دولت سیزدهم در حوزه آموزش عالی تحول ایجاد کند

به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری آنا، حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی با پایان انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری به‌عنوان هشتمین رئیس‌جمهور منتخب مردم ایران انتخاب شد و از ۱۳ مرداد دولت مردمی او رسماً کار خود را آغاز خواهد کرد.

در این راستا، انتظار قشر فرهیخته و دانشگاهیان از دولت جدید ایجاد فرهنگی غنی و خودساخته در کشور است و رئیس جمهور منتخب باید بستر لازم را برای هماهنگی و ارتباط بیشتر مراکز تحقیقاتی خارج از دانشگاه با استادان و دانشجویان دانشگاه‌ها مهیا کند تا هم دانشگاه و هم مراکز پژوهشی از این ارتباط تنگاتنگ در راستای پیشبرد اهداف پژوهشی و تحقیقاتی خود استفاده کنند.

رابطه تنگاتنگ بین دانشگاه و صنعت در راستای تحول و نوسازی صنایع کشور به علوم روز به‌منظور استقلال و عزت علمی کشور از مهم‌ترین موضوعاتی است که رئیس جمهور آینده باید به آنها بپردازد.

از سوی دیگر ایجاد بسیج علمی در عرصه‌های مختلف علمی در راستای به‌کارگیری فناوری‌های نوین و توسعه پایدار و عزت ملی کشور از انتظاراتی است که جامعه دانشگاهی از دولت آینده دارند، چنانچه توجه به نخبگان دانشگاهی و برطرف کردن مشکلات آنان در راستای فعالیت‌های پرانگیزه پژوهشی و کمترشدن بوروکراسی‌های دست و پاگیر از دیگر خواسته‌های آنان است.

بیشتر بخوانید:

پژوهش کاربردی و دانش کارآفرین راهبرد حل معضلات اقتصادی کشور

خبرنگار آنا در پرونده ویژه خبری با رؤسای واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی و استادان دانشگاه گفت‌وگو کرده و انتظارات جامعه دانشگاهی از دولت آینده و رفع مشکلات و موانع موجود در آموزش عالی را جویا شده است.

در این شماره گفت‌وگوی آنا با سلطانعلی میر رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان سیستان و بلوچستان و واحد زاهدان را می‌خوانید.

آنا: با توجه به انتخاب رئیس جمهور جدید با رأی مردم، انتظار جامعه دانشگاهی به عنوان قشر فرهیخته از رئیس جمهور منتخب چست؟

میر: مطالباتی که مردم از رئیس‌جمهور منتخب دارند و شامل همه اقشار جامعه، دانشگاهی و غیردانشگاهی می‌شود، مطالباتی فراگیر و عام است که بارها اعلام شده ازجمله اینکه تحول مدیریتی به وجود بیاید و تغییر اساسی در برنامه‌ها و رویکردها و به‌ویژه مبارزه با فساد و اجرای عدالت و حل مشکلات جامعه، به‌ویژه مشکلات اقتصادی که دامنگیر خیلی از اقشار جامعه و استان سیستان و بلوچستان است، ایجاد شود.

دولت جدید باید سیاست عزت، حکمت و مصلحت را در عرصه خارجی دنبال کند و بر اساس اقتداری که در منطقه داریم و موفقیت‌های منطقه‌ای، مقاومت و رشد روزافزون، بتوان قابلیت‌های اقتصادی را فعال کرد. دولتمردان باید در عرصه‌های اقتصادی و سیاسی از ظرفیت‌های دانشگاه- که می‌تواند نقش کلیدی و ارزنده‌ای را در حل مشکلات جامعه داشته باشد- استفاده کنند.

آنا: در برنامه نامزدها اثری از استفاده نخبگان علمی و دانشگاهی مشاهده شد؟ چه نظری دارید؟

میر: متأسفانه در رویکردها و برنامه‌هایی که نامزدها دنبال می‌کردند جای نخبگان علمی و صاحبان فکر و اندیشه و دانشگاهیان را شاید بشود گفت تا حدی خالی بود. حتماً دانشگاه می‌تواند نقش کلیدی در کمک به دولت آینده داشته باشد؛ بنابراین در نظرسنجی‌هایی که شده، مردم در آیتم‌های مختلف انتظار خود را از دولت جدید بیان کردند، اولویت‌های اصلی مردم عمدتاً مسائلی مانند ناعدالتی، مبارزه با فساد و رفع فقر و محرومیت است.

