چهار دهه با پرفروش های سینمای ایران!

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، روزنامه خراسان نوشته است: در مطلب پیش رو، به بررسی پرفروش ترین فیلم های دهه های 60، 70، 80 و 90 سینمای ایران می پردازیم. با ما باشید.

اوایل دهه 60 فیلم هایی با تم مرتبط با انقلاب و جنگ، از پرفروش ترین فیلم ها و صدرنشین جدول فروش بودند. چند فیلم حادثه ای با مضامینی درباره اتفاقات قبل از انقلاب و مبارزه با مفاسد رژیم پهلوی مثل «سناتور» به کارگردانی مهدی صباغ زاده و «بالاش»، ساختۀ اکبر صادقی از جمله این آثار بودند. سال 64 نقطه عطفی در سینمای ایران بود. در این سال «عقاب ها»، اثر ساموئل خاچیکیان، بی سابقه ترین فروش را در تاریخ سینمای ایران رقم زد؛ به طوری که بنابر آمارهای غیررسمی، نزدیک به نیمی از مردم تهران به تماشایش رفتند و تنها در اولین اکران رسمی اش به مدت 9 هفته، 15 میلیون تومان در تهرانِ آن سال فروش کرد و تا سال ها به عنوان فیلمی پرفروش و پرمخاطب، در سینماهای شهرستان ها و سینماهای خارج از گروه تهران اکران می شد. در همین سال، ملودرام «گل های داوودی» (رسول صدرعاملی) و فیلم خاطره انگیز «شهر موش ها» (مرضیه برومند) هم به فروش بالایی رسیدند تا در کنار فیلم حادثه ایِ «تاراج» (ایرج قادری)، سال خاطره انگیزی را به لحاظ استقبال مخاطبان، برای سینمای ایران رقم بزنند. از نیمه دوم دهه 60 با تصمیم مدیران سینمایی در راستای جهت دهی به ذائقه مخاطبان، سینمای حادثه ای به حاشیه رفت و سینمای کمدی و کودک، در مرکز توجه قرار گرفت. «اجاره نشین ها» (داریوش مهرجویی)، «ماموریت» (حسین زندباف) و «خواستگار» (مهدی فخیم زاده) از جمله پرفروش ترین فیلم های کمدی نیمه دوم دهه 60 بودند. از سوی دیگر، سال های پایانی دهه 60 را باید اوج رونق سینمای کودک دانست. «گلنار» (کامبوزیا پرتوی) و «دزد عروسک ها»ی (محمدرضا هنرمند) از جمله فیلم هایی بودند که آخری در سال 69 با فروش 24 میلیونی، رکورد جدیدی در سینمای ایران ثبت کرد.

سال های ابتدایی این دهه به سال های «کشف عشق» در سینمای ایران معروف شد. «عروس» فیلمی جوانانه با حضور چهره های تازه بازیگری بود که روایتگر تبعات اختلافات طبقاتی و اجتماعیِ آن سال ها بود و با فروش خیره کننده 33 میلیونی در سال 70 رکورد فروش سینمای ایران را شکست. «افعی» (محمدرضا اعلامی) که تصویری ایرانی از شخصیت رمبو بود، در سال 72 صدرنشین جدول فروش بود و البته در همین سال، فیلم «از کرخه تا راین» (ابراهیم حاتمی کیا) هم فروش بالایی داشت. سال های بعد از نیمه اول دهه 70 را باید متعلق به سینمای کودک دانست. در این سال ها فیلم هایی چون «کلاه قرمزی و پسرخاله» (ایرج طهماسب) و «خواهران غریب» (کیومرث پوراحمد) با مضامینی مرتبط با کودکان از مرز رویایی فروش 100 میلیون تومانی گذشتند که به ویژه در مورد کلاه قرمزی، یک پدیده اجتماعی به حساب می آمد؛ فیلمی که بسیاری از خانواده ها را که با سینما قهر کرده بودند، دوباره با سینما آشتی داد. «آدم برفی» (داوود میرباقری) و «مرد عوضی» (محمدرضا هنرمند) که یک کمدی درباره مردی دوزنه بود، فیلم هایی بودند که برای اولین بار بعد از انقلاب اسلامی، جلوه هایی از اشاره های خط قرمزی را حداقل در گفتار، در سینمای ایران ارائه می داد و به عقیده بسیاری، مهم ترین دلیل پرفروش شدنشان هم همین بود؛ این فیلم ها برای اولین بار از مرز فروش 300 میلیونی، فقط در تهران عبور کردند. اواخر دهه 70 باز هم تجربه های جدید سینمای ایران در نزدیک شدن به مرزهای جدیدی که تا قبل از آن اجازه نمایش نداشت، صدرنشینان جدول فروش بودند. «قرمز» (فریدون جیرانی)، «دو زن» (تهمینه میلانی)، «شوکران» (بهروز افخمی) و «زیر پوست شهر» (رخشان بنی اعتماد) از جمله این فیلم ها بودند که هرکدام به نوبه خود، موضوعات اجتماعی حساسی را مطرح می کردند که در سینمای ایران، مغفول مانده بود و فروش خوبی هم داشتند.

