نقش وسایل ارتباط جمعی در درک دنیای پیرامونی

گروه اجتماعی خبرگزاری آنا-اشکان ممبینی؛ کارکرد رسانه در جامعه، آمیزه‌ای از نظام رسانه‌ای، نقش‌های پذیرفته شده و تعریف شده برای رسانه و رویکردهای رسانه‌ای در ایفای نقش‌هاست.

پدیده جهانی شدن و گسسته شدن مرزها بر اهمیت و ضرورت شناخت کارکردهای وسایل ارتباط جمعی و مخاطبان آن می‌افزاید. نظریه‌ها در هر علمی اساس شناخت عناصر و روابط حاکم بر آن علم می باشد و به گونه‌ای اجتناب‌ناپذیر شناخت آنها بر هر طالب علمی در آن زمینه واجب می‌کند.

بدون شناخت دقیق و درست از اجزاء و عناصر شکل‌دهنده هر علم نمی‌توان در مورد آن به ارزیابی و پیش بینی پرداخت و جهت آن را در راستای تبیین پدیده‌ها تشخیص داد.

علم ارتباطات نیز از این قاعده مستثنی نبوده و نمی‌تواند باشد. با توجه به پیچیدگی‌های بالای علوم اجتماعی و به ویژه دانش ارتباطات که ابعاد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، حقوقی، فناوری و غیره را جملگی در برمی‌گیرد تعداد نظرات در آن زیاد و تنوع دیدگاه‌ها فراوان است . از سوی دیگر فعالیت ارتباطی بشر که از آغاز زیست جمعی و اجتماعی با او همراه بود دچار تحولات فراوانی شده و در هر عصری به نوعی خاص جلوه گر شده است .

اینک که در هزاره سوم تمدن بشری و عصر ارتباطات و اطلاعات، توجه و اثربخشی علم ارتباطات به طور فزاینده افزایش شده است و یکی از مطرح ترین علوم در عرصه روابط بشری به حساب می‌آید.

امروزه رسانه های جمعی و وسایل ارتباطی نقش مهمی در تمامی کشورها و جوامع بر عهده دارند. درک دنیای پیرامون و اطلاع از حوادث و رویدادها به خوبی تاثیرات وسایل ارتباط جمعی را برای همگان روشن می سازد.

در عصر جهانی شدن، فرهنگ حالتی یکپارچه می یابد و در گذر زمان تغییر و تحولات زندگی بشر و پاسخگویی به نیازهای اساسی اندیشه‌ها و دانستنی‌ها اهمیت وسایل ارتباط جمعی را محرز می‌کند.

گسترش تکنولوژی ارتباطات و ایجاد تحولاتی شگرف در عرصه‌های مختلف فردی و اجتماعی سبب شده است تا بسیاری از صاحب نظران موضوعات فرهنگی و اجتماعی این عصر را عصر ارتباطات نام‌گذاری کنند.

در فرایند گسترش فناوری اطلاعات و تاثیرگذاری آن در تاروپود زندگی مردم و جوامع انسانی سئوال اصلی این است که در تکوین پدیده های مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، رسانه‌ها چه جایگاه و نقش و کارکردی را دارند و چگونه می توان از این دستاورد امروزی بشر، بهترین استفاده را در جهت رشد و تعالی جوامع انسانی بهره برداری نمود.

رسانه‌ها در زندگی امروز مردم و دولت‌ها نقش های به سزایی ایفا می‌کنند و برای بیان تاثیر گذاری و نقش و کاربرد رسانه‌ها می‌توان به شکل گیری انقلاب های مردمی که در خاورمیانه و وقوع جنبش بیداری اسلامی اشاره کرد. رسانه‌ها در شکل گیری این انقلاب ها نقش مهمی داشتند.

باید توجه داشت که رسانه نمی‌تواند به خودی خود منشأ تحولات محسوب شود، اما آن‌چه رخ می‌دهد سرعت تکثیر این پدیده‌ها در رسانه‌های جدید و نقش این رسانه‌ها در برجسته‌سازی پدیده‌ها است.

در سال‌های اخیر داد و ستد محصولات تلویزیونی، رادیویی، فیلم‌های سینمایی و ویدئویی و... گسترش زیادی داشته است. سیستم های ملی پخش برنامه، تحت سلطه رقابت شدید بین المللی، توسعه فضای مجازی و كاهش میزان مخاطبان بوده، همچنان كه الگوهای ارتباطی به طور روزافزونی از مرزهای ملی فراتر می رود، آمار دسترسی به اینترنت و كاربران آن به طور تصاعدی در حال رشد است.

در همه نقاط، مردم به شکلی بی‌سابقه در معرض ارزش‌های دیگر فرهنگ ها قرار گرفته‌اند. امروزه نقش رسانه ها و میزان نفوذ آنها در ساخت فرهنگی جوامع بر كسی پوشیده نیست. نقش عمده رسانه‌ها در شكل‌دهی به افكار عمومی و اهمیت رسانه ها تا حد زیادی مورد توجه قرار گیرد.

رسانه‌ها در شرایط کنونی یکی از مهم‌ترین دستاوردهای پیشرفت بشری و یکی از با ارزش‌ترین وسایل آگاهی رسانی همگانی و عمومی هستند که پیوسته و با سرعت، به دلیل جایگاه و اهمیت کلیدی و طبق نیازمندی متقاضیان در حال گسترش و فراگیری‌اند.

در اهمیت رسانه‌ها این نکته کفایت می‌کند که در پرتو آگاهی‌دهی آنها، موانع جغرافیایی و تا حدودی سیاسی و فرهنگی از میان برداشته شده(دهکده جهانی) و میلیاردها نفر به وسیله رسانه‌ها با هم مرتبط شده‌اند و بسیار ساده می‌توانند اطلاعاتی را که نیاز دارند به دست آورند.

رسانه‌ها به عنوان حاملان و منتقل کنندگان پیام می توانند در ساخت فرهنگ عمومی، باورها و افکار عمومی موثر باشند و بدون در نظر گرفتن مرزهای جغرافیایی عقیدتی و فرهنگی امکان حضور در همه نقاط جغرافیایی را پیدا کرده‌اند.

با توجه به آنچه بیان شد می توان  به این نکته اذعان داشت که امروزه رسانه در همه ابعاد زندگی بشر نقش مهمی ایفا می کند و یکی از عمده ترین  این نقش ها فرهنگ سازی ، آموزش و ایجاد مشارکت اجتماعی است.

انتهای پیام/4105