همه آنچه باید درباره تزریق واکسن کرونا بدانیم

گروه جامعه خبرگزاری آنا، یاسمین بخشی؛ واکسیناسیون یکی از روش‌های ساده، ایمن و مؤثر برای محافظت از بدن در برابر ابتلا به بیماری‌های خطرناک به شمار می‌آید؛ در حقیقت، واکسن‌ها سیستم ایمنی بدن را آموزش می‌دهند تا در برابر عفونت‌ها و ویروس‌ها آنتی‌بادی‌های لازم را تولید و از بدن محافظت کنند. آنتی‌بادی‌ها با میکروب‌هایی که وارد بدن ما می‌شوند مبارزه می‌کنند. معمولا در ساخت واکسن‌ها از نمونه‌های ضعیف‌شده ویروس‌ها یا باکتری‌ها استفاده کرده و آن‌ها را از طریق تزریق وارد بدن می‌کنند.

از آغاز همه‌گیری ویروس کووید-۱۹، تلاش برای کشف واکسن در اولویت دستور کار کشورها قرار گرفت. در ماه‌های اخیر واکسن‌های کرونای مختلفی در سراسر جهان ساخته شده است؛ اما هنوز شک‌ و شبهه‌های زیادی در مورد آن‌ها ایجاد شده است. برخی از این واکسن‌ها توسط سازمان‌های ناظر واکسن کرونا در کشورهای مختلف تایید شده‌اند و برخی دیگر هنوز در صف انتظار تایید برای استفاده عمومی هستند.

آشنایی با اسامی واکسن‌های خارجی کرونا و عوارض احتمالی آن‌ها

واکسن‌هایی که تاکنون در دنیا ساخته شده است عبارتند از:

واکسن روسی اسپوتنیک-وی: اولین واکسن کرونا کشور روسیه و اولین واکسنی بود که با ۹۲ درصد مقابله در برابر ویروس کووید-۱۹ در جهان تولید شد.

واکسن چینی کرونا سینوواک: این واکسن به روش قدیمی ساخته شده که در آن از ویروس غیرفعال‌شده استفاده کرده‌اند.

واکسن استرازنکا: این واکسن حاصل همکاری شرکت سوئدی آسترازنکا و دانشگاه آکسفورد است که در مقایسه با واکسن‌های دیگر ارزان‌تر و جابه‌جایی آن آسان‌تر است؛ تا جایی که به‌راحتی می‌توان آن را در یخچال نگه داشت. میزان اثربخشی آن در مقایسه با واکسن‌های فایزر و مدرنا کمتر و در حدود ۶۲ تا ۹۰ درصد تخمین زده می‌شود اما به دلیل عوارضی که روی داوطلبان نشان داد و نیز انجام تحقیقات بیشتر، دیرتر از واکسن‌های دیگر عرضه و معرفی شد.  

واکسن کرونا مدرنا: این واکسن نیز مانند واکسن فایزر به وسیله فناوری اِم‌آراِن‌اِی (MRNA) ساخته شده و بر اساس گفته‌های شرکت مدرنا و آزمایش‌های انسانی، ۳۰ هزار نفر این واکسن را امتحان کرده و تاکنون ۹۴ درصد اثربخشی داشته است.

واکسن کرونای ایرانی

تاکنون ۲ واکسن کرونا در ایران که یکی ساخت شرکت داروسازی شفا با نام «کُووایران برکت» و دیگری که نتیجه همکاری انستیتو پاستور ایران با انستیتوی فینلای واکسن کوبا است، به مرحله سوم آزمایش انسانی رسیده‌اند. اولین فاز آزمایش بالینی این واکسن ایرانی با ۳ داوطلب انجام شد و در مراحل ساخت آن همانند واکسن‌های چینی سینوفارم و سینوواک، از ویروس غیرفعال‌شده استفاده شده است. در این روش با ورود ویروس غیرفعال‌شده به بدن، سیستم ایمنی بدن پادتن لازم برای مقابله با ویروس را تولید می‌کند؛ بنابراین اگر بعدها ویروس وارد بدن شود با ترشح آنتی‌بادی از بین می‌رود.