در نخستین سال دهه 80 آثار به جا مانده از سال های قبل مثل «سگ کشی» (بهرام بیضایی) و «پارتی» (سامان مقدم)، پرفروش ترین فیلم ها بودند. سال بعد اما جدول فروش به تمامی در اختیار فیلم های کمدی یا مرتبط با کودکان بود. «کلاه قرمزی و سروناز»(ایرج طهماسب)، «دختر شیرینی فروش» (ایرج طهماسب) و «نان و عشق و موتور هزار» (ابوالحسن داوودی)، پرفروش ترین فیلم های سال 81 بودند که اولی مانند نسخه اولیه اش، رکورد فروش سینمای ایران را جابه جا کرد و از مرز 400 میلیون تومان گذشت. «توکیو بدون توقف» (سعید عالم زاده) در سال 82 باز هم با مضمونی طنزآمیز پرفروش ترین بود و سال بعدش پدیده «مارمولک» با وجود اکران محدود، در مدت 3 هفته مرزهای فروش را در هم ریخت و سینمای ایران را به مرز رویایی یک میلیارد نزدیک کرد. سال بعد نوبت «مکس» (سامان مقدم) بود که با مضمونی طنزآمیز صدرنشین جدول شود. سرانجام «آتش بس» (تهمینه میلانی) با عبور از مرز یک میلیارد تومان، فروش سینمای ایران را به مرزهای جدیدی رساند. «اخراجی ها 1» (مسعود ده نمکی) با فروش یک میلیارد و 300 میلیون تومان، «اخراجی ها2» (مسعود ده نمکی) با فروش سه میلیارد و 700 میلیون تومان، «درباره الی» (اصغر فرهادی) با فروش یک میلیارد و 150 میلیون تومان و «جدایی نادر از سیمین» (اصغر فرهادی) با بیش از دو میلیارد تومان فروش پرفروش ترین فیلم های سال های پایانی دهه 80 به حساب می آیند.

دهه 90 برای اهالی و علاقه مندان رسانه، از بسیاری جهات با دیگر دوره های زمانی متفاوت است. دسترسی آسان به آثار روز سینمای جهان، پررنگ شدنِ فعالیت شبکه نمایش خانگی و آغاز تولید سریال های درجه یک برای نمایش در این شبکه، هجوم فناوری و امکان ساخت، آپلود و دانلود فایل های تصویری از طریق همه گیر شدن اسمارت فون ها و... سینما را از جایگاه درخشان قبلی اش تنزل داد. با این همه، در سال های آغازین این دهه هم، معدود آثار به یادماندنی سینمای ایران به مرزهای تازه ای از فروش رسیدند؛ «ورود آقایان ممنوع» (رامبد جوان) با سه میلیارد فروش، «شهر موش ها2» (مرضیه برومند) با 6 میلیارد تومان فروش، «آتش بس2» (تهمینه میلانی) با بیش از دومیلیارد و 500 میلیون تومان فروش، «نهنگ عنبر» با سه میلیارد تومان فروش، ایران برگر با بیش از سه میلیارد تومان فروش و «محمدرسول ا... (ص)» (مجید مجیدی) با بیش از سیزده میلیارد تومان فروش در سراسر کشور، پرفروش ترین های چهار سالِ ابتدایی دهه 90 بودند که نشان دهنده ساخت و تولید آثار متنوع در سینمای دهه 90 و سلیقه و ذائقه متنوع مخاطب در انتخاب تماشای فیلم است.آن چه مسلم است در شرایط فعلی که سینما رقبای زیادی دارد، ملودرام های خانوادگی مثل گذشته پرفروش نیستند و سینما برای جذب مخاطب به فیلم هایی مثل «ورود آقایان ممنوع»، «رخ دیوانه»، «سن پترزبورگ»، «بی پولی» و... نیاز بیشتری دارد.