مغز متفکر کودتا در اردن با ولیعهد عربستان ارتباط تنگاتنگی دارد/ عصبانیت نتانیاهو از عبدالله دوم

گروه جهان خبرگزاری آنا؛ روز گذشته روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست به‌نقل از مقام‌های اردنی گزارش کرد افرادی در اردن دستگیر شدند که قصد داشتند علیه عبدالله دوم، پادشاه این کشور توطئه و کودتا کنند. در این راستا نیروهای امنیتی اردن شاهزاده حمزه بن الحسین و ۲۰ نفر دیگر را به‌دلیل تهدید ثبات کشور دستگیر کردند. همچنین یک مقام مسئول در کاخ پادشاهی اردن خبر داد توطئه‌ای پیچیده با ابعاد مختلف که شامل یکی از اعضای خاندان سلطنتی نیز می‌شود، کشف و خنثی شده است. در این توطئه رهبران برخی قبایل اردنی و شماری از مسئولان دستگاه امنیتی اردن نیز دست داشته‌اند.

برخی از رسانه‌های اردنی به‌نقل از منابع مطلع گزارش کردند حمزه بن الحسین در حبس خانگی یا تحت بازداشت است و ساعاتی پیش نیز مقام‌های اردنی از بازداشت باسم ابراهیم عوض الله، رئیس پیشین دیوان پادشاهی و حسن بن زید، از اعضای خاندان هاشمی و شماری دیگر از افراد به دلایل امنیتی خبر دادند. گفته می‌شود بازداشت‌ها پس از پیگیری دقیق و بنا به دلایل امنیتی بوده است و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد. عوض الله پیش‌تر ریاست دیوان پادشاهی اردن را برعهده داشت و سابقه مشاورت نخست‌وزیر این کشور و فرستاده ویژه پادشاه اردن در عربستان را نیز در کارنامه کاری خود دارد و از شخصیت‌های نزدیک به مراکز تصمیم‌گیری توصیف می‌شود.

این تحولات در حالی رخ داد که شهروندان اردنی چندی قبل با برگزاری تظاهرات در امان علیه سیاست‌های دولت شعار سر دادند و خواستار مبارزه با فساد، لغو افزایش قیمت سوخت و لغو نشدن یارانه نان شدند. معترضان همچنین آزادی زندانیان سیاسی، لغو قانون مالیات بر درآمد و جرائم الکترونیکی را خواستار شدند. دولت اردن نیز اعلام کرد اقدامات عملی برای ریشه‌کنی فساد و منابع آن به‌وسیله وضع برخی قوانین مانند قانون کسب درآمد نامشروع را آغاز کرده است. عمر الرزاز، نخست‌وزیر اردن نیز تأکید کرد دولت به مختومه نشدن هیچ‌یک از پرونده‌های فساد متعهد شده است.

نقش بن‌سلمان در اقدام برای کودتا در اردن

منابع آگاه اردنی گزارش کردند اقدام برای کودتا در حالی طراحی شد که بارها گزارش‌هایی از دخالت محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی در عملیات کودتا در اردن وجود داشت و باسم عوض الله مغز متفکر این فرایند است. روابط عوض الله با کاخ پادشاهی عربستان سال‌هاست ادامه دارد، زیرا وی دوست صمیمی و مشاور محمد بن‌سلمان به‌شمار می‌رود که نشان‌دهنده نقش ولیعهد سعودی در تلاش برای کودتاست، به‌ویژه با توجه به اخبار تأییدشده از محاصره سفارت عربستان در امان به‌وسیله نیروهای امنیتی اردن و بسته شدن آن که گمانه‌زنی‌ها را درباره نقش حمایتی بن‌سلمان از تلاش برای کودتا تقویت کرده است.

بیشتر بخوانید:

ولیعهد اردن به همراه ۲۰ نفر دیگر بازداشت شدند

علاوه بر این، عوض الله به‌دلیل ارتباط با برنامه تحول اقتصادی هنگام تصدی سمت وزیر برنامه‌ریزی و همکاری‌های بین‌المللی و پس از آن به‌عنوان رئیس دادگاه پادشاهی اردن جنجال برانگیزترین فرد بازداشت‌شده در اردن محسوب می‌شود. عوض الله در سال ۲۰۰۸ عضو هیئت مدیره مدرسه دولتی دبی شد و همچنین به مؤسسه‌ای سعودی پیوست که به‌وسیله صالح کامل، تاجر سعودی اداره می‌شد که بعدها در چارچوب سرکوب بازرگانان و شاهزادگان از سوی بن‌سلمان دستگیر شد. سپس به‌عنوان مدیرعامل شرکت Tamouh امارات منصوب شد.

