فروش جهیزیه زن توسط شوهر چه حکمی دارد

به گزارش گروه بازار خبرگزاری آنا، با این وجود، وقتی جهیزیه به خانه شوهر ارسال شود احکام حقوقی پیدا می‌کند و باید دید که از نظر قانون جهیزیه چیست و چه کسی مالک آن است و می‌تواند در آن تصرف مالکانه کند و حتی آن را بفروشد؟ و آیا شوهر می‌تواند جهیزیه زنش را بدون اجازه او بفروشد؟

موضوع جهیزیه یکی از عادی مطرح در دادگاه خانواده است و بهتر است مشکلات حقوقی درباره جهیزیه مانند فروش آن توسط شوهر، از طریق مشاوره با وکیل متخصص خانواده برطرف شود. با خواندن این مطلب، با معنای حقوقی جهیزیه و حکم فروش جهیزیه توسط شوهر آشنا می‌شوید.

آیا شوهر می‌تواند جهیزیه همسرش را بفروشد؟

جهیزیه و هر مالی را کسی می‌تواند بفروشد که مالک آن باشد. در غیر این صورت، حسب مورد گاهی بیع فضولی و فروش بدون اجازه از طرف مالک است. در ابن حالت ممکن است فروشنده قصد خیر داشته و مصلحت صاحب مال را در نظر گرفته باشد اما مالک مختار است آن بیع و معامله را پس از اطلاع اجازه دهد یا فسخ کند. گاهی نیز فروش مال دیگران بر اساس غصب و سرقت و مانند آن است که حکمش معلوم است و مال به صاحب اصلی‌اش برمی‌گردد. بنابراین درباره فروش جهیزیه اول باید مالک قانونی آن را پیدا کرد.

نکته دیگر اینکه رسیدگی به موضوع جهیزیه در صلاحیت دادگاه خانواده است و برای تنظیم شکوائیه فروش غیر قانونی جهیزیه، مانند شکایت از شوهر به دلیل فروش بدون اجازه جهیزیه یا تنظیم لایحه دفاعیه در برابر این شکایت، حتماً از وکیل یا کارشناس امور خانواده مشورت بگیرید.

مالک قانونی جهیزیه کیست؟

جهیزیه یکی از اختلافات میان زوجین است که گاهی به بعد از طلاق و استرداد جهیزیه مربوط می‌شود و گاهی به قبل از جدایی. موضوع فروش جهیزیه در هر دو صورت مطرح است. ممکن است وقتی که زن خانه را ترک کرده یا از شوهرش طلاق گرفته است ولی هنوز جهیزیه در خانه شوهر قرار دارد، مرد برای فردش جهیزیه به هر نیتی اقدام کند. همچنین در زمان زندگی مشترک نیز فروش جهیزیه توسط شوهر می‌تواند رخ دهد. در همه این فرض‌ها، ملاک رأی دادگاه، مالکیت جهیزیه است که اگر برای زن ثابت باشد، هنگامی هم که وی طلاق گرفته و خانه را ترک کرده باشد، جهیزیه در دست شوهر به صورت امانت خواهد بود و به اصطلاح ید او نسبت به جهیزیه ید امانی است و اگر جهیزیه را بفروشد و زن شکایت کند به جرم سرقت یا خیانت در امانت محکوم خواهد شد.

خیالتان را راحت کنم که مالک جهیزیه، زن است و طبق ماده ۱۱۱۸ قانون مدنی، «زن مستقلاً می‌تواند در دارایی خود هر تصرفی را که می‌خواهد بکند». بنابراین او می‌تواند در جهیزیه خود هر نوع تصرف مالکانه‌ای داشته باشد؛ مثلاً طبق نظر خودش به هر که و به هر قیمتی که خواست بفروشد، به کسی امانت یا هدیه دهد یا هر تصرف دیگری. البته مرد نسبت به جهیزیه همسرش حق استفاده از آنها را دارد.