آنا: بر اساس آمار ارائه‌شده دو استان سیستان و بلوچستان و خراسان‌جنوبی در گرایش به رئیس‌جمهور منتخب اقبال زیادی داشتند. دلایل این اقبال توضیح می‌دهید.؟

میر: دو منطقه محروم تقریباً رکوردشکن شدند؛ یکی خراسان‌جنوبی بود که بالاترین مشارکت را در کشور داشت، استان بعدی سیستان و بلوچستانی‌ها بود. اینکه چرا دو استان محروم به سمت آقای رئیسی اقبال پیدا کردند؟ یکی از دلایلش این بود که او و تیمش اولویت‌هایی را که ضرورت و اقتضای جامعه است، بیان کردند. امروز حرف‌هایی مانند آزادی و مسائلی که جنبه شعاری دارد، جزء انتظارات مردم نیست؛ بنابراین رسالت دولت آینده خیلی سنگین است.

به عنوان عضوی از دانشگاه در دانشگاه آزاد اسلامی می‌توانیم در این رسالت به‌ویژه در استان سیستان و بلوچستان با ظرفیت بالا از نظر اعضای هیئت علمی و اقتضائات، نظام موضوعات و نیازمندی‌های مردم و قابلیت‌هایی که در منطقه وجود دارد از دریا و گردشگری تا بخش‌های کشاورزی، صنعت و معدن و ظرفیت‌های مرتبط با کشورهای همسایه مانند بازارچه‌های مرزی، توریسم، تجارت، ترانزیت و دو منطقه آزاد در جنوب دریای عمان و چابهار که تحریم هم نیستند و در شمال منطقه آزاد سیستان که به‌تازگی مصوب شده با دولت جدید همکاری کنیم، دانشگاه و نخبگان فکری قادر خواهند بود کمک‌کار خوبی برای دولت آینده باشند.

همان‌گونه که در دولت قبلی اعلام آمادگی کردیم به عنوان دانشگاهی اجتماعی می‌توانیم متناسب با نیازها و ضرورت‌ها کمک‌کار خوبی برای دستگاه‌های اجرایی باشیم و مایلیم که پیوند میان حوزه فکر، اندیشه، اجرا و مدیران اجرایی برقرار شود. این منظور در دولت قبل تحقق پیدا نکرد، امیدوارم در دولت جدید به اهمیت و ضرورت این مطلب توجه و از ظرفیت دانشگاهیان و نخبگان علمی استفاده شود.

همان‌طور که مقام معظم رهبری هم اشاره کردند؛ دانشگاه باید دانشگاه مسئله‌محور باشد، دانشگاه آزاد اسلامی با جهت‌گیری‌ها و تحولی که در رویکردها و سند چشم‌انداز دارد به سمت و سوی مسئله‌محوری سوق دارد و امیدوارم دست به دست با کمک دولت از شمالی‌ترین تا جنوبی‌ترین نقطه با ظرفیت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری دانشگاه مشکلات را حل کنیم و در خدمت مردم باشیم.

آنا: رئیس جمهور منتخب در بخش آموزش عالی با چه اقداماتی می‌تواند به رشد و توسعه این بخش از امور کشور کمک کند؟

میر: دولت جدید باید طرح آمایش را اجرا کند. نظام آموزش عالی کشور نیاز به تحول و دگردیسی جدی دارد، این نظام آموزش عالی و سیستمی که الان داریم، حلال مشکلات نیست. شورای عالی انقلاب فرهنگی ضرورت دارد که اقدام تحولی در نظام آموزش عالی به وجود بیاورد. نظام آموزش عالی که می‌گوییم همه ازجمله وزارت علوم، وزارت بهداشت، دانشگاه آزاد اسلامی و ... را دربرمی‌گیرد.

اکنون دانشگاه‌های کشور نیازمندی‌ها و ضرورت‌های جامعه را کمتر مورد توجه قرار می‌دهند. دانشگاه باید به سمت و سویی برود که هم تحول اساسی در نظام آموزش عالی به وجود بیاید و هم ساختار آموزشی‌، پژوهشی‌ و رویکردها و حرکت جامع دانشگاه‌ها به سمت ایجاد جامعه متعالی و اسلامی و تمدن نوین اسلامی باشد.

