همه آنچه باید درباره "صلح هرمز" بدانید
طرح «صلح هرمز» که جمهوری اسلامی ایران در مهرماه ۹۸ در راستای ایجاد صلح بین کشورهای ساحلی خلیج‌فارس مطرح کرد، به اعتقاد کارشناسان همچنان، کاربردی‌ترین طرح برای حفظ ثبات و آرامش در منطقه است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، در اکتبر سال ۲۰۱۹، حسن روحانی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران برای تمام کشورهای جامعه هرمز یعنی بحرین، کویت، عراق، قطر، عمان، عربستان سعودی و امارات عربی متحده، نامه نوشت تا رسماً آن‌ها را به پیوستن به این ابتکار دعوت کند. آن دعوت‌نامه هنوز روی میز است.
طرح هرمز ضامن برقراری صلح و امنیت پایدار در منطقه
این طرح بر پایه تشریک‌مساعی کشورهای ساحلی خلیج‌فارس باهدف پایان بخشیدن به حضور نیروهای بیگانه در این حوزه مهم و راهبردی آبی بنانهاده شده و دستاورد آن ایجاد صلح و ثبات در خلیج‌فارس و پیشرفت و شکوفایی اقتصادی برای کشورهای منطقه است بر همین اساس این طرح، «ائتلاف امید» هم نام‌گذاری شده است.
شورای همکاری خلیج فارس
باید اعتراف کرد، برخی دولت‌های شیخ‌نشین حوزه خلیج‌فارس که سرنوشت وجودی خود را به آمریکا بسته‌اند، تاکنون با این طرح چندان همراهی و همکاری نکرده‌اند که شاید یکی از دلایل آن، عدم اطلاع از منافع این طرح است بر همین اساس احساس می‌شود باید بیشتر درباره مزایای آن سخن گفت.
وجود طرح‌های غیرواقع‌بینانه‌ای که آمریکایی‌ها با آن برخی از کشورهای عربی ساحلی خلیج‌فارس را همواره فریب می‌دهند، یکی از دلایل دیگر عدم همراهی جدی برخی از این کشورها با طرح صلح هرمز عنوان‌شده است.
طرح صلح هرمز، همان‌طور که مشخص است یک طرح با مختصات منطقه است که درنهایت همه کشورهای منطقه از آن بهره خواهند برد و به‌جای اینکه خلیج‌فارس تبدیل به صحنه جنگ و انبار باروت شود، تبدیل به حوزه آبی صلح و آرامش خواهد شد که منافع اقتصادی کلانی برای کشورهای ساحلی به دنبال خواهد داشت.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در گزارشی در نشریه آمریکایی فارن افرز نوشت: ایران مدت‌هاست که از تشکیل یک مجمع گفت‌وگوی منطقه‌ای حمایت می‌کند – از زمان قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل متحد در سال ۱۹۸۷ تا ابتکار صلح هرمز، که ایران در سال ۲۰۱۹ آن را به مجمع عمومی سازمان ملل متحد ارائه کرد.
در چنین مجمعی، کشورها می‌توانند با تدابیر اعتماد ساز دغدغه‌های خود را برطرف کرده، گلایه‌های خود را از طریق گفت‌وگو حل کنند و با مشارکت در تلاش‌های دارای منافع متقابل، مسائل مشترک را حل و از منافع جمعی حراست کنند.
ابتکار صلح هرمز، پیش‌نویس آینده نیست – هر سازوکار دائمی‌ای باید به‌صورت جمعی توسط تمام قدرت‌های منطقه‌ای به دست آید. اما این طرح پیشنهادی، نمایانگر خواست ایران برای داشتن جامعه‌ای قدرتمند، باثبات، آرام و شکوفا از کشورها و عاری از تحمیل هژمونی منطقه‌ای یا جهانی است.
چارچوب ابتکار صلح هرمز بر اصول موردپذیرش جهانی بناشده است. احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی ازجمله این اصول است. دولت‌های مشارکت‌کننده متعهد می‌شوند که برای نمادهای تاریخی، مذهبی و ملی یکدیگر احترام قائل شده و از مداخله در امور داخلی یا خارجی یکدیگر اجتناب کنند.