گزارش عوارض ناشی از تزریق واکسن و آشفتگی اذهان عمومی

هم‌زمان با شروع واکسیناسیون عمومی در کشورهای جهان، خبرهایی از بروز عوارض تزریق واکسن در افرادی که این واکسن را دریافت کرده‌اند گزارش ‌شده است که از جمله این موارد می‌توان به ایجاد لخته خون در افرادی که واکسن آسترازانکا دریافت کرده‌اند اشاره کرد.

آژانس اروپائی دارو چند هفته پس از نخستین علائم بروز برخی عوارض ناخواسته در پی تزریق واکسن «استرازنکا» و اوج گرفتن تردیدها نسبت به امنیت این واکسن، روز چهارشنبه ٧ آوریل/۱۸ فروردین، برای نخستین بار اعلام کرد که «لخته شدن» خون را باید از عوارض ناخواستۀ این واکسن به شمار آورد. این آژانس با این حال تاکید می‌کند که ارزیابی سود و زیان این واکسن نشان می‌دهد که به رغم این عارضۀ بسیار نادر، سود آن بسیار بیش از تهدیدی است که در این زمینه وجود دارد.

شنیدن این خبر آشفتگی اذهان عمومی در خصوص تزریق واکسن آسترازانکا که به‌تازگی وارد کشور شده است را به همراه داشت.

در نمونه دیگر و مطرح شدن اخبار عوارض و شایعات مربوط به واکسن روسی مینو محرز عضو ستاد ملی مبارزه با کرونا عنوان کرده که از این واکسن برای واکسینه شدن استفاده نخواهد کرد که این موضوع نیز زمینه بروز نگرانی‌هایی را در سطح جامعه فراهم کرده است.

همچنین کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو که سازمان متبوعش متولی تأیید واکسن‌هاست نیز در فضای مجازی در پاسخی غیرمتعارف به نگرانی‌ یک کاربر نسبت به تزریق واکسن حاشیه‌هایی را در پی داشت.

در شرایط موجود و با نگرانی افکار عمومی بهتر ‌بود که به جای پاک کردن صورت مسئله به شفاف‌سازی پرداخته شود؛ زیرا در این ایام که اخبار ضد و نقیض فراوان از عوارض انواع واکسن‌ها داخلی و وارداتی به گوش می‌رسد مبحث شفاف سازی تا حدود زیادی اذهان عمومی را از این نگرانی در خصوص عوارض واکسن پاک‌سازی می‌کند.

مورد بعدی تایید رابطه میان تزریق واکسن آسترازانکا و ایجاد لخته‌های خونی در گیرنده‌ واکسن بود که در این مورد هم مسئولین به جای آگاهی اذهان نسبت به مزایای واکسن، صورت مسئله را پاک کردند و گفتند در صورت بروز مشکل واکسن‌های وارد شده را برمی‌گردانیم.

نگین نوروزی، متخصص اعصاب و روان در ارتباط با رویکرد متولیان حوزه بهداشت و درمان برای آگاه‌سازی مردم نسبت به مزایای واکسن و لزوم کاهش استرس و نگرانی عمومی در ارتباط با آن به خبرنگار آنا گفت: مینو محرز که به عنوان منبع علمی در کووایران مرجع هستند نظرات شخصی خودشان را بیان کردند (من واکسن روسی نمی‌زنم) چرا که اعتقاد داشتند هنوز اطلاعات این واکسن روسی منتشر نشده است؛ اما نتایج تحقیقات فاز ۳ اسپوتنیک در لنست منتشر شد و تمامی شبهات در مورد این واکسن برطرف شد. اسپوتنیک نیز یکی از واکسن‌هایی است که به صورت شفاف عمل کرده است و بسیار کارامد است و بیش از ۵۰ کشور تاییدیه استفاده از آن را اعلام کرده‌اند.

