عربستان و امارات، از ائتلاف بر سر محاصره قطر تا اختلاف بر سر نفت

به گزارش گروه جهان خبرگزاری آنا، منافع ملی دو کشور عربستان و امارات به‌طور فزاینده‌ای واگرایی پیدا کرده که شامل ارتباط آن‌ها با ترکیه و رژیم صهیونیستی می‌شود. این دو کشور همچنین در چند روز گذشته بر سر توافق نفتی اوپک پلاس برای افزایش تولید اختلاف پیدا کردند و به توافق دست نیافتند. امارات با پیشنهاد عربستان و سایر تولیدکنندگان برای افزایش تولید به میزان حدود ۲ میلیون بشکه در روز از آگوست تا دسامبر سال جاری موافقت کرد، اما پیشنهاد تمدید زمان محدودیت عرضه از آوریل سال ۲۰۲۲ تا دسامبر سال ۲۰۲۲ را رد کرد. اختلاف دو طرف باعث شد مذاکرات روز دوشنبه وزیران اوپک پلاس لغو شود.

عبدالباری عطوان در گزارشی که روزنامه فرامنطقه‌ای رأی الیوم منتشر کرد، به موضوع ائتلاف امارات و عربستان علیه کشورهای عربی در گذشته و اختلافات این روزهایشان پرداخت و نوشت: در سه دهه گذشته کشورهای عربی حاشیه جنوبی خلیج(فارس) همواره تمایل داشتند تا هویت ملی خود را متمایز از سایر اعراب (اعراب شمالی) نشان دهند و این تمایز نه‌تنها در ثروت، بلکه در توانایی این کشورها در کنترل امور داخلی، جلوگیری از بروز کودتا یا انقلاب‌های مشابه سایر کشورهای عربی و برقراری ثبات نمود داشته است.

طبق این گزارش، کشورهای عربی از منظر هویت جمعی در تلاش بوده‌اند تا از خود در منطقه خلیج‌فارس محافظت کنند و متحد باشند. نگاهی گذرا به ساختار منطقه‌ای شورای همکاری خلیج‌فارس و روابط میان کشورهای عضو تصویری کاملاً متفاوت ارائه می‌دهد. اختلافات و درگیری میان ۶ عضو شورای همکاری (عربستان، سودان، امارات، بحرین و مصر با قطر) باعث شد اتحاد آن‌ها روند فرسایشی بگیرد و این وضعیت با تشدید اختلافات میان عربستان و امارات به اوج خود رسیده است.

عطوان در گزارش خود آورده است: به‌تازگی شاهد افزایش اختلافات میان ریاض و ابوظبی هستیم که دامنه آن به سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و آخرین جلسه آن در وین کشیده شده؛ جایی که امارات در درخواستی غیرمعمول با توافق روسیه و عربستان برای افزایش تولید نفت به ۴۰۰ هزار بشکه در روز تا پایان سال جاری میلادی مخالفت کرد. این توافق با هدف کاهش قیمت‌ها برای حفظ ثبات اقتصاد جهانی و جلوگیری از تبعات بحران‌های شدیدی همچون شیوع ویروس کرونا و تعطیلی بیشتر کشورها به‌دست آمده بود.

آغاز دور تازه اختلافات ریاض و ابوظبی

این گزارش می‌افزاید: تقابل‌های بی‌سابقه‌ای که دو روز گذشته میان شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان و سهیل المزروعی، همتای اماراتی آغاز شده بیانگر آغاز دور تازه اختلافات ریاض و ابوظبی است. وزیر انرژی عربستان در اقدامی غیرعادی از امارات به‌دلیل مخالفت با توافق ریاض و مسکو در اوپک پلاس انتقاد تندی مطرح کرد و مزروعی در پاسخ، عربستان را به تلاش برای تحمیل نظر خود و ترجیح دادن منافعش بر منافع دیگران متهم کرد و گفت، امارات همواره از مواضع عربستان حمایت می‌کرد و فداکاری‌های زیادی برای آن کرده است، اما اکنون می‌خواهد متناسب فداکاری‌ها و سرمایه‌های هنگفت خود در صنعت نفت سود عادلانه به‌دست بیاورد.

شبکه العربیه عربستان که مقر آن در دبی است بسیاری از تابوها را شکست و مصاحبه‌ای طولانی با خالد مشعل، رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) در خارج از سرزمین‌های اشغالی انجام داد

عبدالباری عطوان با بیان اینکه تنش میان عربستان و امارات دست‌کم در سه سال گذشته رو به افزایش بوده و اختلاف در زمینه نفت بهانه تازه‌ای برای بروز مجدد تنش‌ها شده است، شاخص‌ترین موارد اختلاف میان ریاض و ابوظبی را این‌گونه بیان کرد:

نخست، رقابت اقتصادی دو کشور که با سیاست‌های آشکار محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی و اصرار بر راه‌اندازی بنگاه‌های اقتصادی و گردشگری برای رقابت با امارات به اوج خود رسید. وی در این راستا از سیاست‌هایی همچون رفع محدودیت‌های ویژه گروه‌های محافظه‌کار عربستان برای اقداماتی همچون عیاشی استفاده کرد، به زنان در زمینه‌های مختلف آزادی داد و شهر توریستی نئوم را در سواحل دریای سرخ و شمال پادشاهی عربستان احداث کرد.

