حل مشکلات صنعت نفت و پتروشیمی در شبکه آزمایشگاهی و تحقیقاتی/ دستگاهی که نفت زنده تولید می‌کند

گروه استان‌های خبرگزاری آنا، حسین عقابی؛ دانشگاه آزاد اسلامی با حدود ۱۱ هزار آزمایشگاه و کارگاه و بیش از ۱۴۷ هزار تجهیزات تخصصی، ۱۲ پژوهشکده و ۱۲۵ مرکز تحقیقاتی در خدمت جامعه دانشگاهی، پژوهشی و صنعتی کشور بوده و مجموعه‌ای که در قالب سامانه‌های ساها، ساتا و آزمایشگاه همکار استاندارد آماده هرنوع خدمت آزمایشگاهی به دانشگاهیان و صنعتگران سراسر ایران است.

بر این اساس بر آن هستیم تا این ظرفیت بزرگ خدماتی کشور را در سلسله گزارش‌ها و گفتگوهایی به دانشگاهیان، پژوهشگران، صنعتگران و ... معرفی و اطلاع‌رسانی کنیم.

بیشتر بخوانید:

7 هزار و 907 تجهیز تخصصی آزمایشگاهی در خدمت پژوهش کشور

از ساخت روبات دستیار پزشک تا تولید دستگاه ضدعفونی با گاز ازن

دستگاه تست بارگذاری «ULTM» در آزمایشگاه عمران ساخته شد

در این شماره (47) و در ادامه معرفی ظرفیت‌های آزمایشگاهی و کارگاهی دانشگاه آزاد اسلامی سراسر کشور در گفتگو با فریدون خضعلی معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد امیدیه به تشریح ظرفیت‌ها و کاربردهای آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های این دانشگاه برای کمک به دانشجویان، محققان، پژوهشگران و صنعتگران کشور پرداخته‌ایم که باهم پی‌می‌گیریم.

آنا: ظرفیت‌های آزمایشگاهی و کارگاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد امیدیه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

خضعلی: دانشگاه آزاد اسلامی واحد امیدیه ظرفیت‌های زیادی در شبکه آزمایشگاهی و تحقیقاتی دارا بوده است ازجمله وجود بیش از 20 باب آزمایشگاه و کارگاه تخصصی آموزشی و تحقیقاتی که قادر است با تکیه بر توان و ظرفیت علمی استادان و دانشجویان و سایر پژوهشگران از امکانات و توان تجهیزاتی خود در حل مسائل و مشکلات موجود در صنایع نفتی و پتروشیمی کشور گام‌های اساسی بردارد و مسئولان باید در این زمینه و برای حل مشکلات موجود نقش مؤثری ایفا کرده و از این ظرفیت استفاده کنند.

آنا: چه دستگاه‌ها و تجهیزات شاخص آزمایشگاهی در دانشگاه خود دارید؟

خضعلی: عمده تجهیزات شاخص آزمایشگاهی واحد دانشگاهی امیدیه در رابطه با رشته شیمی و نفت است که در این راستا چند سالن آزمایشگاهی مجهز وجود دارد.

ازنظر تجهیزات مورد نیاز آزمایشگاهی که باید در اختیار پژوهشگر باشد مانند وسایل و ظروف شیشه‌ای، رسانایی سنج، پی اچ متر، ترازوهای مختلف ازجمله ترازوی آنالیتیکال، آون، کوره، پروب آلتراسونیک، شیکر، اندازه‌گیری نقطه ذوب، دستگاه آون تحت خلأ و دیگر تجهیزات مورد نیاز به تعداد کافی وجود داشته و در اختیار پژوهشگران و دانشجویان به‌منظور تحقیق قرار می‌گیرد.

