گرفتارشدن در «نفرین نفت»

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ در صورت انتخاب بایدن و انجام وعده داده شده وی مبنی‌بر بازگشت به برجام، به‌نظر می‌رسد اقتصاد ایران بدون اصلاحات ساختاری لازم مقابل فشار حداکثری دولت ترامپ مجدد وارد فاز نفرین نفت خواهد شد.

در فاز «پدیده نفرین نفت» دولت به واسطه درآمدهای حاصل از صادرات نفت در مدیریت اقتصادی از نقش مردم و بنگاه‌ها در پیشرفت اقتصادی بی‌نیاز شده و دوباره وارد مدار خطاهای سیستماتیک اقتصادی چند دهه گذشته خواهد شد.

نظام مالیاتی در اقتصاد ایران با وجود وعده‌ها و شعارهای گوناگون هنوز اصلاح نشده است. ادامه این روند با تکیه بر درآمدهای نفتی در عصر بایدن نفرین نفت است.

با وجود وعده‌های مکرر دولت، هنوز ساختار بودجه کشور اصلاح نشده و بی‌انضباطی مالی دولت در سطح وسیعی پابرجاست. اگر با چشم‌انداز بازگشت آمریکا به برجام اصلاح ساختار بودجه دنبال نشود، مجدد گرفتار نفرین نفت خواهیم شد.

با وجود اذعان رئیس‌جمهور فعلی و مقامات پولی کشور بر ضرورت اصلاح نظام بانکی، هنوز اصلاحات لازم در این زمینه صورت نگرفته است. تعویق اصلاح نظام بانکی و پول‌پاشی به واسطه دسترسی به درآمدهای حاصل از صادرات نفت، گرفتارشدن به نفرین نفت خواهد بود.

با تکیه بر چشم‌انداز درآمدهای نفتی در دوره بایدن(در صورت انتخاب)، پرداخت یارانه‌های مستقیم و غیرمستقیم کور و کمتر هدفمند اصلاح نخواهد شد. این همان نفرین نفت است.

با بازگشت احتمالی دولت بایدن به برجام و دسترسی به درآمدهای نفتی، سرکوب نرخ ارز، عدم تناسب رشد نقدینگی با رشد اقتصادی، بهره‌وری پایین بخش‌های اقتصادی (بیماری خاموش اقتصاد ایران) ادامه خواهد یافت و این نیز نفرین نفت است.
 
با بازگشت بایدن به برجام سناریوی تکراری و مخرب دهه‌های گذشته در بازرگانی خارجی کشور مبنی‌ بر صادرات نفت به مقدار کافی و قیمت بالاتر مجدد عملیاتی خواهد شد. این هم گرفتارشدن در نفرین نفت خواهد بود.

البته این یاداشت هرگز به معنی تأکید بر بهتربودن انتخاب ترامپ برای اقتصاد ایران نیست. این به آن علت است که بخش زیادی از مشکلات اقتصادی کشور ناشی از مشکلات ساختاری و مدیریت اقتصادی است. هرچند انتخاب احتمالی بایدن ممکن است به لحاظ روانی و انتظاری اندکی از مشکلات اقتصادی کشور فقط در کوتاه‌مدت بکاهد.

*عباس علوی‌راد عضو انجمن اقتصاددانان ایران و دبیر هیئت اندیشه‌‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد

انتهای پیام/4103/