وی در مورد واکسن آسترازنکا نیز بیان کرد: براساس اطلاعات به‌دست‌آمده در ارتباط با این دارو چنین آمده که در تمامی فازهای بررسی این واکسن اگر مشکلی پیش می‌آمد روند پیشرفت تا زمان رفع اشکال متوقف می‌شد و بعد از مشخص شدن عدم ارتباط عوارض آن، دوباره تحقیقات را شروع کردند.

این متخصص اعصاب و روان موضوع لخته‌شدن خون توسط آسترازنکا را نیز کاملاً طبیعی دانست و تصریح کرد: زمانی‌که تعداد گیرنده‌های واکسن گسترده می‌شود عوارض بسیار نادر فرصت ظهور پیدا می‌کنند، عارضه لخته خون به میزان ۱در۹۰هزار در سنین ۱۹ تا ۲۹سال و ۱ در ۵۰۰ هزار برای سنین بالای ۶۰ سال امکان بروز دارد و دلیل بر آسیب‌رسان بودن واکسن نیست.

نوروزی در دسترس عموم بودن (بیشترین سهمیه را در سبد کوواکس دارد)، قیمت مناسب، حمل و نقل آسان (به دورافتاده‌ترین نقاط دنیا امکان ارسال دارد) را از مزایای واکسن آسترازانکا دانست و گفت: با توجه به قیمت مناسب این واکسن دلال‌ها نمی‌توانند هیچ‌ دخل و تصرفی برای سوددهی این واکسن داشته باشند.

وی با تأکید بر این نکته که هدف از تزریق واکسن، پیشگیری از شیوع ویروس کرونا، پیشگیری از بستری و مرگ و میر است، افزود: حتی افرادی که واکسن را دریافت کرده‌اند موظف هستند تا واکسینه شدن ۷۰ درصد جامعه پروتکل‌های بهداشتی به طور کامل رعایت کنند.

لذا آگاهی از عوارض جانبی واکسن های کرونا نیازمند گزارش‌های بالینی است که مسئولان ذی‌ربط موظف به ارائه آن هستند تا در زمان بروز شایعه و ایجاد شائبه برای عموم با روشنگری و شفاف‌سازی  مانع آسیب‌هایی که اذهان جامعه را درگیر می‌کند شوند. اما رویه ای که مسئولین  مربوطه در خصوص نگرانی جامعه در پیش گرفته‌اند نه تنها تنش‌های موجود را کم نمی‌کند بلکه خود زمینه‌ساز ایجاد شایعه و بروز نگرانی عموم جامعه می‌شود.

 تمامی واکسن‌ها برای حفظ سلامتی همه افراد ساخته شده‌اند و در مورد واکسن کرونا نیز این موضوع صادق است. در حال حاضر بیشتر پزشکان در تمامی کشورها تزریق واکسن کرونا را توصیه کرده‌اند؛ چراکه استفاده از آن نه‌تنها همه‌گیری این ویروس را کنترل می‌کند، بلکه جان بسیاری را نجات خواهد داد. در حالت کلی برای کنترل همه‌گیری‌ها ۲ رویکرد وجود دارد، یکی پخش و همه‌گیری ویروس بین انسان‌ها است تا جایی که ۶۵ درصد افراد جامعه به این ویروس مبتلا شوند و زنده بمانند و دیگری استفاده از واکسن است. در روش اول افراد سالمند و کسانی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند، در خطر بزرگی قرار می‌گیرند و احتمال زیادی دارد که جان خود را از دست بدهند؛ بنابراین، با کشف و استفاده از واکسن کرونا، می‌توانیم جان خود و دیگران را نجات داده ایمنی  و عمومی را تحقق بخشیم.

انتهای پیام/۴۰۷۶/پ