در برنامه تحقیقانی حضور نداشته باشد. بین دو دانشگاه علوم پزشکی نیز این ارتباطات گروه به گروه را کمتر مشاهده می‌شود، مثلاً گروه انگل‌شناسی یک دانشگاه با گروه انگل‌شناسی دانشگاه دیگری همکاری نمی‌کند چه رسد به اینکه بخواهد با گروه غیرهمنام خودش این کار را انجام دهد. بنابراین به نظرم این مشکلات، معضلات فرآیندی در دانشگاه‌ها هستند.

لزوم بازنگری در نظام ارزشیابی اساتید و مقالات

خوشدل عنوان کرد: البته یک بخش این نقیصه برمی‌گردد به نوع ارزشیابی کارهای علمی. وقتی مبنای رتبه‌بندی دانشگاه‌ها بر اساس تعداد مقالاتی است که به نام آن دانشگاه منتشر شده باشد، به نظر می‌رسد که از بعضی جهات به اشتراک گرفتن بقیه محدود شده است. در مورد ارزشیابی اعضای هیئت علمی نیز چنین رویکردی به چشم می‌خورد، مادامی که ارزش‌گذاری مناسبی برای کارهای مشترک قرار ندهیم، فرد حس می‌کند آن امتیازی که شخصاً می‌تواند دریافت کند را با به اشتراک گرفتن بقیه، در حال تقسیم کردن امتیاز است و سهم کمتری به او می‌رسد. بنابراین طبیعتاً لازم است در آیین‌نامه‌های ارزشیابی بازنگری شود.

وی اضافه کرد: البته در دانشگاه‌هایی مثل دانشگاه آزاد اسلامی که حوزه علوم پزشکی و غیر علوم پزشکی وجود دارد، همکاری‌های بهتری شکل گرفته است چراکه نزدیک بودن دپارتمان‌ها زمینه همکاری را ایجاد می‌کند ولی وقتی دقیق‌تر می‌شوید می‌بینید که همکاری‌ها بین دیسیپلین‌ها شکل گرفته تا اینکه یک نظام اجرایی مشترک آن را شکل داده باشد یعنی اشخاص و مدیران در برنامه‌های مشترک بیشتر تأثیر می‌گذارند تا اینکه بر اساس برنامه‌ای مشخص این همکاری شکل گرفته باشد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران بیان کرد: در دانشگاه آزاد اسلامی محیط آکادمیک، محیطی است که زمینه همکاری‌های بین بخشی را فراهم می‌کند. انتظارات هیئت عالی دانشگاه آزاد اسلامی، انجام کارهای بین‌رشته‌ای، حرکت به سمت تولید و صنعتی شدن، استارت‌آپ‌ها و ایده‌های نوآورانه و خلاق است، اگر این از حوزه‌های دیگر نیز مورد انتظار باشد، این اتفاق به وجود می‌آید.

خوشدل گفت: شاید یک ابهامی که مطرح می‌شود این است که کار درمان در وزارت بهداشت آنقدر سنگین است که اجازه نوآوری و خلاقیت در حوزه آموزش یا رسیدگی به امور آموزش را برای مدیران عالی فراهم نمی‌کند؛ ولی واقعیت این است که این طور نیست. مدیران عالی حوزه آموزش در وزارت بهداشت طی سال‌های گذشته کارهای بسیار خوبی انجام داده‌اند و کیفیت آموزش پزشکی به لحاظ مدل آموزشی، با بسیاری از کشورهای خوب دنیا قابل رقابت است ولی نباید نادیده گرفت که در حوزه اجرا دچار مشکل هستیم. یعنی به لحاظ مدل، مدل بسیار خوب و مترقی در حوزه آموزش پزشکی طراحی شده ولی در اجرا که به داخل دانشگاه‌ها می‌آید، واقعاً دچار ضعف هستیم.

انتهای پیام/۴۰۴۰/پ