درون آنچه ما آن را جامعه هرمز نامیده‌ایم، کشورها متعهد می‌شوند که مناقشات خود را به شکل صلح‌آمیز حل‌وفصل کرده و از مشارکت در ائتلاف‌ها یا هم‌پیمانی‌هایی علیه یکدیگر خودداری کنند.
لازمه موفقیت ابتکار صلح هرمز یا هر ابتکار دیگری، آن است که دولت‌های منطقه – و قدرت‌های خارجی – واقعیات مشخصی را بپذیرند. در ابتدا این واقعیت که آینده منطقه می‌تواند و باید تنها توسط مردم این منطقه تعیین شود. هر رویکرد دیگری، محکوم به شکست است. به این منظور، غرب باید از سیاست سرپرستی یا حمایت کور از رفتار بد دولت‌های پیروش به نام مقابله با تهدید موهوم ایران، دست بردارد. تمام دولت‌های ساحلی خلیج‌فارس، بدون استثنا، باید در هر ابتکار منطقه‌ای شامل شده و هم بازیگران منطقه‌ای و هم بازیگران خارجی باید حقوق ملی مشروع، منافع و دغدغه‌های امنیتی همه را پذیرفته و به آن احترام بگذارند.
حالا عراق به‌عنوان یکی از کشورهای مهم ساحلی در این طرح، نقش کلیدی خواهد داشت به‌ویژه اگر در آینده، خلیج‌فارس یکی از محورهای طرح بزرگ اقتصادی راه ابریشم شود.
دو تن از کارشناسان عراقی در در مصاحبه‌ای بر اهمیت طرح صلح هرمز صحه گذاشته و از شیخ‌نشین‌های حاشیه خلیج‌فارس خواسته‌اند که به‌جای اینکه سرنوشت وجودی خود را به طرح‌های فریب‌دهنده آمریکایی – صهیونیستی گره بزنند، آینده خود را به آینده منطقه وصل کنند.
یک تحلیلگر مسائل سیاسی عراق در این راستا معتقد است که طرح ایران برای حفظ امنیت و صلح در خلیج‌فارس تحت عنوان صلح هرمز یک طرح واقع‌بینانه است.
«حسین الکنانی» افزود که امنیت کشورهای منطقه در طول ۳۰ سال گذشته به دلیل حضور و دخالت‌ها نیروهای بیگانه در خلیج‌فارس، دستخوش ناآرامی و بی‌ثباتی شده است.
بیشتر بخوانید:
آمریکا به اصول و قواعد حقوق بین‌الملل در منطقه پایبند باشد
به گفته وی، آمریکا در طول سال‌های گذشته با حضور نظامی خود در خلیج‌فارس، همواره پیام‌های غلطی برای کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس مبنی بر دفاع از آن‌ها ارسال کرده و خلیج‌فارس به دلیل حضور نیروها و پایگاه‌های مختلف نظامی آمریکا در منطقه به یکی از خطرناک‌ترین مناطق جهان تبدیل‌شده است.
این کارشناس عراقی افزود: خلیج‌فارس از نگاه آمریکایی‌ها یک حوزه آبی مهم است که باید همانند بسیاری از دریاها و آبراه‌های بین‌المللی زیر سلطه و نفوذ آمریکا قرار می‌گرفت.
وی تأکید کرد که آمریکا درواقع با حضور نظامی خود در خلیج‌فارس می‌خواهد کشورهای مخالف ازجمله جمهوری اسلامی ایران و عراق را مجبور به همراهی با طرح‌هایش کند.
الکنانی گفت که کشورهای ساحلی خلیج‌فارس هیچ راه‌حلی برای ایجاد امنیت و صلح در منطقه جز همکاری با همدیگر برای ایجاد ثبات و آرامش در منطقه ندارند.
وی با اشاره به اینکه کشورهای ساحلی باید بیگانگان را از سلطه بر این دریا منع کنند، افزود: کشورهایی که دنبال آرامش و صلح در منطقه هستند باید به دنبال منافع مشترک باشند و یکی از بسترهای این منافع مشترک، پیوستن به صلح هرمز و پایان حضور بیگانگان در منطقه است.
