نسبت توافق خوب با سیاست قطعی نظام

گروه جهان خبرگزاری آنا-مجتبی اسماعیلی؛ دولت دوازدهم از بدو آغاز بکار خود تلاش کرد همه موضوعات داخلی کشور حتی آب خوردن مردم را به برجام گره بزند که به تعبیر بسیاری از کارشناسان، یکی از اشتباهات راهبردی دولت بود. با وجود این، نظام به دلایلی نشئت‌گرفته از منافع ملی از دولت مستقر حمایت کرد و محمدجواد ظریف، سکان‌دار هدایت این کشتی شد. توافق‌نامه هسته‌ای اما نتوانست به سلامت از باد و طوفان‌ها عبور کند و در نخستین گرداب، دولت ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا از آن خارج شد و دیگر طرف‌های اروپایی نیز به جای حمایت از حفظ توافق‌نامه، مدعی بودند ایران باید به تعهداتش عمل کند، تعهداتی که بارها به اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عمل شده بود.

در ادامه و با روی کار آمدن دولت جو بایدن، واشنگتن سعی کرد خود را دولت خوب نشان دهد تا با فریب مذاکره‌کنندگان ایران، از فرصت مذاکره برای پیوستن به برجام برای ادامه سریال مطالبات نامشروعش بهره ببرد. با توجه به تجارب قبلی، نمی‌توان به آنچه در وین می‌گذرد خوش‌بین بود، چراکه طرف آمریکایی بر حفظ تحریم‌ها اصرار دارد. این در حالی است که دولت هنوز از قانون اقدام راهبردی علیه تحریم‌ها به خوبی استفاده نکرده است.

افزون بر این، آمریکایی‌ها در حال بازی سیاسی هستند و در هشت سال اخیر ایران به‌صورت یک‌جانبه به ⁧‫برجام‬⁩ پایبند بود؛ لذا تنها شرط بازگشت به تعهدات برجام، باید لغو کامل تحریم‌ها و راستی‌آزمایی باشد. نباید از نظر دور داشت غربی‌ها مشتاقانه به‌دنبال این بود که در مذاکرات وین با دولت غربگرای روحانی بر سر توافق هسته‌ای زد و بند کنند و درنهایت در انتخابات ریاست‌ جمهوری امتیاز آن به سبد اصلاح‌طلبان ریخته شود.

در این میان دور ششم مذاکرات وین با هدف احیای برجام، لغو تحریم‌های آمریکا و بازگشت احتمالی این کشور به این توافق، از روز شنبه در وین ازسر گرفته شد. سیدعباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه و مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در اظهاراتی درباره این مذاکرات گفت: مسلماً آمریکا باید گام نخست را بردارد و آمریکا همه اقداماتش را انجام دهد، جمهوری اسلامی ایران راستی‌آزمایی می‌کند و بعد از آن است که به تعهداتمان برمی‌گردیم. این ملاک کار ماست، ولی همین موضوع به جدول‌بندی و جدول زمانی نیاز دارد و اینکه مشخص شود در چه روزی اگر به جمع‌بندی دست یافتیم، مراحل تأیید و تصویب آن در هر کشور چگونه باشد، در چه مدت انجام شود و بعد چه مقدماتی باید برنامه‌ریزی شود و درنهایت در چه روزی به اجرا می‌رسیم؛ در آن روز آمریکا باید چه کار کند و بعد چگونه راستی‌آزمایی شود.

رویکرد مذاکرات با این دولت و آن دولت تغییر نمی‌کند

نکته‌ای که باید به آن توجه کرد، این است که مذاکرات بر سر توافق هسته‌ای با طرف‌های دیگر طبق سیاست قطعی مشخص شده، موضوع نظام است و با تغییر دولت‌ها رویکرد و سیاستش عوض نمی‌شود. طبعاً هر دولتی که در کشور در رأس قدرت قرار بگیرد، باید سیاست قطعی نظام را در نظر داشته باشد. رهبر انقلاب اسلامی در این زمینه بارها بر بی‌اعتمادی به اروپا و آمریکا تأکید کردند و برای مذاکره نیز تأکید ایشان بر اتکا به داخل، به جای توجه به ژنو، لوزان و وین بوده است. امام خامنه‌ای حتی برای ورود به مذاکرات شروطی را تعیین کردند که تاکنون به بسیاری از شروط (به هر دلیلی) بی‌توجهی یا کم توجهی شده است. درحالی‌که بارها تأکید شده باقی ماندن بخشی از تحریم‌ها به‌مانند این است که همه تحریم‌ها باقی است و نباید توافقی در این زمینه انجام شود، آمریکا به‌صراحت، پشت تریبون و نه حتی در جلسات پشت‌پرده بیان می‌کند که قصد ندارد همه تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند. با توجه به تصمیم قاطع نظام در این زمینه باید پرسید مذاکره‌کنندگان ایرانی در وین به‌دنبال چه هستند و چه توافقی را مدنظر دارند؟

بیشتر بخوانید:

ایرانی‌ها حتی برای یک روز هم نباید تحت تحریم باشند

ادامه تحریم‌های آمریکا و لغو نشدن آن‌ها موضوعی است که عراقچی نیز بر آن صحه می‌گذارد و روز یکشنبه با انتشار پیامی در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: در سه سال گذشته آمریکا هر ایرانی را در هر جای دنیا وحشیانه و غیرقانونی تحریم کرده است. وی افزود: دولت فعلی آمریکا در ١۴۴ روزی که سر کار بوده، شریک این جنایت علیه بشریت است. ایرانی‌ها حتی برای یک روز هم نباید تحریم باشند.

