آزمایش FBS یا قند خون ناشتا چیست؟

به گزارش گروه بازار خبرگزاری آنا، آزمایش fbs یا آزمایش گلوکز خون ناشتا که با نام‌های لاتینFasting Plasma glucose و Fasting blood glucose شناخته می‌شود، برای تشخیص و مدیریت دیابت شیرین و دیگر اختلالات متابولیسم کربوهیدرات از جمله دیابت بارداری، هیپوگلیسمی نوزادان، هیپوگلیسمی ایدیوپاتیک و کارسینوم سلول‌های بتای پانکراس کاربرد دارد. به طور کلی، قند خون در آزمایش‌های خون به شکل FBS و کوتاه‌شده عبارت قند خون ناشتا یا گاهی به صورت FBG و کوتاه‌شده عبارت سطح گلوکز خون ناشتا نشان داده می‌شود و به همین دلیل است که گفته می‌شود به صورت ناشتا و با شکم خالی آزمایش خون انجام شود.

گلوکز یا قند خون (Fasting Blood Sugar = FBS) منبع اصلی تامین انرژی در تمام موجودات زنده است. برای اندازه‌گیری قند خون، فرد حتما باید ناشتا باشد، به همین دلیل واژه Fasting استفاده می‌شود، یعنی بعد از مدت کوتاهی گرسنگی قند خون اندازه گیری شده است.

آزمایش FBS چگونه انجام می‌شود؟

برای انجام این آزمایش به یک میلی‌لیتر خون یا به عبارت تخصصی‌تر سرم یا پلاسمای EDTA یا هپارینه نیاز است. رعایت 8 تا 16 ساعت ناشتایی پیش از انجام آزمایش fbs ضرورت دارد. ناشتا بودن عامل مهمی در اندازه‌گیری قند خون است، زیرا اگر بعد از 10 تا 12 ساعت ناشتایی، قند خون فرد بیشتر از 105میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، می‌تواند زنگ خطری برای دقت بیشتر در برنامه غذایی و سبک زندگی باشد. قند خون بالا می‌تواند نشان دهد که فرد مستعد دیابت در 10 سال آینده زندگی است. توجه داشته باشید که بیمار نباید بیش از 16 ساعت ناشتا باشد، زیرا گرسنکی شدید بیمار باعث افزایش کاذب گلوکز می شود.

آزمایش fbs کمی زمان بر است و ممکن است بین 3 تا 6 ساعت طول بکشد. توصیه می‌کنیم از سه روز قبل از آزمایش از رژیم غذایی پر کربوهیدرات استفاده کنید.

ابتدا از شما نمونه خون و ادرار گرفته می‌شود، آنگاه شربتی که حاوی 50 تا 100 گرم گلوکز است به شما داده می شود. سعی کنید آن را ظرف مدت 5 دقیقه بنوشید (در صورت تمایل می‌توانید آن را در آب بیشتری حل کنید و بنوشید یا حتی اندکی آب‌لیمو داخل آن بریزید)؛ پس از نوشیدن شربت گلوکز به فاصله نیم ساعت، یک ساعت، دو ساعت و سه ساعت بعد از شما نمونه خون و ادرار گرفته می‌شود. البته بسته به درخواست پزشک ممکن است فقط نیاز باشد به اندازه یک ساعت بعد از خوردن شربت گلوکز صبر کنید و خون بدهید.

برای اینکه در این مدت دفعات ادرار مورد نیاز را داشته باشید، سعی کنید در طول مدت آزمایش چندین بار آب بنوشید. اگر دچار ضعف، بی‌قراری، عصبانیت، تعریق و یا سردرد شدید، مسئول آزمایشگاه یا پزشک را مطلع کنید.

روال معمول انجام آزمایش fbs به این شکل است؛ اما ممکن است آزمایشگاه به شما اجازه انجام برخی کارها را بدهد یا ندهد. مثلا اینکه بتوانید در شربت گلوکز آب‌لیمو بریزید یا اینکه بتوانید در بین ساعات انجام آزمایش آب بخورید، معمولا توسط متصدی آزمایشگاه توضیح داده می‌شود.

fbs در آزمایش خون نشانه چیست؟

اگر می پرسید که Fbs در آزمایش خون چیست؟ باید بگوییم که این فاکتور آزمایشی مقدار قند موجود در خون را نشان می‌دهد. این آزمایش ساده‌ترین روش برای ارزیابی دیابت است و مقادیر قند خون را در هنگام صبح بررسی می‌کند. شاید بپرسید ارزیابی مقدار و میزان قند خون چه اهمیت دارد؟ باید بگوییم که غیرطبیعی و نرمال نبودن میزان قند خون باعث مشکلات و بیماری‌های زیادی می‌شود. بررسی میزان قند خون یکی از اهداف مهم آزمایش‌های خون کلی و چکاپ‌های عمومی است.

دقت در اندازه گیری میزان قند خون به دلایل زیادی از اهمیت بالایی برخوردار است. قند خون بالا به دیابت ختم می‌شود. دیابت انواع مختلفی دارد که برای کنترل هر نوع آن باید از راه‌کار جداگانه‌ و داروهای خاصی و رژیم غذایی مخصوصی پیروی کرد.