بیشتر بخوانید:

عربستان برابر امارات در توافق اوپک پلاس عقب نشست

این در حالی است که بدانیم ۵۰ درصد گردشگران دبی را شهروندان سعودی تشکیل می‌دهند. ابر شهر نئوم در دریای سرخ از نظر جاذبه‌های گردشگری رقابت تنگاتنگی با دبی دارد و موجب کاهش تعداد گردشگران سعودی در امارات می‌شود که با دانستن این موضوع، نگرانی ابوظبی قابل درک است.

دوم، آشتی عربستان با قطر همچون صاعقه‌ای بر سر اماراتی‌ها فرود آمد؛ توافقنامه آشتی دوجانبه العلاء میان ریاض و دوحه اوایل سال جاری میلادی و بدون اطلاع متحدان سعودی یعنی بحرین، امارات و شاید مصر امضا شد، کشورهایی که با پیروی از ریاض، قطر را تحریم کرده بودند. این توافقنامه صرفاً با بهبود روابط میان ریاض و دوحه همراه بود، اما درواقع شاید مواضع دوحه و ابوظبی منحصراً در ظاهر نسبت به یکدیگر تغییر کرده باشد. کسانی که شبکه الجزیره قطر و برخی دیگر از بازوهای رسانه‌ای این کشور را دنبال می‌کنند به‌خوبی می‌فهمند ما چه می‌گوییم.

خشم عربستان از خروج یک‌جانبه از امارات

سوم، عربستان به‌تازگی در تصمیمی ناگهانی اعلام کرد شرکت‌های فعال در این کشور باید مقرهای خود را از امارات به عربستان منتقل کنند و هر شرکتی که این دستور را نقض کند از تمام فعالیت‌های بازرگانی خود منع خواهد شد. این تصمیم ضربه مهلکی به اقتصاد امارات وارد می‌کند و به‌ویژه برای دبی بسیار زیان‌بار خواهد بود؛ زیرا مقر اصلی شرکت‌های مذکور در آنجا قرار دارد و درصد زیادی از آن‌ها سعودی هستند.

چهارم، تصمیم امارات برای خروج یک‌جانبه از جنگ مشترک یمن در سال ۲۰۱۹ که بدون هماهنگی قبلی و به‌دلیل افزایش جان‌باختگان اماراتی و جلوگیری از تهدیدهای حوثی‌ها (انصارالله) برای بمباران دبی و ابوظبی انجام شد، خشم سعودی‌ها را برانگیخت. اقدامات شورای انتقالی جنوب به‌عنوان نماینده امارات در جنوب یمن نیز موجب نارضایتی سعودی‌ها شد.

پنجم، امارات عربستان را متهم می‌کند که طبق یک توافق محرمانه با ابوظبی، این کشور ابوظبی را به سمت تعجیل در امضای توافق عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی سوق داده است. آن‌ها وعده داده بودند ریاض بلافاصله بعد از امارات به این توافقنامه‌ها می‌پیوندد، اما ولیعهد سعودی به‌دلیل ترس از واکنش‌های داخلی و همچنین پس از شکست دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا در انتخابات ریاست جمهوری این کشور که مهم‌ترین حامی بن سلمان بود، از اعلام برقراری روابط علنی با رژیم صهیونیستی خودداری کرد.

تابوشکنی شبکه العربیه

با وجود اینکه محمد بن سلمان سال گذشته در حضور مایک پمپئو، وزیر امور خارجه سابق آمریکا با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر سابق رژیم صهیونیستی برای گفت‌وگو درباره روند توافق عادی‌سازی در نئوم عربستان دیدار کرده بود، اما به‌کلی منکر این ماجرا شده است.

تنش میان عربستان و امارات دست‌کم در سه سال گذشته رو به افزایش بوده و اختلاف در زمینه نفت بهانه تازه‌ای برای بروز مجدد تنش‌ها شده است

عبدالباری عطوان در پایان گزارش خود می‌نویسد: نمی‌توان این‌گونه تصور کرد که امارات راه مخالفت با قطر را در پیش بگیرد، راه خروج از اوپک را به دلایل مذکور یا اعتراض به سلطه عربستان بر این سازمان دنبال کند و کشورهای عضو شورای همکاری و اتحادیه عرب را با خود همراه کند. با توجه به ناکامی دو جلسه (روز گذشته و امروز) در جمع‌بندی مواضع اوپک پلاس و پایبندی ابوظبی به موضع خود در رد توافق بر سر افزایش تولید نفت، بعید نیست در روزهای آینده تصمیمی در این زمینه گرفته شود.

وی عنوان کرد: توافقنامه آشتی العلا ائتلاف چهارجانبه را که در سال ۲۰۱۷ برای محاصره دولت قطر ایجاد شده بود از بین نبرد، بلکه خود اعضای شورای همکاری خلیج‌(فارس) آن را نابود کردند. این موضوع پس از آن رخ داد که ابوظبی، متحد سعودی خود را در جنگ یمن تنها گذاشت. علاوه بر آن شبکه العربیه عربستان که مقر آن در دبی است بسیاری از تابوها را شکست و مصاحبه‌ای طولانی با خالد مشعل، رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) در خارج از سرزمین‌های اشغالی انجام داد.

انتهای پیام/۴۰۳۳/