سویه لامبدا؛ خیلی دور، خیلی نزدیک!/ هر آنچه که باید درباره جانشین کرونای دلتا بدانیم

به گزارش گروه جهان خبرگزاری آنا، سویه لامبدا ویروس کووید-۱۹ به‌عنوان آخرین موردی که هشدار سازمان جهانی بهداشت را در پی داشته، نخستین بار در ماه دسامبر سال ۲۰۲۰ در کشور پرو در آمریکای جنوبی شناسایی شد. نام علمی این‌ سویه جدید سی.۳۷ (C.۳۷) است. قبل از شیوع سویه لامبدا ویروس کرونا، دو سویه دیگر تحت عناوین آلفا و دلتا در بسیاری از نقاط جهان شایع شدند. سویه‌های آلفا و دلتا مسری‌تر از سویه اولیه بودند و بالقوه منجر به بستری شدن بیشتر بیماران شدند.

سویه‌های بی.۷.۱.۱ معروف به نوع انگلیسی «آلفا»، بی ۳۵۱.۱ معروف به نوع آفریقای جنوبی «بتا»، پی.۱ معروف به نوع برزیلی «گاما» و بی.۶۱۷.۱ معروف به نوع هندی «دلتا» گونه‌های جهش‌یافته کووید-۱۹ هستند که از سوی سازمان جهانی بهداشت در فهرست سویه‌های «نگران‌کننده» طبقه‌بندی شده‌اند.

شناسایی لامبدا در ۴ قاره

بر اساس گزارش محققان، تب بالا، سرفه غیرعادی و از دست دادن حس بویایی و چشایی به‌عنوان علائم سویه لامبدا ویروس کرونا در نظر گرفته شده‌اند. به علاوه سه جهش نسبتا عمده دیگر ویروس کرونا با نام‌های اتا (در چندین کشور)، آیوتا (در ایالات‌متحده آمریکا) و کاپا (در هند) نیز در فهرست جهش‌های قابل‌توجه دسته‌بندی‌شده‌اند. موضوع نگران‌کننده در حال حاضر خطرناک‌تر بودن یا نبودن لامبدا نسبت به سویه‌های قبلی نیست بلکه نگرانی این است که سویه غالب کرونا در کشور پرو لامبدا است. کشور پرو با جمعیتی حدود ۳۲ میلیون نفر تابه‌حال حدود ۲۰۰ هزار جان‌باخته کرونایی را به ثبت رسانده است که ازنظر میزان سرانه مرگ و میر حدود سه برابر ایالات‌متحده آمریکا است.

سویه لامبدا ازنظر جهش در پروتئین اسپایک که با سلول‌های انسانی در تماس است و به آن‌ها متصل شده و آن‌ها را آلوده می‌کند بسیار فعال است

به نظر می‌رسد سرعت سرایت سویه لامبدا بیش از گونه‌های قبلی باشد. لامبدا تابه‌حال کشورهایی همچون شیلی، آرژانتین، برزیل، کلمبیا، اکوادور و مکزیک در قاره آمریکا را درنوردیده و حضور آن در هلند، اسپانیا، فرانسه و پرتغال هم گزارش‌شده است. اما بر اساس داده‌های سازمان بهداشت عمومی انگلستان در ۲۴ ژوئن، نوع لامبدا در ۲۶ کشور شامل شیلی، آرژانتین، پرو، اکوادور، برزیل و کلمبیا و همچنین ایالات‌متحده، کانادا، آلمان، اسپانیا، اراضی اشغالی فلسطین، فرانسه، بریتانیا و زیمبابوه و چند کشور دیگر شناسایی شده است. در اواسط ماه ژوئن سال جاری، سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد: "لامبدا حامل تعدادی جهش با مفاهیم فنوتیپی مشکوک مانند افزایش قابلیت انتقال بالقوه یا افزایش مقاومت احتمالی در برابر خنثی‌سازی آنتی‌بادی‌ها است."