مهم، منافع ملی است

طبق گزارش‌های منتشرشده، آنچه در وین در جریان است با توافق خوب و مناسب برای ملت ایران فاصله دارد و شائبه تلاش برای توافق احیا با هدف مهندسی انتخابات ریاست جمهوری به گوش می رسد. اگر دولت بخواهد در وضعیت و فضای کنونی مذاکرات، آن را جمع‌بندی و به‌عنوان توافق نهایی معرفی کند، قطعاً با توافق خوب مواجه نیستیم. این در حالی است که رئیس هیئت مذاکره‌کننده ایران در وین گفت: ما باید توافقنامه خوب امضا کنیم، توافقنامه خوب زمانی به‌دست می‌آید که نگرانی‌های مهم ما رفع شوند و اهداف کلیدی ما به‌دست آیند. بدون تحقق این موارد، هیچ توافقی نخواهیم کرد. مسلماً هرگونه توافق بد در وین باید در همان وین رد شود، در غیر این‌صورت کشاندن آن به تهران و قرار دادنش روی میز منازعات، هیچ نسبتی با منافع ملی ندارد. عراقچی به‌خوبی از این موضوعات آگاه است، اما انتخاب او میان این دوراهی می‌تواند در تثبیت ارزیابی‌های تاریخی ملت ایران از شخصیت سیاسی او، به‌عنوان نماینده مردم ایران یا کارگزار جناح سیاسی خاص بسیار تعیین‌کننده باشد.

از طرفی، جمهوری اسلامی ایران هیچ عجله‌ای برای مذاکره ندارد و مهم، منافع ایران است. تا زمانی‌که منافع کشور حفظ نشود، امتیازات موقت غرب را هم قبول نمی‌کند، زیرا ترفند غربی برای ادامه فشار است. مسلماً آمریکا باید گام نخست را بردارد، همه اقداماتش را ابتدا انجام دهد و سپس راستی‌آزمایی می‌شود و در صورت تأیید، به تعهداتمان باز می‌گردیم.

باید نگرانی‌های ایران رفع شوند

بنابراین، توافق خوب زمانی به‌دست می‌آید که نگرانی‌های مهم ایران رفع شوند و اهداف کلیدی ما به‌دست آیند. بدون تحقق این موارد، هیچ توافقی نخواهیم کرد. مذاکره‌کننده ارشد کشورمان دراین‌باره می‌گوید: ما تا جایی که لازم باشد مذاکره می‌کنیم بدون آنکه وقت خود را هدر دهیم یا به دیگران اجازه دهیم وقتمان را هدر دهند. همچنان به مذاکرات ادامه می‌دهیم و عجله نداریم. برای خودمان هیچ ضرب‌الاجلی تعیین نکردیم و تنها چیزی که اهمیت دارد، توافقنامه‌ خوب است که الزامات کلیدی و مهم ما در آن وجود داشته باشد و در برگیرنده مواضعی باشد که تاکنون آن‌ها را اعلام کردیم.

معاون وزیر امور خارجه افزود: موضوعات فنی بسیار زیادی وجود دارند که باید حل شوند. ما امروز تصمیم گرفتیم (در سطوح سیاسی و کارشناسی) به گفت‌وگوهای فشرده ادامه دهیم. معتقدم همه موضوعات قابل حل شدن هستند منوط به اینکه طرف مقابل بتواند تصمیم خود را به‌ویژه درباره موضوعات دشوار و سخت بگیرد. جمهوری اسلامی ایران تاکنون تصمیمات دشوار خود را اتخاذ کرده است، یعنی پس از خروج غیرقانونی آمریکا از برجام، تصمیم گرفت در توافقنامه باقی بماند. همان زمان تصمیم دشوار خود را گرفتیم، اما اکنون نوبت طرف مقابل است.

عراقچی گفت: اگر آن‌ها می‌خواهند به برجام بازگردند و اگر می‌خواهند که جمهوری اسلامی ایران به اجرای کامل تعهدات برجامی بازگردد، باید تصمیمات دشوار خود را بگیرند. آن‌ها باید به جمهوری اسلامی ایران اطمینان بدهند آنچه در گذشته اتفاق افتاد، در آینده تکرار نخواهد شد، این نکته خیلی اهمیت دارد. چنین چیزی مستلزم موضوعات و رایزنی‌های بسیار زیاد سیاسی، حقوقی و فنی است. همچنان به این گفت‌وگوها (تا زمانی که ضرورت داشته باشد) ادامه می‌دهیم. فکر نمی‌کنم بتوانیم در این دور به نتیجه نهایی دست یابیم، حتی نمی‌توان پیش‌بینی کرد دور بعدی دور نهایی خواهد بود. ما تعداد دورهای مذاکرات را نمی‌شماریم بلکه منافع خود را می‌شماریم.

انتهای پیام/۴۰۳۳/