بررسی و نقد آرای مستشرقان معاصر در زمینه مهدویت

به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری آنا از شهرضا، کرسی ترویجی «بررسی و نقد آرای مستشرقان معاصر در زمینه مهدویت» با حضور جمعی از اندیشمندان و پژوهشگران حوزه مهدویت در سامانه مجازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا برگزار شد.

در این جلسه ابتدا حجت‌الاسلام زهیر دهقانی آرانی عضو هیئت علمی مرکز تخصصی مهدویت به مدت ۳۰ دقیقه ایده علمی خود را مطرح کرد، سپس ناقدان طرح، سیدرضی موسوی‌گیلانی دانشیار دانشگاه ادیان و مذاهب قم و حجت‌الاسلام محمد شهبازیان استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی هر کدام به مدت ۲۰ دقیقه دیدگاه خود را بیان کردند و در پایان دهقانی به مدت ۲۰ دقیقه به جمع‌بندی دیدگاه خود پرداخت.

عبدالرضا باقی سرپرست واحد شهرضا به‌عنوان دبیر علمی این نشست در مقدمه اظهار کرد: یکی از آرمان‌های مشترک در همه ادیان الهی، موعودگرایی است و مستشرقان با رویکردهایی از قبیل سیاسی، تبشیری و علمی به بحث مهدویت پرداخته‌اند. مستشرقان را می‌توان در دو دسته تقسیم کرد: دسته نخست شامل کسانی می‌شوند که دارای رویکرد سلبی و منفی هستند و دسته دوم آنهایی که مهدویت را از نقاط قوت تفکر شیعی و اسلامی می‌دانند.

زهیر دهقانی هم در بخش ارائه دیدگاه خود پس از بیان تطورات رویکرد مستشرقان معاصر درباره مهدویت در چهار دوره زمانی بر این باور بود که حوادث جاری در رویکرد مستشرقان مؤثر بوده و موضوعات شاخصی که دغدغه وی است را خاستگاه مهدویت، روایان مهدویت، مهدویت شیعی، رجعت، نواب اربعه، علمای شیعه و مهدویت و سیاست برشمرد.

سیدرضی موسوی‌گیلانی به‌عنوان ناقد طرح معتقد بود که مستشرقان دو طیف هستند: طیف نخست، متخصصان جهان اسلام که اغلب دانشگاهی‌ بوده و کارهای درخشان علمی انجام داده‌اند و طیف دوم بیشتر رویکرد ژورنالیستی دارند و غالباً سیاسی یا نظامی‌ هستند. این دو دسته نباید در کنار هم دیده شود. مستشرقان به‌ویژه طیف نخست نکات مثبت دارند و نکات منفی در طیف دوم بیشتر دیده می‌شود و باید روش‌شناسی مستشرقان را بشناسیم و از آن بهره بگیریم.

محمد شهبازیان دیگر ناقد شرکت‌کننده در کرسی ترویجی بر این باور بود که در کنار نکات مثبت مستشرقان چند نکته را باید مدنظر داشت: نخست، این خطر احساس می‌شود که جوانان در کارهای علمی خودشان به‌طور کامل به مستشرقان استناد کنند که این آسیبی جدی است؛ دوم، بررسی آموزه‌های مهدویت توسط مستشرقان به روش تاریخ‌نگرانه متقن نیست؛ سوم مباحثی مانند اصالت مهدویت، غیبت نگاری، نشانه‌های ظهور، تعداد ائمه در دیدگاه آنان باید پردازش بیشتری صورت پذیرد و از منظر روشمندی در حدیث و کتاب‌شناسی بررسی شوند.

انتهای پیام/۴۱۲۱/۴۰۶۲/