سازمان بهداشت جهانی با اشاره به جهش‌های خاص در پروتئین سنبله (که برخی از آن‌ها توسط متخصصان غیرمعمول توصیف‌شده‌اند) اعلام کرد: "در حال حاضر شواهد محدودی در مورد میزان کامل تأثیر این تغییرات ژنومی وجود دارد و برای درک بهتر کنترل شیوع آن مطالعات بیشتری موردنیاز است. "

موضوعی که تا به حال بخوبی مشخص شده‌ این است که لامبدا ازنظر جهش در پروتئین اسپایک بسیار فعال است. این پروتئین همان بخشی از ویروس است که با سلول‌های انسانی در تماس است و به آن‌ها متصل شده و آن‌ها را آلوده می‌کند. بنابراین، تحقیقات در سازمان جهانی بهداشت در خصوص یافتن اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه عملکرد سویه لامبدا ادامه دارد. به‌عنوان‌مثال ژائیر مندز ریکو، ویروس‌شناس سازمان جهانی بهداشت و یکی از صاحب‌نظران در خصوص نحوه جهش در ویروس کووید-۱۹ گفته است که تابه‌حال نشانه‌ای مبنی بر اینکه لامبدا از سویه‌های دیگر کرونا تهاجمی‌تر باشد یافته نشده است اما این احتمال وجود دارد که لامبدا مسری‌تر باشد.

کارشناسان بخش بهداشت و درمان معتقدند که علاوه بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی، عمده‌ترین عامل مؤثر در مقابله با شیوع سویه لامبدا تسریع در واکسیناسیون سراسری در همه نقاط جهان است. به گزارش نیویورک‌تایمز واکسن‌های آمریکایی مدرنا و فایزر- بیونتک و واکسن کروناواک ساخت چین اگرچه تأثیر کمتری نسبت به سویه اولیه در جلوگیری از ابتلا به لامبدا دارند اما همچنان مؤثر قلمداد می‌شوند. هم اکنون تمام نگاه‌های نگران در خصوص توانایی سویه لامبدا به آمریکای لاتین و جنوبی خیره شده است.

بیشتر بخوانید:

کرونا هزاران ساکن پایتخت پرو را زاغه‌نشین کرد

ثبت نخستین موارد ابتلا به کرونا در آمریکای لاتین

با توجه به تلفات حدود یک و نیم میلیون نفری براثر ابتلا به کرونا در آمریکای لاتین این منطقه که در صف اول تهاجم سویه لامبدا قرارگرفته، ممکن است این منطقه به‌ مرکز جدید ابتلا به کرونا در جهان بدل شود و نیز جهش‌های بیشتری در ساختار اسپایک ویروس در این منطقه به وقوع بپیوندد.

سازمان بهداشت جهانی در ۱۵ ژوئن سال جاری شیوع لامبدا در ۲۹ کشور جهان را تأیید کرد اما بیشترین شیوع را در آمریکای لاتین و جنوبی مخصوصاً در پرو دانست. از طرفی، گزارش سازمان بهداشت و درمان انگلیس مبنی بر ثبت سویه لامبدا در این کشور باعث شده است که متخصصان بیماری‌های عفونی از سرعت و گستره شیوع لامبدا نگران شوند.

در پرو که محل شناسایی اولین سویه لامبدا است مقامات این کشور با ابراز نگرانی از سرعت شیوع این سویه در کشورشان گزارش داده‌اند که ۸۱ درصد موارد ابتلا به کووید -۱۹ در آوریل ۲۰۲۱ با لامبدا مرتبط بوده است. در آرژانتین هم از هفته سوم فوریه ۲۰۲۱ شیوع لامبدا افزایش یافت و بین دوم آوریل تا نوزدهم ماه مه ۲۰۲۱، لامبدا ۳۷ درصد موارد ابتلا به کرونا را تشکیل می‌داد. در همین حال، در شیلی، شیوع لامبدا با گذشت زمان افزایش یافته است و ۳۲ درصد موارد گزارش‌شده در ۶۰ روز گذشته را شامل می‌شود.

سازمان بهداشت جهانی در این زمینه گفته است که میزان شیوع لامبدا با نرخی مشابه شیوع گاما در حال گردش است اما لامبدا توانسته سویه آلفا را از گردونه رقابت در شیوع خارج کند. این سازمان و سایر نهادهای بهداشت عمومی در تلاش هستند تا بفهمند آیا این سویه از ویروس می‌تواند بیش از سایر گونه‌ها در مقابل واکسن مقاومت کند یا از توان انتقال بیشتری برخوردار باشد یا خیر. توجه به این نکته ضروری است که سویه لامبدا ویروس کرونا هنوز یک مرحله پایین‌تر از یک تهدید جدی است و به‌عنوان یک سویه نگران‌کننده مانند جهش‌هایی که در آلفا یا دلتا شاهد بودیم تعیین شده است.

