وزارتخانه‌ها ملزم به ثبت اطلاعات خود در سامانه هوشمند مالیاتی شوند

به گزارش خبرنگار حوزه اقتصاد کلان و بودجه خبرگزاری آنا، روز پنجشنبه حجت‌الاسلام سید ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم در مراسم تحلیف و آغاز رسمی دولت جدید ۱۰ فرمان را صادر کرد و موضوعات مختلفی را مورد بررسی قرارداد که یکی از مهم‌ترین موضوعات «مالیات» است. فرمان کاهش پلکانی مالیات بر عملکرد واحدهای تولیدی و ساماندهی مالیات بر ارزش‌افزوده در راستای حمایت از بازاریان، اصناف و تولیدکنندگان و راه‌اندازی سامانه هوشمند مالیاتی چهارمین فرمان سید ابراهیم رئیسی بود. کشمکش تولیدکنندگان با وزارت اقتصاد و سازمان امور مالیاتی در چند سال اخیر بسیار مشهود بود به‌نحوی‌که بسیاری از تولیدکنندگان واحدهای تولیدی خود را تعطیل کردند.

قانون‌های ابلاغی به وزارت امور اقتصادی و دارایی در جهت معافیت مالیاتی و یا کاهش مالیاتی تولیدکنندگان توفیقی را به دست نیاورد و با اینکه تولیدکنندگان بسیار معترض بودند اما وزارت امور اقتصادی و دارایی راهی را جلوی پای آن‌ها قرار نداد.

در خصوص فرمان رئیسی با موضوع مالیات و چالش‌های این حوزه با حجت ایزدخواستی، کارشناس مسائل اقتصادی به گفت‌وگو پرداختیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانیم.

کاهش مالیات به معنای عدم دریافت آن نیست

آنا: به نظر شما آیا می‌توان تولیدکنندگان را از مالیات معاف کرد و مالیات آنها را به صفر رساند؟

ایزدخواستی: در تمامی کشورها از تولیدکنندگان مالیات دریافت می‌کنند و نمی‌توان آن را به صفر رساند. در بحث تولید الان مالیات بر سود شرکت‌ها، با نرخ ۲۵ درصد دریافت می‌شود. مالیات بر ارزش‌افزوده در سال ۱۳۸۷ به اجرا رسید و قرار بر این بود که سالانه افزایش پیدا کند و در سال گذشته به ۹ درصد رسید اما مالیات بر سود شرکت‌ها که کاهش آن در دوره‌ای تنظیم‌شده بود کاهشی رخ نداد و از ۲۵ درصد به ۲۰ درصد نرسید. یعنی مالیات بر ارزش‌افزوده اجرایی شد، و نرخ آن افزایش پیدا کرد ولی طبق اصلی که قرار بود در تولید هم کاهش پیدا کند، رخ نداد.

بیشتر بخوانید:

چه خودروهایی شامل مالیات می‌شوند؟

ارائه اظهارنامه مالیاتی تا پایان مرداد مهلت دارد

بسیاری از کشورها از تولیدکننده مالیات دریافت می‌کنند مگر تولید در کشورهای دیگر خوابیده است؟ به هر صورت تولید در ایران باید رقابتی شود، هزینه‌های تولید کاهش پیدا کند، فنّاوری‌های پیشرفته هم به کار بگیرند، به‌جز این اگر قرار باشد به همین نحو کاری را شروع کنند که فنّاوری‌ پیشرفته و فضای رقابتی نباشد و هزینه‌ها با درآمدها انطباق نداشته باشد، به‌صورت طبیعی آن تولید باید تعطیل شود مانند تولید خودرو که باکیفیت پایین در حال تولید است و مشکلات این حوزه هم به علت ضعف مدیریتی و انحصاری بودن است.

