ایران پیشتاز دیپلماسی علمی دنیا شد/ استمرار شتاب دیپلماسی علمی در ۴ سال گذشته
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، محمدجواد دهقانی گفت: توسعه مشارکتهای علمی در سطح بینالمللی و دیپلماسی علمی یکی از سیاستهای اصلی جمهوری اسلامی ایران است که نظام آموزش عالی کشور نیز تأکید ویژهای بر آن دارد. مشارکتهای علمی یکی از سیاستهای مورد تأکید در نقشه جامع علمی کشور نیز است.
سرپرست ISC اظهار کرد: یکی از شاخصهای مهم مشارکتهای علمی عبارت از سهم انتشار آخرین یافتههای علمی مشترک بینالمللی از کل انتشارات علمی کشور است. بررسی و تحلیلهای علمی مستخرج از پایگاه استنادی بینالمللی اسکوپوس (Scopus) نشان میدهد که درحالیکه سهم دیپلماسی علمی از علم ایران در سال ۲۰۲۰ تاکنون به ۳۱ درصد رسیده است، مقایسه سهم مشارکت سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ مشخص میشود که جمهوری اسلامی ایران با ۱۴ درصد رشد پیشتاز دیپلماسی علمی دنیا شده است.
وی افزود: گسترش همکاری و تعامل فعال، سازنده و الهامبخش در حوزه علم و فناوری با سایر کشورها ازجمله سیاستهای کلی علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری است. مشارکت علمی زمینه را برای دیپلماسی علمی باز میکند. یک پژوهش میتواند حاصل فعالیت یک پژوهشگر یا مشارکت علمی چند پژوهشگر از یک کشور یا بیش از یک کشور باشد. درصورتیکه دو یا چند پژوهشگر از کشورهای مختلف بر روی یک پروژه تحقیقاتی مشترک فعالیت کنند آنگاه یک تعامل علمی در سطح بینالمللی رخ داده است که غالباً با هدف گسترش مرزهای دانش صورت میپذیرد.
دهقانی گفت: این تعامل میتواند بین چندین محقق از چند کشور یا چندین دانشگاه یا موسسه تحقیقاتی یا صنعتی صورت پذیرد. اعتماد علمی و اخلاقی مهمترین عنصری است که در طول زمان بین محققان شکل گرفته و فضا را برای پژوهشهای مشترک بعدی باز میکند. زمانی که این تعاملات علمی در سطح گستردهای بین محققان دو یا چندین کشور به شکل بلندمدت صورت پذیرد تأثیر آن قابلملاحظه خواهد بود. این تعاملات در سطحی بالاتر از محقق، تعاملات بین مؤسسات و دانشگاههای دو یا چند کشور را در بر میگیرد که بهصورت شریک ثابت تحقیقاتی یکدیگر محسوب میشوند.
سرپرست ISC ادامه داد: بررسیها نشان میدهد که میزان مشارکتهای علمی پژوهشگران کشور با دنیا طی ۱۰ سال اخیر از ۱۷ درصد در سال ۲۰۱۱ به ۳۱ درصد در سال ۲۰۲۰ افزایش یافته و بهخصوص در ۵ سال اخیر دائم روند افزایشی داشته است. بهطوریکه در سال ۲۰۱۶ سهم مقالات با مشارکت بینالملل از کل تولید علم به ۲۰% درصد بود که در سال ۲۰۱۷ به ۲۲ درصد، در سال ۲۰۱۸ به ۲۴ درصد، در سال ۲۰۱۹ به ۲۷ درصد و در سال ۲۰۲۰ به ۳۱ درصد رسیده است.
دهقانی گفت: اگر میزان رشد مشارکت علمی هرسال نسبت به سال قبل در نظر گرفته شود مشخص میشود که این میزان رشد برای جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۷ نسبت به ۲۰۱۸ برابر با ۳.۴ درصد و در سال ۲۰۱۸ نسبت به ۲۰۱۹ برابر با ۱۴ درصد بوده که در چند سال اخیر بیشترین میزان ممکن بوده است. بعد از ایران، کشورهای لهستان، انگلستان و تایوان هر کدام با ۶ درصد بیشترین رشد در دیپلماسی علمی را داشتهاند. در بین کشورهای اسلامی، مالزی بعد از ایران بیشترین رشد را داشته که به میزان ۵ درصد بوده است.
سهم مقالات با مشارکت بینالملل از کل مقالات تولید شده در تمامی حوزههای موضوعی شتاب بیشتری گرفته است. اما با محاسبه رشد سال ۲۰۱۹ در مقایسه با سال ۲۰۱۸، حوزههای علوم انسانی و علوم پایه بیشترین میزان رشد را داشتهاند.
سرپرست ISC در ادامه گفت: در بین حوزههای موضوعی در سال ۲۰۱۹، حدود ۳۰ درصد انتشارات علمی حوزه علوم پایه کشور با مشارکت پژوهشگران بینالمللی بوده که بالاترین سهم در بین حوزههای موضوعی است. بعد از آن مقالات دو حوزه فنی و مهندسی و علوم کشاورزی با ۲۹ درصد در جایگاه بعدی قرار دارند. سهم مقالات با مشارکت بینالملل پژوهشگران علوم اجتماعی از کل مقالات این حوزه ۲۸ درصد است. به همین ترتیب ۲۲ درصد مقالات حوزه علوم پزشکی نیز در سال ۲۰۱۹ با مشارکت بینالملل بودهاند. این رقم برای حوزه علوم انسانی ۱۷ درصد است.
دهقانی در پایان خاطرنشان کرد: هر چند رشد مشارکت پژوهشگران کشور با سایر کشورها در سالهای اخیر خود به پشتوانه فعالیتها و برنامهریزیهای مختلف صورت گرفته است، اما استفاده از پتانسیل ایجاد شده بهواسطه همکاری پژوهشگران کشور با سایر کشورها مقولهای است که خود نیاز به برنامه جداگانهای دارد. اهمیت این مسئله مبتنی بر سند سیاستهای کلان علم و فناوری که بر گسترش همکاری و تعامل فعال، سازنده و الهامبخش در حوزه علم و فناوری با سایر کشورها و مراکز علمی و فنی معتبر منطقهای و جهانی بهویژه جهان اسلام همراه با تحکیم استقلال کشور تأکید دارد قابل تبیین است.
انتهای پیام/4040/
انتهای پیام/