بیماری دیابت زمانی ایجاد می‌شود که پانکراس انسان نمی‌تواند مقدار هورمون لازم برای مصرف گلوکز را بسازد یا اینکه این هورمون نمی‌تواند در بدن آن‌طور که باید عمل کند. اسم این هورمون انسولین است. اگر عملکرد انسولین و چرخه سوزاندن و مصرف انسولین در بدن نامناسب باشد، قند خون می‌تواند از کنترل خارج شود و همین حالت باعث بروز و ایجاد علائم و بیماری قند خون یا دیابت می‌شود. به همین دلیل داشتن عملکردی که باعث کنترل دائم قند خون شود، می‌تواند از ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت جلوگیری کند.

دلیل بالا بودن میزان قند خون ناشتا چیست؟

ممکن است قند خون ناشتا به دلایل زیر بالاتر از مقادیر معمول باشد:

· در شرایط احتمالی ابتلا به پیش دیابت که می‌تواند به دیابت منتهی شود.

· در زمان ابتلا به دیابت

· احتمالا دیابت قبلا تشخیص داده شده و داروی انسولین یا هر نوع داروی دیگر برای مدیریت شرایط دیابتیک مصرف نشده است و رژیم غذایی مرتبط با شرایط دیابتی رعایت نشده است.

· در صورت وجود بیماری‌های کبدی و کلیوی

· التهاب پانکراس

· بدن فرد به طور بسیار شدید تحت تاثیر استرس، بیماری، عفونت یا آسیب قرار گرفته است.

· مصرف برخی از داروها از جمله استروئیدهایی همچون پردنیزولون می‌تواند باعث بالا رفتن سطح قند خون شود.

علت قند خون پایین‌تر از رنج نرمال چیست؟

· فرد مبتلا به دیابت است و دوز داروی دیابت و یا هر نوع داروی دیگر کنترل کننده این شرایط بالاتر از حد مورد نیاز تجویز شده است.

· دیابت در حال کنترل دارویی قرار داشته و علاوه بر آن هیچ‌گونه مواد غذایی قندی مصرف نشده است.

· غدد تیروئید، آدرنال، هیپوفیز عملکرد مناسبی ندارند.

· احتمال بیماری‌های کبدی

· احتمال جذب نامناسب غذا

· عدم ورود مقادیر کافی از مواد مورد نیاز به بدن

انجام آزمایش FBS برای چه کسانی لازم است؟

· افراد با اضافه وزن بالا و بدون تحرک

· افرادی که سابقه خانوادگی دیابت دارند.

· زنانی با سابقه ابتلا به دیابت بارداری و یا با تولد نوزادانی بیشتر از 4 کیلوگرم

· زنان با سندرم تخمدان پلی کیستیک

· افراد مبتلا به فشارخون بالا یا مصرف داروهای کاهنده فشارخون

· افراد با سطح کلسترول پایین؛کمتر از 35 mg/dl یا 0.90 mmol/lit)

· افراد با سطح تری گلیسیرید بالا؛ بیشتر از 250 mg/dl یا 2/82 mmol/lit)

· افراد با سابقه بیماری‌های قلبی عروقی

· افراد با HbA1C برابر یا بالای 5.7%

بررسی نتایج حاصل از آزمایش fbs

حداقل قند خون ناشتا باید بین 65 تا 70 میلی‌گرم در دسی‌لیتر و حداکثر آن بین 100 تا 110 میلی‌گرم در دسی لیتر باشد. البته گاهی افزایش قند خون گذرا و بر اثر استفاده از مواد قندی در روز گذشته است و چندان نگران‌کننده نیست و توصیه می‌شود که آزمایش یک بار دیگر تکرار شود.

اگر قند خون افراد بالغ کمتر از 60 و یا بیشتر از 400 باشد، بسیار نگران‌کننده است و ممکن است در کنار آن عدد ستاره یا علامتی زده شود. اگر قند خون نوزاد کمتر از 30 و بیشتر از 300 باشد، نیز نگران‌کننده و خطرناک است.

به یاد داشته باشید که عوامل مهمی همچون افزایش سن، چاقی، کاهش متابولیسم بدن، کاهش سوخت و ساز بدن، استعداد دیابت، ابتلا به دیابت و اختلالات در سطح انسولین خون می‌تواند سبب بالا رفتن قند خون شوند.

انجام انواع آزمایشات شما در منزل توسط هوم‌کا!

اگر نیاز به انجام آزمایش خون دارید و نمی‌توانید به آزمایشگاه مراجعه کنید، توصیه می‌کنیم از خدمات آزمایش خون در منزل مجموعه هوم‌کا استفاده کنید. خدمات هوم‌کا در بستر شفافیت، همراه با کیفیت و درک بیمار ارائه می‌شود. می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به وبسایت هوم‌کا به آدرس www.homeca.ir سر بزنید یا با شماره 02191025595 تماس بگیرید.

انتهای پیام/ ر