گام‌های رکودزنی استارت‌آپ‌های ایرانی

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، استارت‌آپ‌های بزرگ جهان در تلاش هستند تا با گسترش دامنه فعالیت‌های خود در بازارهای بین‌المللی، موقعیت رقابتی خود را هرچه بیشتر بهبود بخشند. از آنجا که حضور در بازارهای خارجی، منوط به حفاظت از نوآوری‌های صورت گرفته است، ثبت پتنت در هر یک از این بازارها، به یک اولویت بزرگ این مجموعه‌ها تبدیل شده است.

با این وجود، ثبت درخواست در هر یک از این بازارها، آن هم به زبان‌ها و فرآیندهای متفاوت ثبت اختراع، علاوه بر هزینه بالا، نیازمند زمان قابل‌توجهی است. برای رفع این مشکل، کشورهای پیشران از پیمان همکاری ثبت اختراع (PCT)  و مزایای بالقوه آن به‌خوبی بهره می‌گیرند.

در همین راستا، سازمان جهانی مالکیت فکری، تعداد درخواست‌های «PCT» در سال‌های اخیر را یک رکورد بی‌نظیر اعلام کرده است و در این میان، چین یکی از قله‌های دنیای مالکیت فکری را فتح کرده و از رقیب سنتی خود، آمریکا، پیشی گرفته است. صدرنشینی این کشور آسیایی، از این جهت حائز اهمیت است که طی ۴۰ سال گذشته، آمریکا به‌عنوان رهبر بلامنازع متقاضیان «PCT» مطرح بوده و این برای نخستین بار است که چین جایگاه نخست را از آن خود می‌کند.

حال برای رونق فعالیت استارت‌آپ‌های ایرانی که نگاهی به عرصه جهانی دارند باید گفت، می‌توان در عرصه سیاست‌گذاری مالکیت فکری با حمایت از فعالیت‌های ثبت اختراع و تشویق و ترغیب مخترعان و فناوران جهت حفاظت از دارایی‌های فکری، کشور ما هم از بازیگران مؤثر دنیای «IP» قلمداد شود.

در بسیاری از کشورها، حمایت‌های دولتی فراوانی به استارت‌آپ‌ها ارائه می‌شود که می‌تواند تعویق در پرداخت هزینه‌های ثبت اختراع و یا تقلیل آن‌ها را به دنبال داشته باشد. البته از این قبیل حمایت‌ها، در ایران نیز جاری بوده و کانون پتنت ایران برای ثبت اختراع‌های خارجی، حمایتی بیش از ۹۰ درصدی، ارائه می‌کند.

تا آنجا که این کانون اعلام کرد تعداد گواهی‌های اخذ شده پتنت گرنت‌شده خارجی در سال ۲۰۲۰ میلادی، با افزایش بیش از صددرصدی همراه بوده (بر اساس آخرین آمار ارائه شده، ۷۲ مورد گزارش شده است) و در شاخص جهانی نوآوری هم، ایران رکورد جدیدی را در این خصوص به‌دست آورده است و مجمع جهانی اقتصاد در تازه‌ترین گزارش خود از نوآوری جهانی اعلام کرده که در منطقه آسیای مرکزی و جنوبی، ایران پس از هند و بالاتر از قزاقستان دومین کشور نوآور منطقه است. پر واضح اینکه فعالان حوزه آی. سی. تی، کسب‌وکارهای اینترنتی خصوصی و استارت‌آپ‌ها، در کنار دیگر بخش‌ها نظیر دانشگاه‌ها همگی تلاش کرده‌اند تا به این رتبه در جهان دست پیدا کنیم و فرانسیس گری، مدیرکل سازمان جهانی مالکیت فکری بگوید که «عملکرد مناسب ایران در حوزه استارت‌آپ‌ها جای تحسین دارد».

گرچه این موفقیت‌ها برای جوانان کشورمان افتخاریست اما پیشنهاد می‌شود، بهبود مداوم قوانین برای نقش‌آفرینی مؤثر استارت‌آپ‌های ایرانی در جهان در دستور کار باشد. آنگونه که اصلاح مدت‌زمان حفاظت از اختراع‌ها صورت گیرد و لازم است دامنه حفاظت از اختراع‌ها، درباره کسب‌وکارهای نوین هم گسترش یابد و اسناد ثبت بین‌المللی اختراع همچون معاهدات PCT، موافقت‌نامه های مادرید و لیسبون در روند تقنین و اجرای ما پررنگ‌تر به‌کار گرفته شود.

امید است عمل به پیشنهادهای فوق الذکر که در فرآیندی گام‌به‌گام و تدریجی صورت می‌پذیرد، موجب تقویت و نقش‌آفرینی جهانی استارت‌آپ‌های وطنی شود.

*مدرس دانشگاه

انتهای پیام/۴۱۱۸/