 دستگاه‌های شاخص رشته شیمی واحد دانشگاهی امیدیه عبارتند از دستگاه گاز کروماتوگرافی GC که به‌منظور جداسازی و شناسایی بعضی از مواد به‌کار می‌رود، دستگاه الکتروشیمی پتانسیواستات و پلاروگرافی که برای انواع تست‌های الکتروشـیمیایی مانند کرنو پتانسیومتری، کرنو آمپرومتـری و ولتامتـری چرخه‌ای و طیف‌سنجی امپدانس الکتروشیمیابی روی انوع باتری‌ها، پیل‌های سوختی، سلول خورشیدی و تست خوردگی و آنالیز کیفی و کمی فلزات سنگین در نمونه‌های آب و پساب، کاربرد دارد.

دستگاه اسپکتروفلوریمتر (نشر مولکولی) در تشخیص، شناسایی و اندازه‌گیری پروتئین‌ها، شناسایی و اندازه‌گیری سموم کشاورزی و آلاینده‌های زیست‌محیطی و ترکیبات آنتی اکسیدانت و شناسایی و اندازه‌گیری داروها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مهم‌ترین تجهیزات آزمایشگاهی مهندسی نفت در واحد امیدیه

دستگاه اسپکترومتر مادون قرمز (IR)؛ عمده‌ترین کاربردهای این دستگاه شامل تشخیص گروه‌های عاملی و تعیین ساختار گونه‌های آلی و حتی اندازه‌گیری کمی بعضی گونه‌هاست و کاربردهای فراوان دیگری در بخش‌های مختلف مانند شیمی، علوم زیستی و دارویی، محیط‌زیست، پلیمرها، شناسایی مولکول‌های معدنی نیز دارد.

فوتومتر شعله‌ای (Flame rhotometer) برای اندازه‌گیری فلزاتی مانند سدیم و پتاسیم، کلسیم و لیتیوم استفاده می‌شود. دستگاه اسپکتروفتومتر دوپرتوی (UV/VIS)  در اندازه‌گیری غلظت بسیاری مواد مورد استفاده قرار می‌گیرد  و از مهم‌ترین تجهیزات آزمایشگاهی در زمینه مهندسی نفت می‌توان دستگاه مطالعه رفتار فازی (PVT) را نام برد که یکی از دستگاه‌های اصلی در مطالعات مخزن و ازدیاد برداشت نفت است.

دستگاه سیلاب‌زنی مغزه نیز برای اندازه‌گیری ریکاوری فاکتور، تراوایی و دیگر مشخصات مغزه مورد استفاده قرار می‌گیرد. دستگاه تخلخل‌سنج هلیوم، دستگاه اندازه‌گیری تراوایی و تخلخل به‌صورت ناپایا، دستگاه اندازه‌گیری تراوایی سنگ مخزن با گاز، دستگاه اشباع کننده مغزه، همه درباره اندازه‌گیری پارامترهای سنگ مخزن استفاده می‌شوند. دستگاه برش و اصلاح سنگ مغزه و دستگاه پلاگ‌ساز که برای تهیه پلاگ‌های استاندارد از سنگ مخزن کاربرد دارند.

تولید نفت زنده در آزمایشگاه واحد امیدیه

از دیگر دستگاه‌های موجود در آزمایشگاه تحقیقاتی نفت می‌توان دستگاه تولید نفت زنده و دستگاه ایجینگ سل که نمونه نفت را به شرایط مخزن برمی‌گرداند را نام برد. دستگاه اندازه‌گیری ویسکوزیته به روش گوی غلتان و دستگاه اندازه‌گیری کشش بین سطحی تحت و دما و فشار به روش قطره آویزان و به روش قطره چرخان از دیگر دستگاه‌های مهم آزمایشگاه نفت بوده که در مطالعه سیالات مخزن کاربرد فراوانی دارند.

در کل امکانات و تجهیزات مورد نیاز برای فعالیت‌های پژوهشی در آزمایشگاه‌های این واحد دانشگاهی  فراهم شده تا دانشجویان و پژوهشگران از این امکانات برای حل مشکلات صنایع و تولید مواد مورد نیاز کشور و جهش تولید استفاده کنند.