موضوع این است برای اینکه از تولید حمایت شود، نرخ مالیات آن را کاهش می‌دهند ولی کاهش دادن به معنای به صفر رساندن نیست، بلکه اگر از ۲۵ درصد به ۲۰ درصد می‌رسد آن ۵ درصد به بنگاه برسد. فرض کنید ۳۰ یا ۵۰ هزار میلیارد کسب درآمد دولت از از این محل است، اگر مالیات را صفر کند از کجا باید آن را جبران کند؟ همین‌ الان هم کل درآمدهای مالیاتی ۳۰ درصد هزینه‌های دولت را پوشش نمی‌دهند.

آنا: آیا برای جبران مالیاتی نمی‌توان پایه‌های جدید مالیاتی تعریف کرد؟

ایزدخواستی: تعریف پایه‌های جدید مالیاتی باید انجام گیرد. برای مثال اگر بنده سرمایه‌ای دارم و عایدی از آن کسب می‌کنم می‌بایست نسبت به همان عایدی که ممکن است از ارز، طلا و غیره باشد مالیات اخذ شود. تولیدکننده تازه‌وارد پنج سال معافیت مالیاتی دارد. مناطق آزاد و مناطق محروم هم به‌طور کامل معاف هستند. اگر در مناطق آزاد یا مناطق محروم سرمایه‌گذاری کنند، پنج‌تا ۱۰ سال معافیت دارد.

سایر تولیدکنندگان که مثلاً در شهرک‌های صنعتی یا اطراف کلان‌شهرها هستند، دلیلی برای معافیت مالیاتی وجود ندارد، اوقاتی ممکن است سود کلانی هم داشته باشند و صادرات هم انجام دهند. بنابراین آن معافیت‌هایی که مدنظر شما است، وجود دارد ولی مورد مدنظر این است که معافیت و تخفیف بر سود تولیدکنندگان داده شود یا نرخش تعدیل شود.

آنا: مالیات ارزش‌افزوده که دولت گفته باید ساماندهی شود، چگونه می‌تواند آن را ساماندهی کند؟

ایزدخواستی: از طریق پیاده‌سازی همان صندوق پایانی فروش که انواع مختلفی دارد و از طریق به‌کارگیری فناوری‌های الکترونیکی. ارزش افزوده مالیات بر مصرف است، در حلقه آخر تولید از مصرف‌کننده دریافت می‌شود. حالا اینکه چرا اسمش را می‌گذارند «مالیات بر ارزش‌افزوده»، بر ارزش‌افزوده‌ای است که ایجادشده اما به مصرف‌کننده نهایی انتقال پیدا می‌کند.
اساساً ۹ درصد آخرش در هر مرحله تولیدی که پرداخت می‌شود، در حلقه آخر می‌آید و مصرف‌کننده نهایی آن را پرداخت می‌کند. یعنی مالیات بر مصرف نهایی است که مصرف‌کننده‌ها انجام می‌دهند. حالا یک‌ بخشی از آن مصرف هم هزینه دولتی است. یعنی مصرف کلی که یک بخش آن مصارف خانوار است، یک بخش دیگر هزینه دولت است.

آنا: آیا دولت توانایی این ساماندهی را دارد؟

ایزدخواستی: بله. سامانه جامعی است که اولاً به‌طورکلی پیاده‌سازی سامانه جامع فعالیت‌های اقتصادی برای کل نظام مالیاتی است که الان هفت، هشت سال است با یک شرکت فرانسوی قراردادش بسته شده و نرم‌افزارش را هم خریده‌اند ولی اینکه بتوانند آن را پایش و رصد کنند، هنوز به آن سطح نرسیده‌اند.

این‌ زمانی محقق می‌شود که تمامی وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها اطلاعات خود را ثبت و همکاری کنند اما این اتفاق تا الان رخ نداده است. وقتی فعالیت اقتصادی ثبت شود، خیلی چیزها قابل رصد است یعنی می‌توان جلوی قاچاق را گرفت و بر بازار نظارت کرد و در مورد مالیات هم برنامه‌ریزی‌ها مربوطه را انجام داد. اما زمانی مؤثر واقع می‌شود که تمامی دستگاه‌ها اطلاعات خود را ثبت کنند.

انتهای پیام/پ