قد بلند قیمت برنج و جیب کوچک مصرف‌کننده/ باز هم پای دلالان در میان است؟

سید علی حسینی/ به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد خبرگزاری آنا، طی هفته‌های اخیر رشد قیمت برنج روند پرشتابی به خود گرفته است و در حال رکوردشکنی است.

افزایش قیمت برنج در بازار در شرایطی در حال وقوع است که در حال حاضر در فصل برداشت برنج در کشور به سر می‌بریم و هرساله با شروع فصل برداشت با توجه به افزایش عرضه این محصول قیمت در بازار با کاهش مواجه می‌شد.

اما ظاهراً امسال با حکایت متفاوتی روبه‌رو هستیم و در اوج فصل برداشت قیمت برنج با افزایش روبه‌رو شده است امری که می‌توان گفت در این مقطع زمانی بی‌سابقه است.

هم‌اکنون قیمت هر کیلوگرم برنج ایرانی در بازار بنکداری بین ۳۱ تا ۴۳ هزار تومان رسیده اما در بازار خرده‌فروشی باقیمت‌های بالاتری عرضه می‌شود و با روندی که در حال طی کردن است مشخص نیست پس از فصل برداشت قیمت‌ها تا کجا افزایش یابد.

افزایش هزینه‌ها برنج را گران کرد

قاسمعلی حسنی دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی در گفت‌وگو با آنا، یکی از دلایل رشد قیمت برنج را افزایش هزینه‌های کارگری عنوان کرده است و گفت: هزینه کارگری بیش از ۲۰۰ درصد افزایش‌یافته، به‌طوری‌که مزد روزانه کارگر از ۲۰۰ هزار تومان به ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان رسیده است.

به گفته وی؛ هزینه‌های دیگر از قبیل کود، سم و .... نیز به‌شدت افزایش‌یافته و با توجه به افزایش شدید هزینه‌های جانبی تولید برنج، قیمت برنج ایرانی نیز به‌شدت افزایش‌یافته است.

حسنی درباره انتقادات نسبت به ممنوعیت واردات برنج افزود: در حال حاضر کمبودی در بازار وجود ندارد و برنج ایرانی و خارجی در بازار به‌وفور وجود دارد، بنابراین رفع ممنوعیت واردات برنج به نظر من کمکی به تعدیل قیمت نمی‌کرد.

دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی بیان کرد: در صورت اجراشدن یا اجرا نشدن بخشنامه ممنوعیت واردات برنج در فصل برداشت، حداقل قیمت تمام‌شده واردات هر کیلوگرم برنج هندی در گمرک ۲۰ هزار و ۵۰۰ تومان است و قطعاً قیمت عرضه این کالا در بازار بیشتر نیز می‌شود.

وی با بیان اینکه در مورد برنج خارجی هیچ کمبودی در کشور وجود ندارد و این کالا فراوان در بازار موجود است،اظهار کرد: قیمت عرضه هر کیلوگرم برنج هندی در بنکداری‌ها بین ۲۰ تا ۲۳ هزار و ۵۰۰ تومان و قیمت عرضه هر کیلوگرم برنج پاکستانی نیز هزارتا دو هزار تومان بیشتر از قیمت برنج هندی است.

گرانی ارتباطی به کشاورز ندارد

علی‌اکبریان عضو حیات مدیره انجمن برنج ایران درباره دلیل افزایش قیمت برنج گفت: امسال کشاورزان به کشت ارقام پر محصول روی آوردند و به‌تناسب آن از میزان کشت برنج‌های کیفی کاسته شد، ٧٠ درصد کشت برنج، اختصاص به ارقام پر محصول داشته و حدود ٣٠ درصد آن مربوط به ارقام کیفی و محلی بوده است.

عضو هیات مدیره انجمن برنج کشور همچنین با اشاره به افزایش سرسام‌آور هزینه‌های تولید گفت: هزینه‌های تولید برای کشاورزان بسیار بالا رفته است، دولت باید به کشاورزان در تأمین نهاده ازجمله سم و کود کمک کند اما متأسفانه امسال این اتفاق نیفتاد و کشاورزان مجبور شدند این نهاده‌ها را از بازار آزاد باقیمت‌های بسیار بالا تأمین کنند.

وی با اشاره به اینکه حدود ۷ ماه قبل کشاورزان سر شالی‌ها دادوبیداد می‌کردند که با کمبود نهاده مواجه هستیم، اضافه کرد: آن زمان کسی به گفته‌های کشاورزان و نیازهای آنان توجه نکرد. اکبریان با اشاره به اینکه کشاورزان اگر به کارگری روی آوردند، درآمد بیشتری خواهند داشت، افزود: علاوه بر قیمت نهاده‌های تولید، دستمزد کارگران و اجاره زمین نیز افزایش چشمگیری داشته است.

اکبریان تصریح کرد: برنج‌های کیفی از کشاورزان به قیمت کیلویی ٣١ تا حداکثر ٣٣ هزار تومان خریداری می‌شود اینکه در بازار تهران به قیمت کیلویی ۴۶ هزار تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسد، ربطی به کشاورز ندارد.

درحالی‌که فعالان بازار و تولیدکنندگان همگی از وفور برنج در کشور خبر می‌دهند و تأکید می‌کنند کمبودی در تأمین این کالا وجود ندارد اما همگی برافزایش قیمت این محصول تأکید دارند.

هرچند نباید افزایش مؤلفه‌های تولید و عدم‌حمایت دولت در زمان کاشت از کشاورزان را در رشد قیمت برنج بی‌تأثیر دانست اما به نظر می‌رسد دلالان در بازار برنج نیز در حال جولان دادن هستند و با سوءاستفاده در حال کسب منافع خود هستند.

بررسی‌های میدانی خبرنگار آنا حاکی است که قیمت هر کیلوگرم برنج در توسط کشاورزان در شالی‌کوبی‌ها باقیمت ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان در حال عرضه است اما پس از خرید از کشاورز تا رسیدن به دست مصرف‌کننده با اختلاف ۱۵ تا ۲۰ هزارتومانی همراه است و این امر سفره معیشت مردم را تحت تأثیر قرار داده است.

در حالی که جای خالی دستگاه‌های نظارتی متولی تنظیم بازار به خوبی قابل‌مشاهده است که نظارت بیشتر این دستگاه‌ها می‌تواند تا حد زیادی مانع کوچک‌تر شدن سفره معیشت افراد جامعه شوند.

گفتنی است؛ نیاز سالانه کشور به برنج حدود سه میلیون تن است که بیش از ۲.۲ میلیون تن آن در داخل و بقیه از محل واردات تامین می‌شود.

میانگین مصرف سرانه برنج در کشور سالانه ۳۶ تا ۳۶.۵ کیلوگرم است.