آنا: کاربرد این دستگاه‌ها برای چه گروه‌های تحصیلی و پژوهشی است؟

خضعلی: آزمایشگاه‌ها و تجهیزات دانشگاه آزاد اسلامی واحد امیدیه به‌صورت تخصصی مربوط به رشته شیمی و مهندسی نفت بوده است؛ اما در سایر رشته‌ها هم کاربرد دارند.

آنا: آیا آزمایشگاه‌های واحد امیدیه به آزمایشگاه همکار استاندارد تبدیل شده است؟

خضعلی: با توجه به اینکه در اطراف امیدیه شرکت‌های وابسته به صنعت نفت قرار دارند که در حوزه نظارت اداره استاندارد و تحقیقات صنعتی قرار نمی‌گیرند؛ بنابراین آزمایشگاه همکار استاندارد ضرورت نداشته است؛ چراکه بهره‌برداری و انتقال و ذخیره نفت را انجام داده و محصولی تولید نمی‌کنند؛ اما آزمایشگاه این واحد دانشگاهی عضو شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی ریاست جمهوری بوده و دستگاه و تجهیزات آزمایشگاهی در این شبکه ثبت‌ و آماده خدمت‌دهی هستند.

آنا: با توجه به شعار سال (جهش تولید) در آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های دانشگاه آزاد اسلامی واحد امیدیه چه برنامه‌هایی برای کمک به رونق و جهش تولید در سال جاری داشته‌اید؟

 خضعلی: در این زمینه تلاش شده تا از ظرفیت، توان نیروی انسانی متخصص و امکانات موجود در آزمایشگاه‌های این واحد دانشگاهی استفاده مؤثر شود و برای کمک به پژوهشگران، واحدها، هسته‌های فناور و دانش‌بنیان در استفاده از آزمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها و خدمات آزمایشگاهی تخفیف در نظر گرفته‌شده است.

محققان و دانشگاهیان از مشاوره علمی و تخصصی استادان و اعضای هیئت علمی بهره‌مند هستند تا طرح‌ها و ایده‌های جوانان علاقه‌مند و دانشجویان عملی شود و به تولید برسد. همه تلاش و سعی دانشگاه باید برای کمک به تولید باشد تا بتوانیم دستاوردهای ارزشمندی در این باره به دست بیاوریم؛ چراکه رسالت و مسئولیت اجتماعی دانشگاه ایجاب می‌کند که پاسخگوی نیاز جامعه باشد و می‌تواند با اتکا به ظرفیت علمی خود و با رویکرد مسئله‌محوری نقش مهم و مؤثری در تحقق شعار رونق تولید داشته باشد.

آنا: در زمینه سامانه‌های ساها و ساتا چه فعالیت‌هایی داشته‌اید؟

خضعلی: همه خدمات آزمایشگاهی قابل ارائه در آزمایشگاه‌های دانشگاه آزاد اسلامی واحد امیدیه، دستگاه‌ها و تجهیزات این واحد دانشگاهی در ساها (سامانه آزمایشگاه‌های همکار آزاد) ثبت شده و این اطلاعات به‌صورت کتابچه و بروشور تهیه و در اختیار صنایع و شرکت‌های صنعتی و مراکز علمی اطراف قرار گرفته و توزیع شده است.

آنا: آیا در دوره مبارزه با کرونا موفق به تولید محصولات بهداشتی و درمانی هم شده‌اید؟

خضعلی: در ابتدای شیوع کرونا، استادان گروه شیمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد امیدیه در تهیه محلول ضدعفونی‌کننده و ژل ضدعفونی‌کننده دست، مطالعات خوبی انجام داده و در مقیاس آزمایشگاهی ژل و محلول ضدعفونی‌کننده ساختند.

برای مصارف خود دانشگاه حدود 500 لیتر مایع ضدعفونی‌کننده الکلی تهیه شد که کل نیاز این واحد دانشگاهی را تاکنون برطرف کرده و آمادگی تولید اتانول با استفاده از مواد اولیه مختلف مانند انواع خرما، ملاس و ... در این واحد دانشگاهی وجود دارد.

انتهای پیام/4121/4062/