هفته گذشته در یک کنفرانس خبری "ماریا ون کرکف" مدیر فنی سازمان بهداشت جهانی در زمینه بیماری کووید -۱۹، گفت: "لامبدا در صورت اینکه آزمایش‌ها نشان از افزایش راه‌های انتقال باشند نگران‌کننده خواهد بود." درهرصورت بازهم به مطالعات بیشتری در مورد تأثیر واکسن‌ها به‌ویژه در مورد واکسن‌هایی که در غرب به‌طور گسترده در دسترس هستند، مانند واکسن‌های فایزر-بیونتک، مدرنا و آکسفورد-آسترازنکا باید صورت گیرد.

فصل پاییز زمینه را برای شیوع بیشتر بیماری‌های تنفسی فراهم می‌کند

اما در بخش‌هایی از آمریکای جنوبی سؤالاتی در مورد اثربخشی واکسن‌های چینی، که بیشتر در منطقه استفاده می‌شوند، مطرح شده، زیرا موارد مرتبط با گسترش نوع لامبدا و افزایش میزان عفونت در کنار برنامه‌های واکسیناسیون گزارش‌ شده است. کشورهای برزیل، شیلی و پرو همگی به واکسن‌های چینی سینوواک و سینوفارم متکی هستند.

در پرو که محل شناسایی اولین سویه لامبدا است مقامات این کشور با ابراز نگرانی از سرعت شیوع این سویه در کشورشان گزارش داده‌اند که ۸۱ درصد موارد ابتلا به کووید -۱۹ در آوریل ۲۰۲۱ با لامبدا مرتبط بوده است

یک مطالعه که توسط دانشگاه شیلی در سانتیاگو انجام شد و کارکنان مراقبت‌های بهداشتی را که دو دز واکسن سینوواک و کروناواک دریافت کرده بودند بررسی کرد، نشان داد جهش‌های موجود در پروتئین سنبله نوع لامبدا عفونت را افزایش می‌دهد و خنثی‌سازی کردن ویروس توسط آنتی‌بادی‌ها هم ضعیف است. البته این مطالعه، که در اول ماه ژوئیه منتشر شد، هنوز توسط ویروس شناسان موردبررسی قرار نگرفته و مورد تأیید سازمان بهداشت جهانی نیست.

بیشتر بخوانید:

هند گسترش کرونا را مهار کرد

رتبه دوازدهم؛‌ جایگاه جهانی ایران در بهبود بیماران کرونایی + جدول

این در حالی است که تابه‌حال هیچ واکسنی که تأثیر صد درصدی در غلبه بر عفونت کووید-۱۹ داشته باشد به دست نیامده است. واکسن سینوواک تأثیر حدود ۵۰ درصدی و واکسن سینوفارم تأثیر ۸۶ درصدی در پیشگیری از ابتلا به کرونا دارند.

لازم به ذکر است که تجربه‌های پیشین در موج‌های گذشته نشان می‌دهد از شیوع سویه‌های تازه در ایران گریزی نیست؛ به این مفهوم که این امر در خصوص سویه لامبدا هم صدق می‌کند و دیر یا زود باید منتظر ورود لامبدا به ایران باشیم.

به گفته رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی «این واریانت (سویه لامبدا) در کشورهایی مانند ترکیه، قطر و هندوستان شناسایی شده است، بنابراین باید نگران ورود آن به کشور باشیم.»

علاوه بر این، رطوبت و سرما همواره شرایط مناسبی برای شیوع بیشتر بیماری‌های تنفسی فراهم می‌کنند بنابراین فصول پاییز و زمستان به دلیل تشدید سرما و بسته نگه داشتن ورودی و خروجی های هوا در منازل و اماکن عمومی زمان خطرناکی برای ابتلای بیشتر افراد به هر نوع ویروس بویژه کرونا است.

انتهای پیام/۴۱۵۵/