تجلی مفهوم شهادت در هنر/ هنرمند می‌تواند فرهنگ شهادت‌طلبی را به جامعه معرفی کند

به گزارش خبرنگار حوزه پایان‌نامه گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، علی قدیریان دانشجوی کارشناسی ارشد رشته پژوهش هنر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال از پایان‌نامه خود با عنوان «مطالعه تجلی مفهوم شهادت در آثار عبدالحمید قدیریان با تأکید بر نمایشگاه آسمان حسین» دفاع کرد. مینو خانی استاد راهنما و الهام عصار کاشانی استاد مشاور این پایان‌نامه بودند.

بر اساس این پایان‌نامه، شهید در سیر به‌سوی خدا تا جایی ارتفاع و ارتقا می‌گیرد که به مقام رضا برسد. او به مقامی می‌رسد که تمام لایه‌ها و ابعاد وجودی خودش را از دست‌داده و اکنون چیزی برای او باقی نمانده جز یک مجرای خالی ازهر چیز برای جریان یافتن میل ولی خدا، مجرایی برای جریان و تحقق اراده ولی خدا و خداوند این مرحله از ارتقاء بشری معرفی می‌کند. خداوند در آیات قرآن به‌کرات درباره شهادت و شهادت‌طلبی سخن می‌گوید.

ارزش شهادت از اصول مهم اسلامی و از ضروریات دین اسلام است و چه درست شهید آوینی درباره شهادت می‌گوید، «شهادت پایان نیست، آغاز است، تولدی دیگر است در جهانی فراتر از آن‌که عقل زمینی به ساحت قدسی آن راه یابد. تولد ستاره‌ای است که پرتو نورش عرصه زمان را درمی‌نوردد و زمین را به نور رب الارباب اشراق می‌بخشد.» ازاین‌رو درک رازها و راه و رسمش برای نمایش طریقه آن ضرورت دارد.

 هنر و هنرمند می‌تواند یکی از راه‌هایی باشد که فرهنگ شهادت‌طلبی را در جامعه شناسانده و ترویج دهند. پس از پیروزی  انقلاب اسلامی با درک صحیحی از این معانی مقدس هنرمند توانست مفهوم شهادت را در جامعه بپروراند. نقاشی نیز در این راه نقش بسیار تأثیرگذاری داشته است.

پژوهشگران، مهم‌ترین ویژگی نقاشی دهه اول انقلاب را حضور مفاهیم مذهبی، صحنه‌های انقلاب و دفاع مقدس برشمرده‌اند. نکته‌ای که انقلاب اسلامی ایران را از سایر انقلاب‌های دنیا متمایز می‌کند وجه دینی آن است.

مضمون و محتوای هنر در دوران پس از انقلاب، چه دیداری و چه نوشتاری سراسر متأثر از پدیده انقلاب و تحولات به وجود آمده پس‌ از آن گشت و در بیشتر تابلوها، نشانه‌های مذهبی مانند ایثار، شهادت، نور و... به تصویر درآمدند. با آغاز جنگ تحمیلی، نقاشی نیز به‌مثابه سایر هنرها وارد عرصه جدید شد.

 به تصویر کشیدن باورهای اسلامی و آنچه در جنگ اتفاق می‌افتاد بیان خاصی را می‌طلبید و هرکدام از نقاشان سعی داشتند تا قالب مناسبی برای این بیان پیدا کنند. به‌ این‌ ترتیب، نقاشان مسلمان انقلابی نیز با بیان کردن مفاهیم دینی و انقلابی روند جدیدی از نوع هنر را عنوان کردند.

نقاشی پس از انقلاب اسلامی

نقاشی در بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با برپایی نمایشگاه در بیستم فروردین‌ماه سال 58 در حسینیه ارشاد شکل گرفت. در این نمایشگاه هنرمندانی چون، حبیب‌الله صادقی، کاظم چلیپا، حسین خسروجردی، حسین صدری، محمدعلی رجبی، ناصر پلنگی و چند تن دیگر شرکت داشتند. با تشکیل مرکز «حوزه اندیشه و هنر اسلامی» این حرکت شکل تازه‌ای به خود گرفت و در سال‌های بعد نقاشان جوان دیگری همچون مصطفی گودرزی، علی وزیریان، مصطفی ندرلو، غلامعلی طاهری، مرتضی اسدی و همچنین عبدالحمید قدیریان به این گروه پیوستند که امروزه بیشتر این نقاشان را با عنوان "نقاشان انقلاب" شناخته می‌شوند.

عبدالحمید قدیریان از آن جمله نقاشانی بود که در جریان انقلاب و جنگ تلاش کرد رسالت خود را انجام دهد او از معدود هنرمندانی است که تاکنون از این سبک و سیاق دور نشده و همواره بر موضوعیت شهادت آثار ارزشمندی به نمایش گذاشته است. قدیریان در جامعه سینما نیز در همین راستا قدم برداشته و با ساختن فیلم‌های مذهبی سعی در انجام کامل اهداف خودکرده است. ازجمله تأثیرگذارترین آثار نقاشی وی نمایشگاه «آسمان حسین» بود.

در این نمایشگاه وی وقایع عاشورا را به تصویر کشید و فرهنگ شهادت و شهادت‌طلبی را به‌گونه‌ای دیگر در جامعه زنده کرد. چراکه امام حسین(ع) جهاد و شهادت را به‌عنوان آخرین مرحله امربه‌معروف و نهی از منکر در برابر حکومت فاسد برگزید.

وی عاشورا را از منظر دیگری نگاه کرده است و بخشی از صحنه‌های آن روز را مطابق با ادراکش به تصویر کشیده است. با دیدن تابلوهای او به این می‌اندیشیم که نباید این حادثه را زمینی قلمداد کرد، بلکه این اتفاق عظیم و مهم در آسمان اداره شده است.

انتهای پیام/4084/