آنا: نقش بیانیه گام دوم انقلاب در این رویکرد و تحول چیست؟

میر: همه باید جهت‌گیری‌هایمان به این سمت باشد که مانند قطعات پازل مکمل هم و حرکت معنی‌دار و جهت‌داری به سمت تحقق بیانیه گام دوم داشته باشیم. علم و پژوهش در بیانیه گام دوم، نقش کلیدی دارد و این بیانیه برای دولت بعدی هم نقشه راه ارزشمندی است. در گام دوم، چله نخست و دوم انقلاب آمده، نقاط ضعف و قوت و ظرفیت‌ها را بیان و بعد راهبردها را ترسیم می‌کند که باید مسیر اصلی این راهبردها طراحی شود، نکته بعدی اینکه دانشگاه می‌تواند در تدوین برنامه هفتم توسعه اقتصادی نقش داشته باشد؛ زیرا دولت بعدی که سال ۱۴۰۰ تشکیل می‌شود(دولت سیزدهم) با برنامه توسعه هفتم پنج ساله اقتصادی هم‌زمان شده است.

ایران در افق ۱۴۰۴ باید قدرت نخست منطقه‌ای شود و اکنون در خیلی از آیتم‌ها به این منظور دست یافته است. از ۱۳۸۴ سند چشم‌انداز ۲۰ ساله ترسیم شد و ۱۶ سال را پشت سر گذاشتیم. چهار سال بعدی که افق ۱۴۰۴ است با فعالیت دولت سیزدهم آغاز می‌شود. دانشگاه در این چهار سال می‌تواند در تحقق ظرفیت‌هایی که سند چشم‌انداز ۲۰ ساله ترسیم می‌کند، نقش کلیدی داشته باشد، هملن‌گونه که در گذشته در برخی آیتم‌ها توانستیم به اهداف دست یابیم. اکنون از نظر علمی، پزشکی، نظامی و قدرت دفاعی در منطقه حرف برای گفتن داریم و تنها کشوری که در منطقه شمال آفریقا، خاورمیانه، آسیای میانه و قفقاز که ۲۴ کشور منطقه را دربرمی‌گیرد، ایران بود که توانست به تولید واکسن کرونا دست پیدا کند.

ایران اکنون رتبه علمی ۱۶ جهان را دارد؛ اما در برخی آیتم‌ها در افق ۱۴۰۴ عقب هستیم، دانشگاه و نخبگان دانشگاهی می‌توانند در بخش اقتصادی و در راهبرد اقتصاد مقاومتی و استفاده از ظرفیت‌های داخلی به‌صورت منطقه‌ای و استان به استان نقش ایفا کنند و کمک‌کار خوبی برای دولت بعدی باشند؛ اما منوط به اینکه دولت نگاه تحولی را در همه بخش‌ها دنبال کند.

آنا: منظور از تحول چیست؟

میر: تحول یا دگرگونی‌ای که مطرح است، باید در حوزه مدیریتی به وجود بیاید. در حوزه آموزش عالی اگر نگاه تحولی نباشد و با همان فرمانی که آموزش عالی در این ۴۳ سال پیش رفته است، ادامه دهد، یقیناً به نتیجه مطلوبی نایل نخواهیم شد؛ بنابراین آموزش عالی نیاز به یک خانه‌تکانی اساسی و جدی دارد. یعنی وزیر آینده علوم و شورای عالی انقلاب فرهنگی کسانی باشند که این نگاه تحولی را دنبال کنند و دولت هم اراده جدی داشته باشد؛ اگر آموزش عالی (غیر از سطح کشوری) در سیستان و بلوچستان به شکلی که اکنون پیش می‌رود و به‌صورت جزیره‌ای هر کسی کار خودش را انجام می‌دهد و موازی‌کاری هم دارد یا آموزش‌محور صرف است، یقیناً این آموزش عالی حلال مشکلات جامعه در آینده نخواهد بود. دانشگاهیان باید حتماً به سمت حل مسائل بروند. طرح آمایش، سند چشم‌انداز، تحول و دگرگونی باید به‌صورت جدی در حوزه کلان آموزش عالی و به‌صورت موردی در استان‌ها اجرا و دنبال شود؛ چراکه یقیناً نفع و بهره آن نصیب مردم می‌شود.

آنا: به عبارتی باید به دانشگاه‌های نسل سوم و چهارم تبدیل شویم؟

میر: بله باید دانشگاه‌های نسل سه و چهار را تجربه کنیم، هنوز که هنوز است به این مرحله نرسیده‌ایم، دانشگاهی در آینده پویا و ماندگار است که با مسائل جامعه و اجتماع و مردم گره بخورد و حلال مشکلات باشد. هنوز به معنای واقعی به این سمت حرکت نکرده‌ایم یا اگر حرکت کرده‌ایم، نتوانسته‌ایم این تجانس و پیوند را میان جامعه و دانشگاه به وجود بیاوریم؛ بنابراین تحول در حوزه آموزش عالی برای دولت آینده یک ضرورت و اولویت باشد.

انتهای پیام/۴۱۱۷/۴۰۶۲/