عمر فعالیت عوض الله به‌عنوان نماینده ویژه پادشاه اردن در عربستان چندان دوام نیاورد، زیرا با فرمان پادشاه اردن در نوامبر ۲۰۱۸ از سمت خود برکنار شد که فعالیت‌هایش جنجال زیادی در اردن به پا کرده بود، زیرا اخراج یا برکناری وی دو روز پس از آن رخ داد که پادشاه اردن به واشنگتن سفر کرد.

موضوع دیگری که ارتباط عربستان با تلاش برای کودتا در اردن را نشان می‌دهد، موضع‌گیری دستپاچه و بسیار فوری دولت ریاض در اعلام حمایت از امان است، زیرا تاکنون در هیچ‌یک از تحولات داخلی و منطقه‌ای سابقه نداشته است عربستان بلافاصله و دقایقی بعد از حادثه اعلام موضع کند، ولی سعودی‌ها برای اینکه اذهان را از نقش خود در تلاش برای کودتا دور کنند، حمایت خود را از امنیت و ثبات اردن اعلام کردند تا به اصطلاح نشانی غلط به افکار عمومی بدهند. با وجود این اقدام، کمتر کسی است که بخواهد ارتباط تنگاتنگ سعودی‌ها با ابراهیم عوض الله و شریف حسن بن زید، دو بازداشت‌شده جنجالی در اردن را انکار کند. عوض الله در سال ۲۰۱۸ در کنفرانس اقتصادی عربستان برای چشم‌انداز سند اقتصادی سعودی‌ها مشارکت کرد و نقش مهمی در طرح‌ریزی آن داشت. تصویری از او در کنار محمد بن‌سلمان که در سال ۲۰۱۹ نماز عید می‌خوانند در شبکه‌های اجتماعی بازنشر فراوانی داشته است.

اما شریف حسن بن زید که در اردن هم‌زمان با عوض الله بازداشت شد، از اشراف خاندان هاشمی و برادر نقیب شریف علی بن زید است که در سال ۲۰۱۰ در هنگام انجام وظیفه در ارتش اردن در افغانستان کشته شد. عبدالله، برادر دیگر او پیش از انتقال عوض الله به عربستان، مشاور دفتر پادشاهی و مسئول ارتباطات راهبردی اردن بود. این ارتباطات تنگاتنگ باعث شده است موضوع نفوذ عربستان در تلاش برای کودتا در اردن در میان افکار عمومی و محافل سیاسی خصوصی امان قوت بگیرد.

گمانه‌زنی درباره نقش رژیم صهیونیستی در کودتا

برخی منابع بین‌المللی با توجه به سابقه اختلافات اخیر میان اردن و رژیم صهیونیستی، موضوع احتمال دست‌داشتن صهیونیست‌ها یا همکاری آن‌ها با سعودی‌ها را برای تلاش در راستای کودتا در اردن مطرح می‌کنند. با توجه به اینکه در پس همه تحولات منفی منطقه رد و نشانی از صهیونیست‌ها مشاهده می‌شود، این احتمال دور از ذهن نیست. چندی پیش بود که روزنامه‌های چاپ فلسطین اشغالی خبر دادند روابط میان بنیامین نتانیاهو و عبدالله دوم وارد مرحله جدیدی از تنش‌ شده است؛ آن هم پس از اقدام نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در رد درخواست اردن برای صادرات آب و خودداری از کمک به اردن در مبارزه با شیوع کرونا.

روزنامه عبری‌زبان هاآرتص گزارش کرد با وجود آنکه متخصصان در زمینه آب و مقام‌های نهاد نظامی توصیه کردند با درخواست اردن موافقت شود؛ اما نتانیاهو به این درخواست پاسخ مثبتی نداده است. این روزنامه نوشت روش نتانیاهو بیانگر عمق بحران میان رژیم صهیونیستی و اردن است؛ بحرانی که بخشی از آن به درگیری شخصی میان نتانیاهو و عبدالله دوم مربوط می شود.

طبق توافق صلح امضاشده میان امان و تل‌آویو در سال ۱۹۹۴، رژیم صهیونیستی به‌طور منظم انتقال آب از رود اردن به کشور اردن را برعهده دارد که غالباً امان زمانی که با موجی از خشکسالی مواجه می‌شود، درخواست آب بیشتری می‌کند؛ درخواستی که تل‌آویو تا پیش از بحران جدید با آن موافقت می‌کرده است. هاآرتص در بخشی دیگری از گزارش خود نوشت که اردنی‌ها به علت دیگری نیز از دست تل‌آویو عصبانی هستند و آن اینکه این کشور تمایل داشت تل‌آویو با انتقال واکسن کرونا به اردن در مبارزه با موج اخیر ویروس کرونا که این کشور را درنوردید، به اردنی‌ها کمک کند که به دستور نتانیاهو این کمک به امان انجام نشد.

انتهای پیام/۴۰۳۳/پ