منشأ مالکیت زن نسبت به جهیزیه خودش به این برمی‌گردد که یا خودش آنها را خریده است یا از سوی خانواده‌اش به او هدیه شده است. و این حق مالکیت زن، مانع صحت معامله جهیزیه توسط شوهرش می‌شود و بر اساس همین رابطه مالکانه است که قانون اجازه استرداد و بازگرداندن جهیزیه را به وی حتی قبل از طلاق می‌دهد!

البته همان‌طور که مالکیت زن بر جهیزیه معتبر است، مالکیت مرد بر اموال خودش در زندگی مشترک نیز محترم و معتبر است. برای مثال، اگر زن به حکم دادگاه و بدون اجازه شوهرش بخواهد جهیزیه خود را پس بگیرد، نمی‌تواند اموال دیگری را که مالکش نیست و در تملک شوهرش است بردارد و اگر چنین اتفاقی بیفتد مرد می‌تواند از زن به جرم سرقت یا خیانت در امانت شکایت کند.

جهیزیه شامل چه اموالی است؟

مالک جهیزیه زن است اما تعریف حقوقی جهیزیه نیز مهم است. از نظر قانون، جهیزیه شامل کالاهایی است که از طرف زن یا خانواده او برای استفاده در زندگی مشترک به زن هدیه می‌شود و او آنها را به خانه همسرش می‌آورد. بنابراین اموالی که زن یا خانواده او به شوهرش هدیه می‌دهند جزو جهیزیه نیست و مرد می‌تواند آنها را بفروشد یا هر تصرف مالکانه ای که می‌خواهد انجام دهد. همچنین در صورت استرداد جهیزیه نیز زن و خانواده او نمی‌توانند این هدایا را پس بگیرند.

البته بحث ما صرفاً از نظر حقوقی است، در حالی که باید اخلاق و حسن معاشرت در زندکی مشترک جاری باشد و مسائل با گفتگو و آرامش و به دور از رفتارهای تلافی‌جویانه حل‌وفصل شود.

نکته دیگر اینکه اختلافات سر جهیزیه مانند فروش جهیزیه توسط شوهر را نباید به دیگر تکالیف قانونی در زندگی ربط داد. مثلاً عدم تمکین زن باید بر اساس عذر موجه و دلایل قانونی باشد و صرف فروش جهیزیه به دست شوهر دلیل قانونی برای عدم تمکین یا ترک خانه نیست. همچنین با استرداد جهیزیه توسط زن، مرد نمی‌توانند از پرداخت نفقه خودداری کند و آن را ساقط بداند.

در دعوای فروش جهیزیه به وسیله همسر در صورتی که ارزش مادی جهیزیه تا ۲۰ میلیون تومان باشد، شورای حل اختلاف خانواده مرجع رسیدگی به آن است و برای مبالغ بالاتر باید به دادگاه خانواده مراجعه کرد.

نکته پایانی اینکه در بعضی خانواده‌های ایرانی رسم است که جهیزیه زن را یادداشت می‌کنند و از شوهرش امضا می‌گیرند. به این فهرست جهیزیه، بعضی‌ها سیاهه جهیزیه می‌گویند. هدف از این کار این است که در صورت بروز مشکل مانند طلاق و جدایی زوجین، میزان جهیزیه مشخص باشد تا بشود راحت‌تر آن را پس گرفت. این سیاهه در بحث ما هم کاربرد دارد؛ یعنی ادعای فروش جهیزیه توسط شوهر را می‌توان با سیاهه جهیزیه مقایسه کرد که آیا اموالی را که شوهر فروخته است جزو جهیزیه و این سیاهه هست یا نیست. بدیهی است در این صورت مرد محکوم نمی‌شود و اگر زن نسبت به مالی خارج از آن سیاهه ادعای جهیزیه یا مالکیت دارد باید بتواند با مدرک و سند آن را ثابت کند.

انتهای پیام/