وابستگی خارجی مانع پیوستن به صلح هرمز است
کارشناس دیگر عراقی معتقد است که وابستگی شدید برخی کشورهای منطقه به بیگانگان یکی از عوامل عدم پیوستن آن‌ها به صلح هرمز شده است.
وائل الرکابی درعین‌حال تأکید کرد که طرح صلح هرمز توسط جمهوری اسلامی ایران، بسیار خردمندانه مطرح شده است.
وی ادامه داد که امنیت و صلح در خلیج‌فارس در وقت حاضر به دلیل حضور ناوهای هواپیمابر و نیروهای متعدد آمریکایی دچار بی‌ثباتی شده و اگر کشورها عزم جدی برای ایجاد صلح و آرامش در منطقه دارند باید، در این راستا با همدیگر همکاری کنند.
ناو هواپیمابر یو اس اس نیمیتز
وی اضافه کرد که آمریکا درصدد ایجاد هرج‌ومرج در این حوزه آبی است که این شرایط بدون شک به نفع کشورهای منطقه نیست و صلح منطقه‌ای و جهانی را به مخاطره خواهد انداخت.
الرکابی تأکید کرد که متأسفانه کشورهایی که پذیرفته‌اند در زیر ذلت آمریکایی‌ها امرارمعاش کنند، تاکنون با این طرح ایرانی مخالفت کرده‌اند، هرچند این طرح حرکت آرام ناوها و کشتی‌ها را برای کشورهای منطقه فراهم خواهد کرد.
وی خاطرنشان ساخت که اراده آمریکایی‌ها بر این است که امنیت و صلح در منطقه برقرار نشود و بر همین اساس به این‌گونه طرح‌های منطقه‌ای برای ایجاد ثبات و آرامش در منطقه باور ندارد.
این کارشناس عراقی افزود که طرح صلح هرمز نشان داد که جمهوری اسلامی ایران همچنان پیشگام ایجاد صلح و آرامش در منطقه است اما متأسفانه کشورهای دیگر به دلیل وابستگی که به آمریکایی‌ها پیداکرده‌اند، تاکنون به آن نظر مثبت نشان نداده‌اند.
وی گفت که ازنظر آمریکایی‌ها، خلیج‌فارس یک منطقه راهبردی و مهم است و برای همین با ایجاد مشکلات و بحران سازی می‌کوشند حضور خود را در منطقه حفظ کنند.
الرکابی افزود که آمریکا درواقع تنها درصدد اجرای طرح‌های خود است که به‌طور ویژه منافع رژیم صهیونیستی در آن رعایت می‌شود و طبیعتاً این طرح‌ها همگی در ضدیت با کشورهای منطقه و همچنین محور مقاومت است.
رئیس‌جمهوری ایران در هفتاد و چهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در مهرماه ۹۸ از طرح ابتکار صلح هرمز یا ائتلاف امید رونمایی کرد و گفت: «بنا به مسئولیت تاریخی کشورم در حفظ امنیت، صلح، ثبات و پیشرفت در منطقه خلیج‌فارس و تنگه هرمز، همه کشورهایی را که از تحولات خلیج‌فارس و تنگه هرمز متأثر می‌شوند به «ائتلاف امید» یعنی «ابتکار صلح هرمز» دعوت می‌کنم.
هدف ائتلاف امید، ارتقای صلح، ثبات، پیشرفت و رفاه کلیه ساکنان حوزه تنگه هرمز و تفاهم متقابل و روابط صلح‌آمیز و دوستانه میان ایشان است.
این ابتکار حوزه‌های مختلف همکاری مانند تأمین همگانی امنیت انرژی، آزادی کشتیرانی و انتقال آزادانه نفت و سایر منابع از و به کشورهای حوزه تنگه هرمز و فراتر از آن را در بر می‌گیرد.
همچنین ائتلاف امید بر پایه اصول مهمی همچون پایبندی به اهداف و اصول ملل متحد، احترام متقابل، منافع متقابل، جایگاه برابر، گفت‌وگو و تفاهم، احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی، خدشه‌ناپذیری مرزهای بین‌المللی، حل‌وفصل مسالمت‌آمیز تمامی اختلافات و از همه مهم‌تر دو اصل بنیادین عدم تجاوز و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر قرار دارد.
انتهای پیام/4155/
انتهای پیام/
